Kavaleŭski: Što minski režym dakładna nie zmoža zrabić na siońnia — heta spynić svaju padtrymku Rasii ŭ vajnie

— Možna zaŭvažyć, što apošnija miesiacy aficyjny Miensk sprabuje niejak palepšyć adnosiny z Zachadam. Tut varta pryhadać i asłableńnie mihracyjnaha nacisku, i bolš miakkuju rytoryku adnosna Polščy, i, biezumoŭna, vyzvaleńnie palitviaźniaŭ. Mienski režym, vidavočna, čakaje niejkich krokaŭ u adkaz ad Zachadu. Nakolki realistyčnyja takija čakańni? Čym u siońniašniaj hieapalityčnaj sytuacyi Zachad moža adkazać?

— Najpierš varta razabracca, što mienski režym moža zrabić dla taho, kab chacia b źmiakčyć adnosiny z Zachadam, bo pra «narmalizacyju» havaryć nie vypadaje. Najpierš — praciahvać vyzvalać palitźniavolenych, mahčyma, nievialikimi hrupami (adnosna toj kolkaści, jakaja zastajecca za kratami). Taksama mahli b asłablać režym utrymańnia palitźniavolenych, to bok dazvolić dopusk medykaŭ, advakataŭ, bolšyja kantakty ź siemjami i hetak dalej. Usio heta možna było b padavać mižnarodnaj supolnaści jak niejki stanoŭčy krok. Maŭlaŭ, my vas pačuli i robim voś takija kroki.

Taksama mohuć być i kankretnyja rečy, takija jak praviadzieńnie ŭ Miensku mižnarodnaj kanferencyi ŭ spravie procidziejańnia nielehalnaj mihracyi, pra jakuju abvieściŭ ministar zamiežnych spraŭ Biełarusi Maksim Ryžankoŭ.

Heta paradyhma, jakoj karystajecca režym: «My sami stvarajem prablemy i sami viedajem, jak ich vyrašyć». Maŭlaŭ, kali vy, zachodniki, zacikaŭlenyja vyrašyć hetuju prablemu — prychodźcie da nas, zrobim heta razam. Tak što praz stvareńnie krytyčnych sytuacyjaŭ ułady Biełarusi sprabujuć uciahvać mižnarodnuju supolnaść u niejki dyjaloh.

Dahetul heta nia vielmi spracoŭvała, bo zachodniki ŭžo navučanyja horkim dośviedam «supracy» z Łukašenkam, razumiejuć, što ŭsio zvyčajna abaročvajecca padmanam.

Adnak ciapier režym nibyta zacikaŭleny vyrašyć mihrancki kryzis — siarod inšaha heta tłumačycca i mahčymymi prablemami z tranzytam tavaraŭ praź biełaruskuju miažu, najpierš kitajskim tranzytam u Eŭropu. Miensk razumieje, što lepš nie stvarać prablemaŭ Kitaju, a prysłuchoŭvacca da jahonych pažadańniaŭ.

Što mienski režym dakładna nia zmoža zrabić na siońnia — heta spynić svaju padtrymku Rasiei ŭ vajnie. Heta pa-za miežami mahčymaściaŭ Łukašenki. Tut jon całkam zaležny i moža tolki adčajna maneŭravać, kab nia być uciahnutym u vajnu jašče hłybiej. Tamu my i nazirajem ciapier takija dziŭnyja padziei vakoł biełaruska-ŭkrainskaj miažy.

— Łukašenka nia maje mahčymaści źmianić svoj faktyčna saŭdzieł u vajnie na baku Rasiei. Na fonie hetaha chiba moža Zachad choć niejak pajści na palapšeńnie adnosinaŭ ź Mienskam? Bo bolšaść sankcyjaŭ byli ŭviedzienyja suprać Biełarusi mienavita za vajnu i za pasadku samalota z Pratasievičam, a nie za represii suprać biełarusaŭ. Atrymlivajecca, što Zachad asabliva nia moža niejak asłabić staŭleńnie da Miensku, pakul toj padtrymlivaje Rasieju?

— Ja dumaju, peŭnaja prastora dla pasłableńnia kanfrantacyi ŭsio ž isnuje. Ale tut šmat budzie zaležać ad taho, ci hatovy režym pajści na bolš istotnyja rečy. Naprykład, surjozna asłabić represii. Spynić ich całkam jon naŭrad ci moža, heta stała častkaj systemy. Ale asłabić ich, źnizić kolkaść i žorstkaść — heta mahčyma.

Taksama možna kazać pra takija kroki, jak zaprašeńnie na vybary naziralnikaŭ ABSE ci AAN — jość i takija idei. Režym, viadoma, moža bajacca taho, što hetyja misii zdolnyja całam admoŭna acanić adsutnaść umovaŭ dla narmalnaha demakratyčnaha vybarčaha pracesu. Ale navat takija paŭkroki mahli b niejkim čynam paŭpłyvać na pazycyju Zachadu.

