PADTRYMAĆ
napišycie nam svaju navinu
© Usie pravy abaronienyja. Vykarystańnie materyjałaŭ dazvalajecca pry ŭmovie ŭkazańnia krynicy i najaŭnaści aktyŭnaj hipierspasyłki na nashaniva.com u pieršym abzacy.
PADTRYMAĆ
Historyja33
Bieł Łac Rus

Jaki biełaruski horad pieršym zajmieŭ hienpłan? 

Heta adbyłosia amal 450 hadoŭ tamu, ale zachavałasia navat imia aŭtara.

Bieraście ŭ čas abłohi 1657 hoda na frahmiencie hraviury šviedskaha inžyniera Eryka Dalbierha. Ilustracyjnaja vyjava

Pra pieršy ŭ Biełarusi hienieralny płan raskazaŭ historyk Mikoła Vołkaŭ na svajoj staroncy ŭ fejsbuku.

Vołkaŭ źviarnuŭ uvahu, što dziŭnym čynam historyki architektury dasiul nie źviartali ŭvahi na vyrazny zapis, u jakim napramuju zhadvajecca aŭtar pieršaha hienpłana na terytoryi Biełarusi. Jon byŭ apublikavany jašče ŭ pačatku XX stahodździa, ale kantekst byŭ niajasnym.

Pieršy na Biełarusi hienieralny płan horada byŭ stvorany dla Bieraścia, jakoje ŭ XVI-XVII stahodździach amal kožnyja 20 hadoŭ niščyli mocnyja pažary. U čarhovy raz horad hareŭ u 1552 hodzie. Heta byli «revalucyjnyja» dla horadabudaŭnictva časy, a ŭ Bieraści tady kiravaŭ Mikałaj Radzivił Čorny, jaki moh «žaleznaj rukoj» realizoŭvać samyja śmiełyja mary.

U vyniku spalenaja častka horada była pierapłanavanaja, u tym liku ŭ hety čas musiła paŭstać vialikaja rynkavaja płošča, jakaja na doŭhija stahodździ stała centram horada.

Aŭtaram horadabudaŭničaha prajekta staŭ Vałka (Valenty/Valancin) Žołdak, vierahodna, miernik na słužbie karala Žyhimonta II Aŭhusta abo kniazia Radziviła.

Frahmient z aktaŭ, jakija vydavalisia Vilenskaj kamisijaj dla razboru staražytnych aktaŭ

«Burmistry i rajcy ŭziaŭšy pana Vałka Žołdaka, ziemianina haspadarskaha pavieta Bieraściejskaha, katory, kali było miesta pahareła, z zahadu i ŭłady jaho karaleŭskaj miłaści, dla biaśpiečnaści zamkavaj ad ahniu, usio miesta vakoł i ŭsie placy pamieraŭ…»

Hety frahmient z zajavy voznaha pra ahlad im haradskoha vała ŭ Bieraści za 6 sakavika 1580 hoda byŭ apublikavany jašče ŭ 1901 hodzie ŭ tomie XXVIII aktaŭ, jakija vydavalisia Vilenskaj kamisijaj dla razboru staražytnych aktaŭ.

Vołkaŭ ličyć, što hienpłan musiŭ być raspracavany i realizavany nieŭzabavie paśla pažaru 1552 hoda, bo miaščanam byli patrebnyja damy, i jany nie mahli hadami nazirać za palotam horadabudaŭničaj dumki.

Hrafičnyja materyjały taho hienpłana nie vyjaŭlenyja, ale my majem dakładnyja źviestki pra hety pieršy prykład rehulavańnia płaniroŭki horada ŭ Biełarusi, i samaje cudoŭnaje — viedajem jaho aŭtara. 

Čytajcie jašče
Mikoła Vołkaŭ

Kamientary3

  • Volha
    29.04.2024
    A potym pryjšli maskavity - i źnieśli hienpłan razam z horadam, kab pabudavać svaju pačvarnuju "krieposť". A ŭsich žycharoŭ vysielili kudy? - Na ŭschod - na pusteču. Ruskija kamuniaki nie byli pieršymi ruskimi, jakija tak rabili. Ruskija zaŭsiody rabili tak.
  • Hienpłan
    30.04.2024
    Volha, sam Puškin v piśmach k Leninu pisał - «nužno śniesti horod, čtoby biełorussy nikohda nie vstali s kolen. Žitielej - na vostok. Kamuniakam - povtoriť».
  • Volha
    30.04.2024
    Hienpłan, tupieńki niejki vaš kantorski humar, dakładna jak u tupina z makšanskich bałotaŭ.
 
Naciskańnie knopki «Dadać kamientar» aznačaje zhodu z rekamiendacyjami pa abmierkavańni.

