Jaki koler pasuje kaściołu Śviatoha Jazepa — bieły ci žoŭty? Estetyčnaja sprečka z-za pierafarboŭki śviatyni
Samy vialiki pa płoščy stary minski chram — Śviatoha Jazepa — padčas restaŭracyi źmianiŭ koler. Zvykły bieły fasad staŭ piasočny. Praz heta pačałasia dyskusija — niekatoryja aburajucca, što chram pieratvaryli ŭ «piernikavy domik». «Heta za rasijskim časam usio pierafarbavali ŭ kazionny bieły ci kazionny žoŭty», — kaža restaŭratar.
Kaścioł Śviatoha Jazepa staić u Vierchnim horadzie Minska na vulicy Kiryły i Miafodzija. Heta pomnik architektury poźniaha baroka, jon maje status historyka-kulturnaj kaštoŭnaści. Katalickaja śviatynia ŭ kamunalnaj ułasnaści. Ułady šmat hod abiacajuć addać chram viernikam, ale tam pakul raźmieščany archiŭ.
Restaŭracyjnyja raboty viaducca pad kiraŭnictvam architektara Ramana Zabieły z navukova-prajektnaha centru «Restabilis».
«Vyhlad baročnych chramaŭ, jaki viadomy nam, — vynik šmatlikich pierafarbovak, bo baročnyja chramy nie byli adnatonnymi (i tym bolš biełymi), ale nam amal nie davodziłasia bačyć ich u histaryčnaj afarboŭcy», — piša telehram-kanał «Spadčyna» nakont restaŭracyi.
Aŭtary zhadvajuć prykłady adnaŭleńnia koleravaha rašeńnia — Bryhicki kaścioł u Hrodnie, kaścioł Božaha Cieła ŭ Niaśvižy.
Ekśpiert «Našaj Nivy», daśledčyk biełaruskaj minuŭščyny, jaki paprasiŭ ab ananimnaści, adznačaje, što pomniki architektury, jakija my bačym siońnia, nie zaŭždy mieli zvykły nam vyhlad. Zvyčajna ich ščodra raskviečvali, adpaviedna z hustami epochaŭ i mahčymaściami ŭ rozny čas.
«U epochu baroka chramy byli roznakalarovymi. Afarboŭka imitavała roznyja adcieńni kaštoŭnych kamianioŭ, časam dadavali vyjavy skulptur, freski na fasadach, — davodzić ekśpiert. — A toj vyhlad, ź jakim my zžylisia ciaham apošnich dvuch stahodździaŭ, chramy nabyli za rasijskim časam, kali ŭsio było pafarbavana ŭ biełaje i žoŭtaje, što stała sinonimam kazionščyny. Časam, nasamreč, nie majučy inšych mahčymaściaŭ, chramy husta bialili. U hetym byŭ i racyjanalny sens: vapna zabivaje hrybki i ćvil».
Ekśpiert ličyć, što novaja afarboŭka zrabiła kaścioł Śviatoha Jazepa bolš zaŭvažnym.
«Bolšaść navat mienčukoŭ nie zdahadvajecca pra jahonaje isnavańnie i historyju, — davodzić jon. — Tamu heta vydatny i biazbolny sposab jaho viarnuć u prastoru horada! Dla nieabaznanych pakul jon hladzicca dziŭna. Ale takomu koleravamu rašeńniu papiaredničali doŭhija daśledavańni i analizy, zandažy ścienaŭ, padbor koleraŭ».
Haradžanie tym časam dyskutujuć u sacsietkach nakont udačlivaści abranaha kaleru.
«Piernikavy domik», — paraŭnoŭvajuć.
«Raniej prosta nie było kalarovych fota, — miarkuje jašče adzin udzielnik dyskusii, — a čystaja vapnavaja pabiełka była abo biežavaja, abo błakitnaja. Tak što kab i chacieli bieleńkim zrabić, to nie atrymałasia b!»
Niekatoryja nastojvajuć, što dla ich bolš zvykły bieły koler chrama. Razam z tym jany pryznajuć, što katalickija chramy farbavali i ŭ žoŭty.
«Kali nie pamylajusia, žoŭty koler pryjšoŭ bližej da kanca XVIII stahodździa i byŭ bolš charakternym dla kłasicyzmu», — havorycca ŭ adnym z kamientaroŭ.
«Spadziajusia, hetaja kałarystyka maje niejkuju navukovuju abhruntavanaść? Niechta ž musiŭ pierad restaŭracyjaj rabić daśledavańnie?» — zadajucca pytańniem u kamientarach.
«Pierad tym, jak ściabacca, katory b zajmieŭ sabie kłopat pahavaryć z navukovym kiraŭnikom, darečy, nie horšym architektaram-restaŭrataram z maładoha pakaleńnia, ale ŭžo z peŭnym dośviedam vykanańnia rabot na pomnikach architektury», — adkazvajuć u adnym z kamientaroŭ.
«Da kiraŭnika pretenzij nul, ale vyhladaje dziŭnavata», — nie pahadžajucca.
Kamientary
kali navat nie brać u raźlik kolery, to... a jakaść farbaŭ i vykanańnia? dzič