«Tłuščbierh» — Fatberg — całkam aficyjny termin, jak minimum pa-anhlijsku.
Vaźmicie słova «ajśbierh» — litaralna «ledzianaja hara». Zamianicie «lod» na «tłušč» i atrymajcie «tłuščbierh».
Havorka pra hihanckija hłyby zastyłaha charčovaha tłušču, časam vahoj u niekalki ton, jakija spres zakarkoŭvajuć kanalizacyjnyja truby i tuneli, z usimi nastupstvami dla miascovych žycharoŭ.
Spuścić vadu ŭ tualetach akazvajecca niemahčyma. Ab pachodzie ŭ duš možna i nie dumać. Nie kažučy ŭžo pra toje, što ŭsie vadkaści rana ci pozna pačynajuć praciakać na pavierchniu.
Siaredni viek baraćbitoŭ z tłuščbierhami — kala 50 hadoŭ.
I jak hetyja tłuščbierhi ŭźnikajuć? Adkul jany biarucca?
Pryčyna - zvyčki miascovych žycharoŭ. A mienavita, dźvie zvyčki.
Pa-pieršaje, zvyčka smažyć ježu na alei abo tłuščy, a zatym źlivać hetuju ŭžo niepatrebnuju, ale jašče haračuju, i adpaviedna vadkuju tłuščavuju masu ŭ rakavinu na kuchni. Masu, jakaja niedzie potym, u hłybini kanalizacyi ščaśliva zastyvaje, kamianieje i zakarkoŭvaje ŭsie truby.
Kali hetaja zakamianiełaść źjaviłasia ŭ vašym pryvatnym domie i asabistych trubach, to heta vašyja asabistyja prablemy.
Ale hetaja masa traplaje ŭ municypalnyja tuneli kanalizacyi, pabudavanyja jašče ŭ XIX stahodździ. I tady heta ŭžo prablema dla ŭsich, ale ŭ asnoŭnym dla ŭładaŭ, jakija pavinny z hetym raźbiracca.
Pa-druhoje, uźniknieńniu tłuščbierhaŭ spryjaje zvyčka vykidać va ŭnitaz takija dziŭnyja pradmiety jak vilhotnyja survetki, tampony i pančochi.
Usio heta zachrasaje ŭ tłuščy ŭ kanalizacyi, a kali tudy dapłyvaje čarhovaja porcyja śviežaha tłušču, uźnikaje efiekt karałavaha ryfa, jaki pačynaje raści ŭsio vyšej i vyšej, ŭsio šyrej i šyrej.
Trapić u kanalizacyju nie tak prosta, a vymać adtul tony tłušču — jašče składaniej.
Asienizatary kampanii Thames Water, jakaja adkazvaje za ŭsie kanalizacyjnyja truby pad vulicami horada, dziejničajučy vyklučna rydloŭkami i kirkami, vymušanyja prybirać hetyja narasty z tłušču.
Adzin z samych bujnych tłuščbierhaŭ byŭ znojdzieny ŭ 2015 hodzie ŭ Čełsi, adnym z samych bahatych rajonaŭ Łondana. Važyła heta žachlivaje ŭtvareńnie bolš jak 10 ton.
Daŭžynia jaho dasiahała 40 mietraŭ, i kanalizacyjnaja truba prosta nie vytrymała vahi i prarvałasia.
Ujavicie vodar, jaki panavaŭ u hetym vielmi zabiaśpiečanym rajonie.
U 2013 hodzie ŭ rajonie Kinhstan byŭ znojdzieny tłuščbierh vahoj u 15 ton.
Da taho jak hety čałaviek pačaŭ pracu, masa tłušču zajmała ŭsiu volnuju prastoru.
Na rasčystku hetych tłuščavych korkaŭ sychodzić šmat času, časam navat niekalki tydniaŭ.
Rabočyja, rydloŭkami i kirkami, u ciesnacie, atočanyja nie samymi pryjemnymi vodarami, raskopvajuć tłušč, pieramiašany z survetkami i kałhotkami, i vynosiać jaho praz kanalizacyjnyja luki.
Kali tłuščbierh paškodziŭ samu trubu, jaje davodzicca źmianiać. Na heta sychodzić čas i hrošy, bo davodzicca raskopvać uvieś tratuar ci vulicu.
Pakolki kanalizacyjnyja rabotniki ludzi vopytnyja, to jany nie patrulujuć usiu biaskoncuju haradskuju kanalizacyju, a prosta manitorać miescy, dzie najčaściej uźnikajuć tłuščavyja ajśbierhi, naprykład, kala restaranaŭ fast-fudu.
Ale byvajuć i siurpryzy, jak u Čełsi abo Kinhstanie.
I ŭłady, i Thames Water užo pryvykli da hetaha voraha haradskoha žyćcia. Ale nad imi navis svajho rodu damokłaŭ mieč.
Siaredni viek ludziej, što raskopvajuć pakłady tłušču ŭ padziemnych trubach, — kala 50 hadoŭ. I adnosna chutka jany pačnuć sychodzić na piensiju. A pierakanać moładź, što niama ŭ śviecie lepšaj karjery, čym chadzić pa kanalizacyjnych trubach u ciemry i brudzie i razhrabać zastyły tłušč, davoli składana.
Tak što na dadzieny momant niezrazumieła, chto pieramoža ŭ hetaj baraćbie — Łondan ci tłuščbierhi.