Ciapier čytajuć

«Pucin nie viedaŭ, što heta vyljecca ŭ takuju vajnu». Hałoŭnaje ź intervju Łukašenki6

Hramadstva6

«Pucin nie viedaŭ, što heta vyljecca ŭ takuju vajnu». Hałoŭnaje ź intervju Łukašenki

Usie naviny →
Ciapier čytajuć

Ukraina nie bačyć u Biełarusi ŭdarnaj hrupoŭki, jakaja mahła b pradstaŭlać pahrozu

U Rasii brytanca, jaki vajavaŭ na baku USU, asudzili na 19 hadoŭ

Mužčyny ź lepšaj jakaściu śpiermy žyvuć daŭžej

Navukoŭcy stvaryli «šarscistuju myš» z prykmietami mamanta. Mahčyma, praź niekalki hadoŭ adrodziać i vymierłaha hihanta

«Pucin nie viedaŭ, što heta vyljecca ŭ takuju vajnu». Hałoŭnaje ź intervju Łukašenki6

Hiniekołah u Kaŭnasie piać hadoŭ tajemna zdymaŭ pacyjentak na videa2

Zaraz u Minsku śmiećcie treba vykidać pa-novamu2

U Hiermanii aryštavali žančynu, jakaja 15 hadoŭ spyniałasia ŭ hatelach i nie apłačvała pražyvańnie1

«Kali vy nie supakoicie dzicia, ja pačnu pomścić». Minskaja siamja sutyknułasia ź dziŭnymi susiedziami5

Piaskoŭ: Minsk — najlepšy varyjant dla praviadzieńnia pieramovaŭ z Trampam4

Apošnija naviny

Ukraina nie bačyć u Biełarusi ŭdarnaj hrupoŭki, jakaja mahła b pradstaŭlać pahrozu

U Rasii brytanca, jaki vajavaŭ na baku USU, asudzili na 19 hadoŭ

Valfovič: Biełaruś nie niasie pahrozy dla Zachadu

U Mikaševičach chłopiec prajhraŭ u videahulni i pačaŭ vykidvać z akna treciaha paviercha ŭsio zapar1

Najbujniejšy ŭ śviecie ajśbierh sieŭ na miel kala bierahoŭ Antarktydy2

Cichanoŭskaj prysvoili zvańnie hanarovaj hramadzianki italjanskaj Bałońji1

Jak rekanstrujujuć histaryčnuju zabudovu XIX stahodździa ŭ Łošyckim parku3

2 hady turmy za 5 słoŭ. Historyja byłoha supracoŭnika KDB, jakoha aryštavali paśla dopisu «Biełaruskamu Hajunu»1

Makron anansavaŭ viečarovy zvarot da nacyi3

«Sami ŭ šoku, što atrymałasia tak pryhoža». Minčuki pieratvaryli stary ržavy haraž u ceły łaźnievy kompleks2

Stała viadoma, jak Kreml załahodziŭ kanflikt z Baku za źbity rasijanami azierbajdžanski łajnier1

Viaskoviec zahinuŭ, naparoŭšysia na čaranok rydloŭki1

U Nacbanku nazvali siaredniuju sumu, jakuju biełarusy biaruć u kredyt

U Mazyry chłopčyk vypaŭ z akna 9 paviercha. Dzicia zahinuła

Łukašenka skazaŭ, što moža dać šaniec za 2020 hod7

Polskaje MZS pastrožyła padychody da vydačy humanitarnych viz biełarusam3

Minuły luty byŭ adnym z samych suchich u historyi

«Navat CRU i MI-6 vielmi vysoka acanili». Łukašenka zajaviŭ, što maje «niepubličnuju padziaku» ad zachodnich śpiecsłužbaŭ16

Lebron Džejms staŭ pieršym hulcom u historyi NBA, jaki nabraŭ 50 000 bałaŭ za karjeru1

Tramp: ZŠA atrymajuć Hrenłandyju «tak ci inakš»6

«Załaty viek Amieryki tolki pačaŭsia». Vystup Trampa pierad Kanhresam staŭ samym praciahłym u historyi8

Pradstaŭniki Trampa tajemna ŭhavorvali Zialenskaha viarnucca da pieramovaŭ3

Kantrol nad klučavymi partami vakoł Panamskaha kanała atrymajuć amierykancy4

Vučonyja znajšli sposab nazaŭsiody pazbavicca ad marščyn i sivizny

Łukašenka zaprasiŭ Trampa, Pucina i Zialenskaha ŭ Minsk9

Usie naviny

Były forvard zbornaj Biełarusi Viačasłaŭ Hleb stanie baćkam 1

5+ sposabaŭ padtrymać i padziakavać «Našaj Nivie» — niekatoryja ź ich nie buduć kaštavać vam ni kapiejki

U Niderłandach abjaviłasia karcina Pitera Brejhiela-małodšaha, jakaja źnikła ŭ Polščy paŭstahodździa tamu

Zapracavaŭ elektronny zapis na prastaŭleńnie apastylu na sajcie Minadukacyi. Ale realizacyja pracedury naściarožvaje

U centry Vilni znoŭ źjavilisia pravakacyjnyja nadpisy. Hetym razam kala niadaŭna pierajmienavanaha bara FOTY6

Stała viadoma, kudy pajšoŭ na pracu adstaŭleny staršynia Śledčaha kamiteta Ivan Naskievič5

U Minpracy raskazali, jak možna pavialičyć piensiju pry admovie ad jaje5

«Kali što, ja navat hatovy ŭziać u ruki zbroju». Prosty biełarus skaryŭ sercy palakaŭ8

U Minsku ŭzdoŭž Śvisłačy źjavilisia niezvyčajnyja znaki FOTA3

Samaje čytanaje
bolš čytanych navin
Samaje łajkanaje
bolš łajkanych navin
Apytanka

«Pucin nie viedaŭ, što heta vyljecca ŭ takuju vajnu». Hałoŭnaje ź intervju Łukašenki6

Hramadstva6

«Pucin nie viedaŭ, što heta vyljecca ŭ takuju vajnu». Hałoŭnaje ź intervju Łukašenki

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić