«Niejak apošnim časam, vybirajučy knihi, dumaješ: a što jana tabie daść?» Andrej Skurko ab pračytanym i adrefleksavanym
«Byŭ niekali repartaž z kałonii, dzie siadzić Andrej. Mianie ŭrazili dva foty: spalnyja miescy (jakija nie pakidajuć nijakaj pryvatnaści) — i biblijateka. Partrety kłasikaŭ, našych blizkich i darahich. Pa kareńčykach na palicach paznajucca viadomyja knižnyja sieryi», — piša ŭ fejsbuku žonka palitviaźnia Andreja Skurko Paŭlina. I cytuje toje, što piša pra knihi i knižnictva z kałonii jaje muž.
Cikavyja knižnyja naviny. Dobra, što Styviena Kinha buduć pierakładać (hałoŭnaje, kab pierakładčykaŭ i redaktaraŭ vybirali pa zdolnaściach).
Paradavaŭsia vielmi, što vychodzić kazka pra Kazika z Kamiennaj horki. Napeŭna heta budzie niešta kłasnaje — talent aŭtara [Kudryckaha] sumnievaŭ nie pakidaje. U cełym raduje źjaŭleńnie kožnaj knižki.
…Uziaŭ «Infierna» Dena Braŭna — dumaŭ, što heta bolš paviarchoŭnaja litaratura, a tam stolki histaryčnych adsyłak, što kali być u Fłarencyi, ničoha dadatkovaha, turystyčnaha, badaj, i nie treba vyvučać.
Supastaviłasia: hady žyćcia Dante Alihjery — 1265-1314. Ad śmierci Mindoŭha da Hiedymina. Uśviedamlajecca tahačasny kulturny razryŭ:) Ale što kazać — italjanskija respubliki stajali na plačach Rymu tysiačahadovaha.
Uziaŭ jašče bijahrafiju Ryšeljo i daśledavańnie pra Čynhischana (chacieŭ uziać apaviadańni Bredbiery, ale pieraadoleŭ siabie:)
…Čytaŭ Tałstoha. Zaŭvažyŭ, što jaho proza pahłyblaje ŭ siabie nastolki, što «pierabivaje» navat muzyku pa radyjo. Jašče, viedaješ,
zaŭvažajecca, nakolki padobnyja da tałstoŭskich «miatuščychsia» hierojaŭ — aficeraŭ, arystakrataŭ, jakija sprabujuć vyrvacca z pošłaści pobytu i šukajuć inšaha žyćcia, — hieroi Hareckaha. Adno što ŭ vypadku Hareckaha heta sialanskija dzieci, narodnyja nastaŭniki. Ale pamknieńni ŭ ich tyja samyja.
«Chadžy-Murat» pryŭkrasny — ja raniej mała jaho caniŭ. Adzin vobraz Mikałaja Paŭłaviča Pałkina čaho varty. I ahułam usio tam jość — i epocha, i hieroj, i viečnaje.
…Što da fentezi, to ja najbolš caniu Niła Hiejmana, «Hulniu tronaŭ» i «Chroniki Narnii» («Hary Poter» u knižnym vyhladzie nie traplaŭsia — mo tut asvoju).
…Čytaju «Atłant raspraviŭ plečy» Ajn Rend. Heta nadzvyčaj papularny ŭ ZŠA raman. Tam u stanoŭčym (navat hieraičnym) śviatle pakazvajucca bujnyja kapitalisty — pramysłoŭcy i ŭ admoŭnym — amatary «roŭnaści», za jakoj bačycca tryumf pasrednaści. Napisana vielmi dobra i intryhoŭna. Śviet ramana troški z damieškam fantastyki — heta nie całkam realnaja Amieryka.