Ci, naprykład, dapuścić u krainu supracoŭnikaŭ ABSE, jakija majuć mandat nazirańnia za sudovymi pracesami i sytuacyjaj u turmach. Heta taksama mahło b razhladacca jak stanoŭčy krok.

— A što maksymalna dapuščalna dla biełaruskich uładaŭ u sprobach iści nasustrač Zachadu? Dzie tyja «čyrvonyja ściažki», jakich jany nia mohuć pierajści? Jakaja ŭ Miensku prastora dla maneŭru — pry ŭliku vializnaj zaležnaści ad Maskvy?

— Naprykład, na niadaŭnich słuchańniach u AAN pradstaŭnica Biełarusi Bielskaja kazała, što nie vyklučaje mahčymaści źniaćcia zabarony na afarmleńnie biełaruskich pašpartoŭ za miažoj. Heta byŭ by krok, jaki ŭsie baki acanili b stanoŭča. Bo sama palityka niavydačy pašpartoŭ biełaruskim hramadzianam za miažoj usprymajecca jak represiŭny element, jak sproba adpomścić tym ludziam, jakija vyjechali ź Biełarusi i nielajalnyja da režymu.

Nasamreč instrumentaryj u režymu davoli abmiežavany. I kali takija stanoŭčyja kroki, jak vyzvaleńnie palitźniavolenych, nia buduć padtrymlivacca spynieńniem ci asłableńniem represiŭ, to heta faktyčna abnulaje mahčymaści režymu ŭpłyvać na staŭleńnie Zachadu.

— Kali pasprabavać praanalizavać lohiku pavodzinaŭ režymu, to čamu jon uvohule pačaŭ niejkija kroki nasustrač Zachadu, navošta heta treba Miensku? Bo zrazumieła, što mahčymaja narmalizacyja adnosinaŭ z Zachadam nia moža dasiahnuć realnaj raŭnavahi, uzroŭniu 2015—2019 hadoŭ.

— Ja dumaju, tut dźvie asnoŭnyja pryčyny. Pieršaja — heta žadańnie Łukašenki zachavać uładu paśla 2025 hodu. Bo jon chacieŭ by damahčysia niejkich miakkich formaŭ niepryznańnia. To bok, nichto nia spadziajecca, što vybary ŭ 2025-m buduć pryznanyja jak svabodnyja i demakratyčnyja, ale jość peŭnaja hradacyja ŭ niepryznańni vybaraŭ. Možna kateharyčna nie pryznać, a možna skazać, što vybary «nie adpaviadali demakratyčnym standartam». U takoj acenki inšyja nastupstvy.

Pa-druhoje, ja dumaju, łukašenkaŭskija elity mocna zaniepakojenyja takim stanam rečaŭ, kali Rasieja ŭsio bolš uciahvaje Biełaruś u kanfrantacyju z Zachadam. Z tym Zachadam, dzie znachodziacca hałoŭnyja investycyjnyja, technalahičnyja intaresy Biełarusi. My naležym da zachodniaj cyvilizacyi, a nas ad jaje adryvajuć i pieranosiać u niejkija inšyja miescy, mała prymalnyja dla biełarusaŭ — Paŭnočnuju Kareju, Iran, Kitaj.

I tut, ja dumaju, svaju rolu mohuć adyhrać padziei ŭ Kurskaj vobłaści.

Toje, što na siońnia Pucin nie pakazvaje zdolnaści vyrašyć hety kryzis efektyŭna i chutka. Kali ŭličyć, što ŭ 2020 hodzie mienavita Pucin dapamoh Łukašenku zastacca pry ŭładzie, to ŭźnikaje pytańnie, ci zdolny Pucin siońnia pryjści da Łukašenki na dapamohu, kali ŭ Biełarusi znoŭ vyjaviacca pratestavyja nastroi. Albo kali elity i prostyja biełarusy abjadnajucca ŭ svajoj niezdavolenaści isnaj sytuacyjaj.

Pucin na siońnia zaniaty inšymi prablemami, jakija jon nia moža razrulić. I heta stavić pytańnie pierad Łukašenkam: a što budzie, kali scenar pratestaŭ paŭtorycca?

Hetyja dva čyńniki — nieabchodnaść zachavańnia ŭłady i zaniepakojenaść elitaŭ — mohuć šturchać Łukašenku da taho, kab iści na peŭnyja źmieny va ŭnutrapalityčnaj sytuacyi i rabić niejkija mikrakroki, kab źmiakčyć adnosiny z Zachadam.

• 4
• 0
• 1
• 1
• 0
• 0
• 0
• 0