Historyja7

Navukoŭcy: niebinarnyja ludzi isnavali jašče ŭ kamiennym vieku

Archieołahi daśledavali kostki i pachavalny invientar z dahistaryčnych mahilnikaŭ. Pry hetym jany vyjavili prykmiety taho, što navat u kamiennym i bronzavym viakach bijałahičny poł nie zaŭsiody adpaviadaŭ sacyjalnamu.

Ancient burial Staražytnaje pachavańnie Drievnieje zachoronienije
Kostki i pachavalny invientar u dahistaryčnych pachavańniach mohuć padkazać jak bijałahičny, tak i sacyjalny poł pamierłaha. Fota: vecteezy.com

U sučasnym hramadstvie prablema niebinarnaści stała adnoj z tem hramadskich dyskusij. Usio bolš prychilnikaŭ znachodzić ideja ab tym, što tradycyjnaja sistema dvuch pałoŭ, jakaja zasnavanaja na binarnym padziele na mužčyn i žančyn, nie moža adpaviadać situacyi ŭ hramadstvie.

Mnohija ludzi nie identyfikujuć siabie stroha ŭ ramkach hetaj sistemy. Jany vyznačajucca jak niebinarnyja abo nieadnaznačnyja ŭ svajoj hiendarnaj identyčnaści. Niebinarnaść praduhledžvaje, što čałaviek nie identyfikuje siabie całkam jak mužčyna ci žančyna, a moža znachodzicca niedzie pa-za miežami hetaha binarnaha dzialeńnia.

Niekatoryja ličać, što ideja niebinarnaści — vynik navukovaj dyskusii apošnich dziesiacihodździaŭ. Ale nasamreč jana tolki zrabiła bolš prykmietnaj niebinarnuju identyčnaść. Niebinarnyja ludzi isnavali ŭ roznych kulturach i ŭ roznyja histaryčnyja epochi.

Heta paćviardžaje daśledavańnie archieołahaŭ z Univiersiteta Hieorha-Aŭhusta ŭ Hiotynhienie, apublikavanaje ŭ Cambridge Archaeological Journal.

Sučasnyja navukovyja mietady dazvalajuć vyznačyć bijałahičny poł čałavieka, jaki žyŭ sotni ci tysiačy hadoŭ nazad, pa jaho astankach. Vyśviatleńnie hiendaru, a značyć i infarmacyi ab hiendarnych normach i identyčnaści ŭ dahistaryčnym hramadstvie — značna bolš składanaja zadača.

Adnak u hetym dapamahaje pachavalny invientar. Mienavita jon moža dać ujaŭleńnie ab tym, žyŭ čałaviek jak žančyna ci jak mužčyna. Mužčyn zvyčajna chavali sa zbrojaj, žančyn — z upryhožańniami.

Navukoŭcy praviali analiz vybarki, jakaja składałasia z apisańnia astankaŭ 1252 čałaviek ź siami pachavańniaŭ u Centralnaj Jeŭropie pieryjadu poźniaha niealitu i bronzavaha vieku (kala 5500—1200 hadoŭ da našaj ery). Prykładna dla 30% ludziej im udałosia vyznačyć jak bijałahičny, tak i sacyjalny poł.

Na nastupnym etapie daśledčaja hrupa vyznačyła, jak časta ŭźnikajuć supiarečnaści pamiž bijałahičnym połam i tymi pradmietami, što byli znojdzienyja pobač z astankami čałavieka.

Vyniki pakazali, što kala dziesiaci pracentaŭ asob, čyj bijałahičny i sacyjalny poł byŭ viadomy, nie adpaviadali «binarnaj normie».

U svaim daśledavańni navukoŭcy źviartajuć uvahu na toje, što niebinarnyja ludzi ŭ tyja časy nie byli izhojami ŭ hramadstvie. Pra heta śviedčyć toj fakt, što mužčynski invientar, pryznačany dla bijałahičnaj žančyny, nie adroźnivajecca ad invientaru, pryznačanaha dla bijałahičnaha mužčyny, i naadvarot.

Da niebinarnych ludziej u dahistaryčnyja časy stavilisia ŭ adpaviednaści sa standartnymi normami ich sacyjalnaha połu.

Ź inšaha boku, adznačajuć daśledčyki, niama nijakich ukazańniaŭ na toje, ci była takaja «nieadpaviednaja identyčnaść» abranaja ich nośbitami samastojna, ci naviazanaja im pry žyćci abo paśla śmierci.

