Mierkavańni33

U čym siońnia prajaŭlajecca niezaležnaść Biełarusi? Na kolki jana pachisnułasia? Ci słušna kazać pra akupacyju? Spytali ŭ palitołahaŭ

3-ha lipienia śviatkujecca dziaržaŭny Dzień niezaležnaści. Pry hetym u krainie haspadarać rasijskija vojski i Pucin padkreślivaje, što «palityčny i sankcyjny cisk z boku tak zvanaha «kalektyŭnaha Zachadu» padšturchoŭvaje Minsk i Maskvu da paskareńnia abjadnalnych pracesaŭ».

Spytali ŭ palitołahaŭ, u čym siońnia ŭvohule prajaŭlajecca biełaruskaja niezaležnaść i nakolki pamienšyŭsia jaje pracent u suviazi z post-kryzisam 2020 hoda i vajnoj va Ukrainie.

Paddobryvańnie pad fantomnyja impierskija boli

Zhadvajučy samyja samastojnyja dla Biełarusi časy, palitołah, daktarantka Virginia Tech Kaciaryna Šmacina nazyvaje «paŭzu» pamiž raspadam SSSR i prychodam da kiravańnia Łukašenki ź jaho žadańniem kansalidavać uładu ŭ svaich intaresach.

«Kali Łukašenka pačaŭ paddobryvacca da Jelcyna i Rasii ź ich fantomnymi impierskimi bolami, to tady my ŭžo pačali pryviazvać svaju źniešniuju palityku i karektavać unutranuju z ahladkaj na Kreml. Heta ŭpłyvała navat na takija rečy, jak biełaruskaja navuka: kali niekatoryja daśledavańni ŭ toj ža Akademii navuk nie dazvalalisia, bo jany krytykavali Rasiju, a heta było niavyhadna, ci abarony dysiertacyj — jany taksama padpadali pad takuju cenzuru».

Kaciaryna Šmacina. Fota: asabisty archiŭ

Palitołah padkreślivaje, što, u adroźnieńni ad krain Bałtyi, jakija skarystalisia momantam (u tym liku słabaściu Rasii) i pajšli demakratyčnym šlacham, u biełaruskaj situacyi amal nie było mahčymaści papraktykavacca ŭ demakratyčnych pracedurach. 

«Chutka pačali źniščacca ŭsie demakratyčnyja instytuty, jakija i nie paśpieli paŭnavartasna paŭstać, začyščałasia svaboda słova ŭ miedyja, začynialisia biełaruskamoŭnyja škoły, skaračałasia rola biełaruskaj movy. Ci byŭ u narodu zapyt na toje, kab nie adryvacca ad Rasii, z ulikam častki tych, chto nastalhavaŭ pa SSSR? Nasamreč, my nie možam hetaha viedać, bo ŭsia palityka, jakaja pravodziłasia z prychodam da ŭłady Łukašenki, była pabudavanaja nie na zapycie narodu, a z metaj absłuhoŭvańnia vyklučna jaho intaresaŭ», — robić ekskurs Kaciaryna Šmacina. 

Łukašenka staraŭsia budavać imidž abaroncy suvierenitetu, ale, pa sutnaści, z samaha pačatku paddobryvaŭsia da taho boku, jaki i ŭjaŭlaŭ najvialikšuju pahrozu dla biełaruskaj niezaležnaści — da Rasii, padkreślivaje palitołah.

«2014 — 2020 hady — pieryjad kulminacyi biełaruskaj niezaležnaści i suvierennaj palityki»

Palitołah Valer Karbalevič ličyć, što nivodnuju krainu niemahčyma nazvać całkam niezaležnaj — možna kazać tolki pra stupień zaležnaści:

«Tut isnuje zakanamiernaść: čym bolš vialikaja kraina, čym bolš mocnaja, tym bolš u jaje niezaležnaści i naadvarot. Ale tyja ž ZŠA ci Kitaj zaležnyja ad isnujučaj mižnarodnaj sistemy.

