Яна горка жартуе, што ўжо можа працаваць таксісткай: днямі раз'язджае па Мінску і шукае сына, расклейвае ўлёткі.
— Вось учора паставіла машыну, пайшла клеіць улёткі, а потым не магла знайсці машыну. Галава ўжо не працуе. Але мне трэба трымацца і знайсці свайго Кірушу, — кажа жанчына.
Яе сын Кірыл Кошкін знік 30 лістапада, ужо больш за паўтара месяца вестак пра яго няма. Хлопцу 24 гады, і ў яго аўтызм. Наталля дала інтэрв'ю Reform.by адразу пасля таго, як чарговы экстрасэнс распавядаў ёй, дзе шукаць Кірыла. Жанчына знаходзіцца ў поўнай невядомасці, таму стараецца выслухаць усе версіі — нават такія.
— Колькі людзей, столькі і версій. Адна экстрасэнс напісала, што ён жывы, іншая напісала, што ў возеры ўтапіўся, трэцяя сказала, што ў бальніцы. Ёсць і дзікія версіі, мне нават пішуць, што Кірыла катуюць і ламаюць яму ногі. Я стараюся не чытаць. Я веру, што сын жывы. Дома я зусім не сяджу, калі няма ніякіх навін пра сына, то проста езджу і расклейваю ўлёткі з арыенціроўкай. Я не хачу верыць, што ён нежывы, я не павінна апускаць рукі — паўтарае Наталля.
Наталля Каравульшчыкава. Фота з сацсетак
61-гадовая жанчына працуе вядучым інжынерам паліўна-заправачнага комплексу на «Белавія». Кірыл — яе адзіны сын. Для пошукаў яна ўзяла адпачынак за свой кошт. Кажа, ёй вельмі дапамагаюць такія ж бацькі, як яна.
— У Кірыла трэцяя група інваліднасці з дзяцінства. Але ў яго галава працуе добра, ён чытаў шмат энцыклапедый. У людзей з аўтызмам нейкае мазаічнае ж мысленне. Кірыл мог назваць усіх прэзідэнтаў ЗША, але спытаць: «Мама, а што такое вясёлка?».
Маленькі Кірыл Фота з сацсетак
Наталля прызнаецца, што гадаваць дзіця з аўтызмам вельмі цяжка. Паводле яе слоў, у Кірыла моцная замкнёнасць і нізкая сацыялізацыя, яму складана ісці на кантакт з людзьмі.
— Мне пішуць, маўляў, бачылі падобнага хлопца, як ён цыгарэты просіць. Я не веру ў гэта, бо мой сын вельмі замкнёны, ён не курыць, не п'е. Яму вельмі цяжка кантактаваць з людзьмі, тым больш прасіць нешта. Ён нават у мяне не прасіў нешта яму купіць. Каб Кірыл мог паразмаўляць з чалавекам, трэба спачатку заслужыць давер Кірыла. Яго ж ні пацалаваць, ні абняць — нічога. Была нават праблема памераць тэмпературу — ён не дазваляе дакранацца да сябе, прасіў гэта зрабіць, толькі калі зусім яму было дрэнна. Я яго самы блізкі чалавек, ён давяраў мне. Калі, яшчэ школьнікам, ён быў у псіхолага, на просьбу намаляваць блізкіх людзей, ён намаляваў сябе і мяне, як мы трымаемся за руку. Хоць яго тата тады быў яшчэ жывы — са слязьмі кажа Наталля (бацька Кірыла памёр тры гады таму).
Нягледзячы на аўтызм, хлопец змог паступіць ва Універсітэт культуры на бюджэт і атрымаць вышэйшую адукацыю, па спецыяльнасці ён бібліёграф.
— Калі ён заканчваў школу, са сваім дыягназам ён не мог здаваць уступныя экзамены. Мне тады на МРЭК сказалі, што ён можа працаваць прыбіральшчыкам памяшканняў, катальшчыкам калясак і вязальшчыкам жгутоў — з абурэннем успамінае Наталля. — Але Кірыл вучыўся добра, вельмі любіў гісторыю і шмат ведаў. Я пайшла на прыём у пракуратуру, каб даведацца, як можна зрабіць так, каб сыну дазволілі паступіць ва ўніверсітэт. Там мне падказалі, што можна правесці незалежную экспертызу. Нас доўга правяралі, але ў выніку далі дазвол на паступленне за два тыдні да ЦТ. Кірыл сам рыхтаваўся да здачы экзаменаў і паступіў на бюджэт. Па размеркаванні сын працаваў у Нацыянальнай бібліятэцы два гады. Потым кантракт скончыўся, новы яму не прапанавалі падпісаць. Ён днямі сядзеў дома ў камп'ютары ў навушніках, слухаў шансон…
Каб сын сацыялізаваўся і мог зарабіць на жыццё, Наталля знайшла яму працу ў таварыстве інвалідаў — спецыялістам па кліентах. Кожны дзень з 13 да 16 гадзін хлопец убіваў даныя людзей у камп'ютар. На працу, на вуліцу Кальварыйскую, Кірыл са сваёй вуліцы Асаналіева заўсёды хадзіў пешшу, выходзячы за паўтары гадзіны.