Navukoŭcy pryznajuć, što sapraŭdnuju dolu niebinarnych ludziej u dahistaryčnym hramadstvie nielha dakładna acanić.

«Heta adbyvajecca nie tolki z-za schilnaści mietadaŭ da pamyłak, naprykład, pry daśledavańni kostak. My taksama pavinny ŭličvać praduziataść vysnoŭ. My, ludzi, schilnyja znachodzić toje, što žadajem znajści»,

— adznačyŭ archieołah z Hiotynhienskaha ŭniviersiteta Nikoła Jałonha (Nicola Ialongo).

Kab abhruntavać svaje vyniki, navukoŭcy majuć namier užyć bijamalekularnyja mietady daśledavańnia. Heta dapamoža bolš dakładna vyznačyć bijałahičny poł i pamienšyć kolkaść pamyłak.

Čytajcie jašče:

Vučonyja zdoleli atrymać hienietyčnyja adbitki palcaŭ čałavieka kamiennaha vieku

Vučonyja: vikinhi pakinuli Hrenłandyju nie stolki z-za źmieny klimatu, jak z-za maštabnaha zatapleńnia

Draŭlany fałas zmusiŭ inakš pahladzieć na seksualnaje žyćcio staražytnych rymlan

Kamientary7

  • Prostaja praŭda
    06.06.2023
    «My, ludzi, śchilnyja znachodzić toje, što žadajem znajści». Sapraŭdy. Heta prablem.
  • Kazik
    06.06.2023
    Naŭmysna błytajucca 2 rečy:
    1. žadańnie vyhladać jak chaču
    2. admaŭleńnie svajho bijałahičnaha połu
    Kali pieršaje - heta sprava hustu, i pa vialikamu rachunku, kožny maje prava apranać što choča. 300 hod tamu mužyki pudrylisia, chadzili ŭ sukienkach, łasinach i parykach. Kali zaraz chto tak zachoča, na zdaroŭje.
    To druhoje - heta sprava adekvatnaha ŭsprymańnia rečaisnaści. Za vyklučeńniem redkich hienietyčnych zachvorvańniaŭ, poł heta abjektyŭny fakt pryrody
  • Vadzim
    06.06.2023
    Kazik, kab abjektyŭna kazać niešta pra abjektyŭnyja fakty pryrody i jak jany prajaŭlajucca, treba raźbiracca ŭ bijałohii, miechanizmach pałavoha adboru, miechanizmach raźvićcia arhanizma datyčna połu našmat bolš čym na pobytavym ŭzroŭni. Prosta tolki ŭ nieadukavanych ci nia nadta razumnych ludziej, jakim abjektyŭna nieabchodna spraščać ŭjaŭleńnie pra śviet, bo inakš jany prosta nie paciahnuć

U parku Čaluskincaŭ na atrakcyjonie adarvalisia trosy — paciarpieli ludzi, na miescy było šmat chutkich1

U parku Čaluskincaŭ na atrakcyjonie adarvalisia trosy — paciarpieli ludzi, na miescy było šmat chutkich

Usie naviny →
Usie naviny

Kryšcijanu Ranałdu suciašaje Piepe paśla parazy Partuhalii ŭ sieryi pienalci FOTAFAKT

Novym prezidentam Irana staŭ refarmist Masud Piezieškijan

Z adrestaŭravanaha kinateatra «Pieramoha» prybrali Pahoniu4

Francyja pa pienalci prajšła Partuhaliju

Adzin z katalickich śviataroŭ pryjechaŭ na fest u Budsłaŭ va ŭbory z nacyjanalnym arnamientam FOTAFAKT5

«Heta sapraŭdnaja siensacyja». Pry raskopkach na Miency znajšli zaamorfnuju fihuru, jakoj 1000 hadoŭ4

U Manholii znajšli pareštki bajca ź Biełarusi, jaki zahinuŭ 85 hadoŭ tamu

Ispanija vybiła Hiermaniju z chatniaha čempijanatu Jeŭropy na 119-j chvilinie VIDEA5

«Praz try hadziny paśla zasialeńnia». Z 7 lipienia biełarusaŭ abaviazali paviedamlać u milicyju pra zdaču žylla inšaziemcam

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

U parku Čaluskincaŭ na atrakcyjonie adarvalisia trosy — paciarpieli ludzi, na miescy było šmat chutkich1

U parku Čaluskincaŭ na atrakcyjonie adarvalisia trosy — paciarpieli ludzi, na miescy było šmat chutkich

Hałoŭnaje
Usie naviny →