Kali ž kazać pra Biełaruś, to maksimalna samastojnymi dla krainy časami byŭ pieryjad z 2014 pa 2020 hady, da apošnich prezidenckich vybaraŭ. Tady Biełaruś pravodziła šmatviektarnuju zamiežnuju palityku, sprabavała raźvivać adnosiny z Zachadam i inšymi rehijonami. Łukašenka tady jašče ŭsialak supraciŭlaŭsia źjaŭleńniu rasijskaj vajskovaj bazy. Pravodziłasia palityka tak zvanaj «miakkaj biełarusizacyi». Byli navat sproby hulacca z apanientami, jakich zaprašali na biełaruskija telekanały: u tym liku mianie, naprykład, na pieradaču da Hihina.

Hety sapraŭdy byŭ pieryjad kulminacyi biełaruskaj niezaležnaści i suvierennaj palityki, na moj pohlad. Bo ŭsio ž u 90-ja ŭsie dziaržaŭnyja instytuty, dypłamatyčnyja adnosiny tolki-tolki ŭstaloŭvalisia, i zaradžałasia biełaruskaja dziaržaŭnaść jak takaja».

Valer Karbalevič. Fota: «Novy čas»

2020 hod jak katalizatar dadatkovaha źlićcia z Rasijaj

U 2020 hodzie Łukašenka vyžyŭ na palityčnaj arenie i zastaŭsia va ŭładzie tolki dziakujučy padtrymcy Kramla. I kali spačatku ŭvieś košt takoj pasłuhi nie byŭ zrazumieły, to paśla pačatku vajny va Ukrainie staŭ vidavočnym.

«Biełaruś vykarystoŭvajecca ŭ rasijskaj vajennaj ahresii — heta adno z nastupstvaŭ raspłaty za padtrymku Kramlom. Pry hetym jašče ŭ 2015 hodzie, kali Rasija chacieła raźmiaščać avijabazu ŭ Biełarusi, Łukašenka rabiŭ usio, što moh, kab adciahnuć hety momant. Kali ŭ 2018-2019 hadach adnaŭlalisia razmovy pra Sajuznuju dziaržavu i pierahlad damoŭlenaściaŭ, i Makiej, i Łukašenka mahli sabie dazvolić davoli vostruju rytoryku — pra toje, što biełarusy nie zdaduć suvierenitet, majučy na ŭvazie Rasiju. Jany mahli dazvolić sabie supraćstajać Kramlu chacia b rytaryčna i zaciahvać sajuznyja pieramovy.

Siońnia my nie možam navat ujavić, što vyšejšaje biełaruskaje kamandavańnie skazała b «nie» Rasii (choć, viadoma, saŭdzieł u ahresii suprać Ukrainy nie adpaviadaje biełaruskim intaresam). My možam ujavić, što Łukašenka paprasiŭ by: «Vałodzia, vyvodź vojski, mnie heta nie padabajecca»? Nie. Pa-pieršaje, takija aŭtarytarnyja chłopcy, jak Pucin, admovy nie daravali b. Pa-druhoje, šlach dla niepasłuchmianaści paśla 2020 hoda zakryty, bo heta, paŭtarusia, košt utrymańnia va ŭładzie (jak i pryznańnie «ŁNR» ci «DNR», jakija zastavalisia zaŭsiody apošnimi kozyrami). A kali biełaruski režym siońnia niazdolny kazać «nie» Rasii, jak možna kazać pra paŭnatu jaho ŭłady na svajoj ža terytoryi?» — zadajecca pytańniem Kaciaryna Šmacina.

Ilustracyjnaje fota

Zhodny z kalehaj i Valer Karbalevič:

«Paśla 2020 hoda naš suvierenitet mocna abmiežavaŭsia na karyść Rasii. Najpierš heta tyčycca śfiery abarony, ale taksama i zamiežnaj palityki, jakaja amal paŭtaraje rasijskuju, i infarmacyjnaj: kali biełaruskija telekanały faktyčna dublujuć toje, što pieradajuć rasijskija.

Ale kali vynieści za dužki vajskovy suvierenitet, źniešniepalityčny i infarmacyjny, to va ŭsim astatnim u Biełarusi samastojnaść zachoŭvajecca. Ułady majuć aŭtanomiju ŭ ekanamičnaj palitycy, va ŭnutranaj (sami vyrašajuć, kaho aryštoŭvać i kolki hod davać apanientam, palitźniavolenym, jakija zakony vydavać), u kulturnaj, u sporcie (chacia ad apošniaha mała što zastałosia)» 

Biełaruś pad akupacyjaj ci nie?