Knižka zmusiła ŭspomnić roznyja źviahi z penaŭcami, kamisijami pa etycy i asobnymi litaratarami i fiłosafami. Škada, što nie pračytaŭ hetu knižku hadoŭ 20 nazad, kab pravilna (i bieź lišnich emocyj) na ŭsio reahavać. Kolki ŭsiaho było i minuła, staŭšy nieistotnym. Nu i dobra:)
…Čytaŭ pra Tarasa Šaŭčenku: miłaja historyja, jak u 6-hadovym vieku Taras pajšoŭ hladzieć, dzie kraj śvietu. Išoŭ-išoŭ ceły dzień, prajšoŭ dźvie vioski, tut jaho spatkali čumaki, pasadzili na voz i pryvieźli damoŭ. A tam jaho ŭžo šukajuć! Jaho pasadzili viačerać, ale jon tak uchadziŭsia, što źjeŭ tolki adnu hałušku i zasnuŭ prosta za stałom. Tak što ŭ hetych małyšoŭ byvajuć roznyja idei:)
Jašče jon mały lubiŭ jeści ziamlu (ja ŭspomniŭ adrazu historyju z Tamašom na plažy:)
… Uziaŭ Remarka — pad upłyvam niejkaha chvilinnaha nastroju — ale ciapier užo nie peŭny, što varta jaho zaraz čytać.
Niejak apošnim časam, vybirajučy knihi, dumaješ: a što jana tabie daść? Nie tolki ŭ płanie viedaŭ, ale i ŭ płanie nastroju, emacyjnaha fonu.
Uziaŭ taksama zbornik krynic pa rańniaj historyi słavianaŭ (tut i takoje možna znajści). Pračytaŭ narešcie «Sahu pra Tydryka Biernskaha» — tuju samuju, dzie apisvajecca, jak huny na čale z Atyłam šturmujuć Połack. Uvohule, «Viadźmak» tam i pobač nie stajaŭ. Histaryčnyja asoby, miž jakimi 500-700 hadoŭ, spakojna ŭzajemadziejničajuć, ženiacca, vajujuć: Atyła, hocki karol Teadorych (heta jon — Tydryk Biernski), «konunh rusaŭ Valdemar».
A voś z apošnim cikava, bo jaho pravobrazam moža być połacki kniaź Uładzimir — toj, što puściŭ niamieckich misijanieraŭ na ziemli svaich dańnikaŭ livaŭ, a paśla pamior zahadkavaj śmierciu napiaredadni pachodu na Ryhu. U «Sazie» zhadvajucca, aproč Połacka, Smalensk i navat Hiersikie — nievialikaja połackaja krepaść nižej pa Dźvinie (ciapier heta Łatvija).
Čytaŭ niekali (kaniečnie ž, nie pamiataju, dzie) viersiju, adkul heta ŭsio brałasia. Saha była zapisanaja ŭ XIII stahodździ ŭ Hiermanii ŭ asiarodku niamieckich kupcoŭ, jakija płavali handlavać pa Dźvinie — i ŭnosili ŭ svaje staražytnyja lehiendy hieahrafičnyja realii tych dalokich ekzatyčnych krain, jak Połackaje kniastva.
Choć Michaś Michajłavič [Čarniaŭski] i kazaŭ niekali, što znachodziŭ nakaniečniki hunskich strełaŭ u Miadzielskich aziorach, kala Hatavič. Jon dapuskaŭ, što stepaviki chadzili ŭ IV—V stahodździach n. e. až tudy z vypadkovymi nievialikimi rejdami.
Nu i na zaviaršeńnie: u «Sazie» mo ŭpieršyniu fiksujecca siužet «Papiałuški» — tam taksama mierajuć žanočy abutak u adnym z epizodaŭ i heta kančajecca viasiellem.
«Jak pisaŭ kardynał Ryšeljo, ciarpieńniem možna ŭsio pieraadoleć». Jašče trochi mudraści ad Andreja Skurko
«Duša nie stareje, a my dušami adno adnaho bačym». Andrej Skurko pra dzień naradžeńnia, adnosnaść času, «Pieśniaroŭ», Voniehuta i Markiesa
Andrej Skurko sustrakaje jubilej za kratami. Jaho razvažańni ŭ listach dapamahajuć zrazumieć ludziej i naš čas
Andrej Skurko: My zrazumieli vartaść zvyčajnych, zdavałasia b, rečaŭ i źjaŭ
Kamientary