Biełaruskaja hłybinia. Łastaŭki ŭ stresie

I ptuška znachodzić sabie žytło,
i łastaŭka hniazdo sabie, dzie
pakłaści ptušaniat svaich, kala
ałtaroŭ Tvaich,
Hospadzie sił,
Caru moj i Boža moj!
Psałom 83:4

O, heta praca — padsobnym rabočym u Vialikaj kancertnaj zale łastaŭčynaha ciŭkańnia imia Michasia Zabejdy-­Sumickaha!

Były anhar savieckaj vajskovaj techniki, a ciapier skład aŭtazapčastak u Kuplinie ablubavali łastaŭki. Nasamreč heta pieršaje, na što źviartaješ uvahu: pa-nad haspodaj ciažkaha, zubčastaha, pačvarna pierakručanaha, aščeranaha miortvaha žaleźzia — impetnyja rośpisy i ciŭkańnie dziasiatkaŭ łastavak. Prysłuchaješsia — fiłarmonija. Pad dacham — hniozdy, hniozdy, hniozdy. Vychodziš sa składa — i litaralna z­-za vucha kulaj vystrelvaje bliskučaja ptuška, i słych uźlataje ŭ niabiosy: što-­što?..

Chiba ž moža być inakš na radzimie najvialikšaha biełaruskaha opiernaha tenara, raskručanaha dla sučasnaści ŭnikalnym dyskam narodnych śpievaŭ «Łastaŭki ŭ stresie»? Tam, dzie tabie nakanavana adbyvać dva hady ŭ žalezabietonnym amfiteatry, zbudavanym dla rovu savieckich tankaŭ, a ciapier poŭnym piaščotnaha pośvistu, dy jašče pobač ź inžynieram-adnaviaskoŭcam i ciozkam Vialikaha Michasia? Jahony baćka bačyŭ žyvoha Sumickaha i dahetul napiavaje jahonyja aryi.

Čamu mnie paščaściła trapić mienavita siudy? Bolšaść «chimikaŭ» pracuje ŭ Pružanach i navakolnych kałhasach. Pieški, kali najkaraciejšym šlacham, z kamiendy da horada 40 chvilinaŭ. Padpisvaješ admysłovy «maršrut ruchu asudžanaha», dzie paznačajecca, pa jakich vulicach treba pieramiaščacca.

Najpierš — da dyrektara Pałacyka, pružanskaha krajaznaŭčaha muzieja, maładoha Juryja Zialeviča. Biasieda pryjaznaja, ale karotkaja: jamu, viadoma, adkul treba ŭžo patelefanavali. Centralnaja biblijateka z partretami słavutych biełarusaŭ u faje: Sajuz biełaruskich piśmieńnikaŭ i knižki heta, kaniečnie, dobra, ale, vybačajcie, vakansijaŭ niama (i ŭ vačach u kiraŭnički adčajnaje: «vy ž razumiejecie…»).

Razam z pčalarom Mikołam Papiekam zachodzim u «Rajonnyja budni» (tak paetyčna nazyvajecca hałoŭnaja hazieta siońniašniaj Pružančyny): kali budziecie niešta pisać biez palityki — prynoście, ale… Majučy na ŭsio pra ŭsio try hadziny času, lotaješ pa tych kantorach, tolki łastaŭki ciŭkajuć uvuššu. Hruzčykam u kramu — o, nam niepituščyja treba, biaruć, biaruć! — ale ŭžo nazaŭtra robicca jasna, što «kadry rašajuć usio»: e-e, vybačajcie, nie možam. Dy choć dvornikam, padmiataŭ ža piśmieńnik Płatonaŭ vulicy — nie-nie-nie, heta niejkaja vuličnaja akcyja atrymlivajecca!

Horad Pružany dla palityčnaha ssylnaha začynieny: kastryčnickaja ž revalucyja nieŭzabavie. Karaciej, łastaŭki ŭ stresie.