U dyskusijach z ukraincami na abvinavačvańni «čamu vy ničoha nie robicie, kab spynić vajnu?», niekatoryja biełarusy vykarystoŭvajuć arhumient: «My akupavanyja. Heta toje ž, što prasić supracivu ad «DNR» ci «ŁNR». Ale ci tak heta na samoj spravie? 

«Jak ni kruci, režym Łukašenki zastajecca va ŭładzie i maje dastatkova miechanizmaŭ, kab trymać situacyju pad kantrolem unutry krainy. My praciahvajem achoŭvać svaje miežy, drukavać svaje hrošy — heta rysy samastojnaści krainy. Siońniašniaje panavańnie Rasii možna patłumačyć zabieśpiačeńniem intaresaŭ Sajuznaj dziaržavy.

Ahułam, kali abapiracca na terminy i ich značeńnie, to havorka pra akupacyju na dadzieny momant — pierabolšańnie. Heta bolš taki rytaryčny pryjom z zaklikam da emocyj, da mižnarodnaj supolnaści, kab biełaruski paradak dnia nie byŭ zabyty ŭ śviecie siońniašniaj ahresii», — kamientuje Kaciaryna Šmacina.

«Kali hladzieć na situacyju z hledzišča mižnarodnaha prava, to my nie akupavanyja — praciahvaje Valer Karbalevič. — Kali kraina pad akupacyjaj, to akupanty biaruć usiu ŭładu ŭ svaje ruki, jak heta adbyłosia z Chiersonskaj vobłaści, naprykład. U Biełarusi ŭsie dziaržaŭnyja orhany pracujuć, jak i pracavali, ruskija ich nie padmianiajuć. I pieršapačatkova rasijskija vojski źjavilisia na terytoryi dla vučeńniaŭ sa zhody Łukašenki: čałavieka, jaki trymaje tut uładu i farmalna vykonvaje funkcyi prezidenta.

Va ŭsiakim razie Łukašenka ni razu nie kazaŭ publična: «Oj, mianie nie pytajucca, akupavali». Naadvarot — padčas apošniaj sustrečy z Łaŭrovym jon abviarhaŭ, što nibyta nie kantraluje ničoha.

Tolki kali razvažać z palityčnaha punktu hledžańnia, možna kazać pra častkovuju akupacyju na terytoryi Biełarusi».

Ilustracyjnaje fota

«Aphrejd Sajuznaj dziaržavy z randomnymi kavałkami terytoryj, jakija Rasija zmoža zachapić»

Davać niejkija prahnozy nakont budučyni Biełarusi i jaje niezaležnaści zaraz nichto nie biarecca.

«Vajna va Ukrainie zadała zusim novuju dynamiku histaryčnaha pracesu, usio vielmi paskoryłasia. I ciapier vielmi šmat zaležyć ad vonkavych abstavinaŭ — ad taho, jak budzie iści vajna va Ukrainie, čym jana skončycca i nakolki chutka. A hetyja rečy niepradkazalnyja», — kamientuje Valer Karbalevič.

«Racyjanalnyja dovady ŭ Kramla skončylisia 24 lutaha, zastaŭsia hoły impierski zapał, tak što ad Rasii možna čakać lubyja dzikija rašeńni, budź to sproba zachapić Suvałkski kalidor ci stvareńnie novaŭtvareńnia — aphrejd Sajuznaj dziaržavy z randomnymi kavałkami terytoryj, jakija Rasija zmoža zachapić.

Tut možna tolki zdahadvacca, na jaki krok jany pojduć. Ale i ŭnutry samoj Biełarusi prablem chapaje: niavyrašany biełaruski palityčny kryzis — 2020, jaki padzialaje biełaruskaje hramadstva, zapyt na pieramieny — heta ŭsio nikudy nie źnikła», — razvažaje Kaciaryna Šmacina.

