«Libieralizacyi» ŭ vašym razumieńni hetaha termina nie budzie». Suviaznoj pa pytańniach amnistyi stała Hanna Kanapackaja
Nie Juryj Vaskrasienski, a Hanna Kanapackaja aktyŭna kamunikuje z zachodnimi dypłamatami i palitykami pa pytańniach amnistyi — taho pracesu, pra jaki Alaksandr Łukašenka skazaŭ «ja nie handluju ludźmi». «Adkul vy daviedalisia pra heta?» — ździviłasia eks-kandydatka ŭ prezidenty, kali «Naša Niva» źviarnułasia da jaje. Kanapackaja kaža, što spadziajecca na vyzvaleńnie maksimalnaj kolkaści asobaŭ.
Namiery pravieści amnistyju byli ahučanyja Łukašenkam 1 vieraśnia. Tady zajaŭlałasia, što jaje prymiarkujuć da Dnia narodnaha adzinstva — 17 vieraśnia. Adnak zakon dahetul nie pryniaty.
«Ja nie tarhuju ludźmi. Ja nikoli tak nie rabiŭ i rabić nie źbirajusia. Tamu nijakaha torhu nie budzie. Ja nie budu tarhavacca, navat kali za hetym budzie niejkaja vyhada. Ja nikoli na heta nie pajdu. Ale tam, dzie možna pajści na niejki kampramis, treba iści. Heta ž naša hramadstva, jany rana ci pozna ŭsio roŭna vyjduć», — skazaŭ Łukašenka 23 vieraśnia, kamientujučy paraŭnańnie budučaj amnistyi i pamiłavańniaŭ z «palityčnym torham z Zachadam».
Pry hetym jon jašče raz padkreśliŭ: kali možna pajści na kampramis, heta treba rabić. «Nielha być «dubavatymi» — voś my ŭstali ŭ pozu i ŭsio, nikoha nie bačym. Bo ž byli ludzi, jakija sapraŭdy pamylalisia. Niekatoryja siak-tak: napeŭna, ułada nie ŭtrymajecca, i ja pajdu [na pratesty]», — adznačyŭ jon.
«Adkul vy daviedalisia pra heta?» — ździvilisia Hanna Kanapackaja, kali «Naša Niva» źviarnułasia da jaje z prośbaj raskazać ab pracesie padrychtoŭki amnistyi i svajoj roli ŭ im. Jana pahadziłasia dasłać piśmovyja adkazy na pytańni.
My spytalisia ŭ Hanny Kanapackaj, na vyzvaleńnie kaho varta spadziavacca: žurnalistaŭ, palitykaŭ, prafsajuznych i hramadskich aktyvistaŭ, udzielnikaŭ pratestaŭ?
«Ja vielmi spadziajusia na vyzvaleńnie maksimalnaj kolkaści vami pieraličanych asobaŭ», — adkazvaje jana i ŭdakładniaje:
«Adnak kožny zakon ab amnistyi ŭstanaŭlivaje peŭnaje koła asobaŭ, u dačynieńni da jakich jon padlahaje prymianieńniu, a taksama koła asobaŭ, na jakich nie raspaŭsiudžvajecca. Ciapier nad hetym viadziecca praca».
Pa jaje słovach, na siońnia havorka idzie ab amnistavańni kala 8000 čałaviek.
Hanna Kanapackaja admoŭna adkazvaje na pytańnie, ci budzie ŭ pryniaćci rašeńnia ab amnistyi ŭličvacca, ci pryznany pravaabaroncami asudžany palitźniavolenym, jak nie buduć uličvacca i inšyja kryteryi, «naprykład, pazicyja krainaŭ Zachadu».
«U dadzienym vypadku dziejničaje vyklučna naša ŭnutranaje biełaruskaje zakanadaŭstva», — nastojvaje jana.
«Pry hetym ja pravodžu vialikuju kolkaść sustreč i kansultacyjaŭ pa hetym pytańni z pradstaŭnikami zachodniaha dypłamatyčnaha korpusa i ich palityčnych kołaŭ, i mahu ŭpeŭniena skazać, što reakcyja na amnistyju, jakaja maje adbycca ŭ našaj krainie, vyklučna stanoŭčaja, jakaja adkryvaje dadatkovyja mahčymaści ŭ adnaŭleńni poŭnamaštabnych adnosin», — adznačaje byłaja deputatka Pałaty pradstaŭnikoŭ.
Na pytańnie, čamu jana dałučyłasia da pracy pa amnistavańni źniavolenych, adkazvaje, što hetym zajmajecca nie pieršy hod z ułasnaj inicyjatyvy.
