Fota: Kavaloŭ Siarhiej / Vecteezy
Novaje daśledavańnie, vyniki jakoha apublikavanyja ŭ časopisie JAMA Pediatrics, pakazała, što praźmierny kantakt dziaciej z roznymi hadžetami ŭ rańnim uzroście moža niehatyŭna paŭpłyvać na toje, jak jany ŭ dalejšym buduć usprymać svajo atačeńnie i reahavać na jaho.
Raniejšyja daśledavańni zdolnaści mozha farmavać i rearhanizoŭvać sinaptyčnyja suviazi, asabliva ŭ adkaz na navučańnie ci vopyt, pakazali, što źmieny ŭ sensarnym vopycie mohuć pryvieści da źmienaŭ u niejrasuviaziach mozha i pasłužyć pryčynaj nieadaptyŭnych pavodzin.
Dla taho kab vyjavić uzajemasuviaź pamiž uździejańniem ekrana i vynikami apracoŭki sensarnaj infarmacyi, vučonyja apracavali vyniki nazirańnia za bolš jak 1400 dziećmi ŭ 12, 18 i 24 miesiacaŭ. Ich baćki zapaŭniali śpiecyjalny apytalnik, jaki dazvalaŭ vyznačyć, jak dzieci z dapamohaj orhanaŭ pačućciaŭ (naprykład, zroku, słychu, dotyku) usprymajuć i apracoŭvajuć infarmacyju. Taksama jany paznačali čas, jaki dzicia bavić za ekranam.
Baćki aceńvali častatu adkazaŭ dziaciej na sensarnyja padziei pa śpiecyjalnaj 5-stupieńčataj škale. Punkty sensarnaha profilu byli zhrupavanyja ŭ čatyroch kvadrantach — nizkaja rehistracyja (nie zaŭvažajuć sensarnych stymułaŭ), pošuk adčuvańniaŭ (aktyŭny pošuk sensarnych stymułaŭ), sensarnaja adčuvalnaść (lohkaja razdražnionaść sensarnymi stymułami), paźbiahańnie adčuvańniaŭ (aktyŭnaje paźbiahańnie sensarnych stymułaŭ).
U svaju čarhu ŭnutry kožnaha kvadranta vydzialajucca katehoryi typovych, vysokich i nizkich sensarnych pavodzin.
Daśledavańnie pakazała, što ŭ 12-miesiačnym uzroście tyja dzieci, što bavili čas za ekranam, mieli ŭ dva razy bolš šancaŭ patrapić u vysokuju katehoryju nizkaj rehistracyi, čym dzieci, jakija nie mieli takoha vopytu. Heta značyć, što jany nie reahavali na mnohija rečy, na jakija ich ravieśniki zvyčajna reahavali.
U 18-miesiačnym uzroście takija dzieci vydzialalisia vysokimi stupieniami paźbiahańnia adčuvańniaŭ i nizkaj rehistracyi. Inšymi słovami, jany aktyŭna sprabavali abmiežavać sensarnaje ŭździejańnie.
A ŭ dva hady dzieci, jakija bavili čas za ekranam, vyznačalisia vysokimi stupieniami pošuku adčuvańniaŭ, sensarnaj adčuvalnaściu i pavodzinami, nakiravanymi na paźbiahańnie adčuvańniaŭ.
Jak adznačajuć vučonyja, vyniki daśledavańnia pakazvajuć, što baŭleńnie času pierad ekranam moža ŭzmacnić abo paspryjać uźniknieńniu prablem z apracoŭkaj sensarnaj infarmacyi.
Hetaja suviaź moža mieć važnyja nastupstvy dla sindromu deficytu ŭvahi i hipieraktyŭnaści, a taksama aŭtyzmu, pakolki mienavita ŭ takich ludziej značna bolš raspaŭsiudžanaja atypovaja sensarnaja apracoŭka.
Amierykanskaja akademija piedyjatryi na rekamienduje vykarystoŭvać roznaha kštałtu hadžety i televizary dla dziaciej da dvuch hadoŭ. A ŭ pieryjad z dvuch da piaci hadoŭ ekranny čas nie pavinien być bolšym za adnu hadzinu na dzień.
Aŭtary adznačajuć, što nieabchodnyja dalejšyja daśledavańni, kab lepš zrazumieć miechanizmy, jakija vyznačajuć suviaź pamiž časam, prabaŭlenym za ekranam u rańnim uzroście, i atypovaj sensarnaj apracoŭkaj.
Čytajcie jašče:
Ci sapraŭdy morkva karysnaja dla zdaroŭja, a siniaje śviatło škodnaje?
Hadžety ci papiera: u jakim farmacie dzieci lepš zasvojvajuć infarmacyju?