Čytajcie taksama:

Łukašenka vykazaŭsia pra Suvałkaŭski kalidor

U Biełarusi mužčyn i žančyn masava vyklikajuć u vajenkamaty — na vučeńni

Jak za dva hady źmianilisia pradstaŭniki apazicyi i režymu? FOTY

Kamientary3

  • Ochtas
    03.07.2022
    Na diele Łukašienko mohilŝik Biełarusi. S samoho načała, kohda Rośsija pomohła jemu stať priezidientom. I Biełaruś vmiesto raźvitija stała padať. Ja vižu, kakaja mohła byť istorija raźvitija strany biez łukašienki:
    Priezidientskoje pravlenije s odnim srokom, parłamient i priezidient iźbirajetsia narodom.
    No pri łukašienko strana stała padať v propasť s samoho načała. A staraja oppozicija vmiesto objedinienija protiv obŝieho niedruha - razbrasyvajet hriaź, obidki i svoi nikčiemnyje korony. Stydno.
  • BLR
    03.07.2022
    Ci była niezaležnaj Reč Paspalitaja apošniaha stahodździa jaje isnavańnia? Farmalna była. Byŭ karol/vialiki kniaź, byŭ parłamient, było vojska, byli hrošy...Karaciej usie farmalnyja atrybuty dziaržavy. Ale ci była taja samaja dziaržava samastojnaj? NIE, NIE BYŁA. Heta była całkam zaležnaja terytoryja va ŭsim i najpierš ad impieryi ruskaj i jaje voli. I usie heta skončyłaś tym čym i pavinna było skončycca - śmierćciu kraina.

    Ci jeść niezaležnaj krainaj Respublika Biełaruś pad kantrolem Łukašienki? Rytaryčnaje pytańnie ź vidavočnym adkazam - NIE. Ad samaha pačatku - NIE. Usie 28 hod z dnia ŭ dzień, hod za hodam my zabivali ułasnuju krainu jakuju atrymali jak śnieh na hałavu. Uvieś hety čas trymajučyja ŭładu na Biełarusi hvałcili hetuju krainu dabivajučy tyja małyja i krochkija parastki biełaruskaści. Kraina dzie 3% havorać na movie, dzie nikoli vyšiej za 15% nie pieravyšała kolkaść prychilnikaŭ volnaha demakratyčnaha, prabiełaruskaha žyćcia, kraina dzie 30 hadoŭ hałoŭnym pytańniem było i zastajecca jaje niezaležnaść i jaje zachavańnie ... Jak takaja kraina moža być samastojnaj i dastatkovaj? Nie moža jana takoj być. Jana idzie da svajej śmierci.
  • Kažym Ratujevič
    03.07.2022
    Zmahajmasia za Volnuju Biełaruś – zaruku vyžyvańnia biełnacyi. Nie zabyvajma, što našaja Rodnaja Biełaruś šyrejšaja za miežy RB.

Papularny tyktokier z Rasii tusić u darahich restaranach Minska: «Byccam bamžu padali. Žarycie, na zdaroŭje»22

Papularny tyktokier z Rasii tusić u darahich restaranach Minska: «Byccam bamžu padali. Žarycie, na zdaroŭje»

Usie naviny →
Usie naviny

Łukašenka pra adklučeńnie internetu ŭ 2020-m: Kali heta paŭtorycca, adklučym zusim35

Na Zachadzie zadumalisia ab pieradačy Ukrainie jadziernaj zbroi8

Stali viadomyja piać novych proźviščaŭ palitviaźniaŭ, što vyjšli na volu1

Hrodziencu dali čatyry hady za kamientary, sudzili jaho pakazalna pierad studentami

Biełaruski pašpart nazvali najsłabiejšym u Jeŭropie4

Šolc: Užyvańnie Rasijaj novaj hipierhukavaj rakiety aznačaje, što treba paźbiahać eskałacyi27

Na padtrymku Vasila Vieramiejčyka mieniej čym za sutki sabrali pałovu sumy5

Z kavaj, cukierkami i kaśmietykaj: vybirajem advent-kalendary, zroblenyja ŭ Biełarusi6

Žychara Bresta, jaki chadziŭ na palityčnyja pracesy, asudzili na siem hadoŭ5

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Papularny tyktokier z Rasii tusić u darahich restaranach Minska: «Byccam bamžu padali. Žarycie, na zdaroŭje»22

Papularny tyktokier z Rasii tusić u darahich restaranach Minska: «Byccam bamžu padali. Žarycie, na zdaroŭje»

Hałoŭnaje
Usie naviny →