«Jašče byŭšy deputatam Pałaty pradstaŭnikoŭ šostaha sklikańnia, ja pracavała nad prasoŭvańniem amnistyi dla asudžanych pa ekanamičnych pravaparušeńniach i pa tak zvanym «narkatyčnym» artykule (328 KK RB)», — nahadvaje palityk i adznačaje, što «paśla elektaralnaj kampanii 2020 hodu hetaja prablema stała jašče bolš aktualnaj».
«Vystupajučy na Usiebiełaruskim narodnym schodzie, adrazu pa zaviaršeńni vybaraŭ, ja havaryła nie tolki ab amnistyi, ale i prasiła ab tym, što da pryniaćcia zakona ab amnistyi nieabchodna rekamiendavać orhanam, jakija ažyćciaŭlajuć śledstva i nahlad, źmianić mieru strymańnia hramadzianam, jakija znachodziacca pad śledstvam za ŭdzieł u padziejach hramadzianskaha supraćstajańnia leta-vosieni 2020 hoda, na nie źviazanuju z utrymańniem pad vartaj», — źviartaje ŭvahu Hanna Kanapackaja.
«Na žal, na toj momant reakcyja ŭłady, jakaja pieramahła, była niervova-niehatyŭnaj», — kanstatuje jana.
Adkazvajučy na pytańnie pra metu amnistyi, Hanna Kanapackaja tłumačyć, što «amnistyja — heta praduhledžanaja śpiecyjalnym zakonam pracedura, u vyniku jakoj asoba, jakaja ŭčyniła złačynstva, moža być poŭnaściu abo častkova vyzvalena ad pakarańnia, abo moža adbycca zamiena jaho bolš miarkaj abo moža być źniata sudzimaść».
«Asnoŭnyja mety, jakija pieraśleduju ja, — dadaje jana. — pracujučy pa pytańni amnistyi, heta vyzvaleńnie ludziej, jakija apynulisia ŭ źniavoleńni za svaje apazicyjnyja pierakanańni, albo za prajavy palityčnaj aktyŭnaści, i mahčymaść adnavić hramadzianskuju zhodu ŭ našym hramadstvie», — kaža jana i asobna zaŭvažaje: «Akramia taho, prademanstravać zdolnaść dziejnaj ułady da razumnych kampramisaŭ».
«Libieralizacyi» u vašym razumieńni hetaha termina nie budzie. Pabudavanaje na pieršapačatkovaj pieradvybarnaj chłuśni prakramloŭskich palittechnołahaŭ pra 97% budzie źniščacca», — adkazvaje Hanna Kanapackaja na pytańnie, ci pa amnistavańni spyniacca pieraśled, aryšty hramadzian i pačniecca «libieralizacyja».
Palityk kaža, što pracedura amnistavańnia prapisana zakanadaŭča. Spačatku Prajekt zakonu pastupaje ŭ Pałatu pradstaŭnikoŭ.
«Ab tym, što jon budzie pradstaŭleny ŭ bližejšy čas zajaviŭ u svaim vystupie na adkryćci siesii parłamienta jaho staršynia — Uładzimir Andrejčanka. Potym prachodzić abmierkavańnie prajekta zakona i jaho pryniaćcie ŭ dvuch čytańniach», — davodzić Hanna Kanapackaja.
Miechanizmy vyzvaleńnia, katehoryi asob, jakija padpadajuć pad amnistyju, a taksama terminy jaje praviadzieńnia prapisvajucca niepasredna ŭ zakonie.
«Usie pracedury pačnucca tolki pa pryniaćci zakonu ab amnistyi. U im ža buduć prapisany terminy. Z praktyki — bolšaść amnistavanych budzie vyzvalacca adnačasova», — miarkuje jana.
Pavodle jaje, rašeńnie ab prymianieńni abo nieprymianieńni Zakona ab amnistyi budzie prymacca ŭ adnosinach da kožnaj asoby indyvidualna pa pastanovie načalnika papraŭčaj ustanovy, orhana ŭnutranych spraŭ, orhana daznańnia, zaćvierdžanaj prakuroram, abo pa pastanovie śledčaha abo prakurora na padstavie acenki materyjałaŭ asabistaj spravy i inšych nieabchodnych dakumientaŭ — heta robić praceduru palityčnaj. Faktyčna, vyzvalać buduć pa spuščanych źvierchu śpisach, niezaležna ad najaŭnaści spahnańniaŭ, jakija aŭtamatam prypisvajuć usim palityčnym.
Hanna Kanapackaja kaža, što vyzvaleńnie žurnalista Aleha Hruździłoviča i pravaabaroncy z Homiela Taćciany Łasicy nie źviazanyja z amnistyjaj. Pa jaje słovach, jany apynulisia na voli praz «pamiłavańnie».
Kamientary