Aktyvisty demakratyčnaha ruchu ŭ hłybincy hrukajucca ŭ dźviery pracadaŭcaŭ hadami i čujuć u lepšym vypadku: iźvinicie, my ŭsio z vami panimajem, nooo…

Niachaj. Damaŭlajemsia z Tajsam, paŭdniovaafrykanskim pratestanckim misijanieram, što pobač, u tym ža byłym vajskovym haradku razvodzić aviečki dy trymaje kaviarniu «Afryka». Pastuchom, jak David, dy jašče ŭ chryścijanina… Tema biblejskaja — čamu b nie.

Ale nazaŭtra z samaha ranku — vyklik u dziažurku i zahad: prybyć na pracu ŭ fiermierskuju haspadarku «Bardo», u 300 mietrach ad kamiendy. «Bardo», arandujučy byłyja anhary, vyroščvaje bulbu, byčkoŭ i handluje zapčastkami. Schoviščy, składy, majsterni i — o, cud! — Vialikaja kancertnaja zała imia Zabejdy­Sumickaha.

U Vialikuju kancertnuju zału ŭvieś čas naviedvajucca słuchačy: dyrektary, inžyniery, kiroŭcy z haspadarak usiaho rajona. Pružanski rajahraservis, prakapovickaje «Otiečiestvo», fiermier-misijanier Tajs, Arančyckaja ptuškafabryka… Apošnim časam miełamanaŭ usio bolš — hrošaj usio mienš, a skład «Bardo» moža vypisać materyjalnyja kaštoŭnaści pavodle bieznajaŭnaha raźliku ci ŭ doŭh.

«Jak ža jon dastaŭ!» — skroź zuby, pad łastaŭčyn poščak, padśvistvajuć dyrektary. «Kali ŭžo, kali?!» — ciŭkajuć i ŭzvodziać vočy da łastaŭčynych hniozdaŭ pryvatniki.

Skład aŭtazapčastak — pamieram z dobry supiermarkiet. Padšypniki, detali MAZaŭ dy traktaraŭ «Biełarus», sielhastechniki; huma, bałty dy hajki, filtry dy farba — až da šuflaŭ i zvonkich haječnych klučoŭ. Pakul pakupniki słuchajuć łastavak, maja sprava — znajści detal, aformić papiery, vyhruzić dy padpisać novyja porcyi chałodnaha žaleźzia i raskłaści jaho tak, kab łastaŭčyn śvist zrabiŭsia jašče bolš praniźlivym.

Voś, značyć, dziela čaho ŭ «amierykancy» daviałosia siadzieć z bujnym pradprymalnikam, što maryŭ razharnuć na miažy ź Biełaruśsiu jeŭrapiejski aŭtaservis z prodažam zapčastak, dyrektaram firmy, śpiecyjalizavanaj na mietale, dy hałoŭnym inžynieram Minskaha traktarnaha (jon da drabnicaŭ raspaviadaŭ technałahičny praces, treba ž było słuchać!)…

Kurej u Pružanach apošnim časam nie dastać. Kładaŭščyk Leanidavič letucienna ahladaje dach:

— Łastaŭka — istota Božaja, hrech kranać. A voś hołub, choć i ptuška miru, ale časam brali tut pavietranuju strelbu, bili dy ŭ bytoŭcy hatavali. Och i smačna!

Łastaŭki radočkam, notami la skrypičnaha kluča, usa­džvajucca na linii drotu i rasšyfroŭvajuć telefonnyja paviedamleńni šalonym ciochkańniem.

Kryzis, kryzis, košty, kurs rubla… Nie śviści, hrošaj nie budzie!

Ale što im, nasielnikam nieba, tyja rubli.

Nasamreč hladziać jany na sumiatlivych, spałochanych, razdražnionych ludziej zhary, sa škadavańniem — i hetak ža zvonka i praniźliva, jak i sto hadoŭ tamu, u časy Zabejdy­-Sumickaha, ź biełaruskaj hłybini słaviać Hospada Boha.

Hladzi jašče: Biełaruskaja hłybinia. Častka I

Biełaruskaja hłybinia. Kamienda

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0