30 лістапада ён, як і належыць, адпрацаваў да 16:00, а затым павінен быў вярнуцца дадому, але ў кватэры так і не з'явіўся. Гэты дзень Наталля успамінае са слязамі.
— Перад знікненнем сына я цяжка хварэла на кавід, два тыдні была ў рэанімацыі, у мяне лейкоз, і дактары змагаліся за маё жыццё. Кіруша жыў адзін і спраўляўся добра: гатаваў сабе, хадзіў на працу. 19 лістапада я выпісалася з бальніцы, а 30 лістапада ён знік. Я ўжо неяк падумала, што, можа быць, ён сышоў таму, што яму спадабалася жыць аднаму…
У нас была невялікая сварка за дзень да знікнення: сын на працу надзеў тонкую кашулю на голае цела. Я зрабіла заўвагу, ён бразнуў дзвярыма і сышоў. На наступны дзень надзеў пад кашулю шэры гольф. У гэты раз ён не ўзяў з сабой партфель, які заўсёды насіў. Я яму крыкнула ў пад'ездзе «вазьмі партфель», але ён пабег уніз па лесвіцы. У яго з сабой нават грошай не было, — кажа Наталля.
Спярша, калі сын не вярнуўся з працы своечасова, яна не надала гэтаму значэння: Кірыл вельмі любіў гуляць па горадзе.
— Ён мог па каву пайсці ў Лошыцу з Курасоўшчыны. Адзін раз ён заблукаў, гэта было года паўтара таму, прыйшоў дадому раніцай і кажа: заблудзіўся. І ён вельмі хутка хадзіў. У кастрычніку, памятаю, еду з працы а сёмай гадзіне вечара, заязджаю ў горад на Партызанскі праспект, а з левага боку ідзе Кірыл. Пакуль я спрабавала спыніцца, ён ужо кудысьці знік. Пазней вярнуўся дадому, я спытала, што ён там рабіў, а ён мне адказаў: «Я гуляў». Гэта значыць, ён туды (дзе потым знікне) не раз хадзіў — распавядае жанчына.
Біць трывогу 30 лістапада Наталля пачала ўжо позна ўвечары. Спачатку патэлефанавала начальніку сына і даведалася, што Кірыл вызваліўся ў 16:00. У гадзіну ночы яна патэлефанавала ў міліцыю, заяўку прынялі і паабяцалі перадаць патрульным. Раніцай у Наталлі прынялі заяву аб знікненні сына і склалі яго апісанне.
— У міліцыі праз некалькі дзён сказалі, што камеры назірання зафіксавалі сына ў 18:35 у пераходзе на станцыі метро «Магілёўская» (дарэчы, міліцыя потым сказала, што Кірыл і раней бываў у гэтым пераходзе). А ў 18:49 яго зафіксавалі камеры каля моста на выхадзе з горада. Ад відэа з камеры такое адчуванне, што ён ведае, куды ідзе. Але ў ноўтбуку і ў тэлефоне ў яго не знайшлі ні перапісак, нічога.
Наталля тлумачыць, што тэлефон з сабой у той дзень сын не ўзяў, як і наогул ніякіх рэчаў.
- Тэлефонам ён ненавідзеў карыстацца, ён мог тэлефанаваць толькі ў экстрэмальных выпадках для яго — папрасіць, каб я аплаціла хатні інтэрнэт. Бывае, тэлефануеш яму, калі ён гуляе, а ён не падымае. Потым пытаюся ў яго, чаму не браў слухаўку, а ён такі: «Матуля, я не чуў». Быў бы тэлефон, яго па білінгу знайшлі б…
Наталля пачала шукаць сына сама.
— Там недалёка ёсць запраўка, я, яшчэ слабая ад кавіду, паехала туды і папрасіла іх зірнуць па камерах, ці заходзіў да іх мой сын. Яны паказалі, што ў 18:59 ён прайшоў міма іх запраўкі. У Шабанах усе камеры прагледзелі, прамзону мы з хлопцамі ўсю агледзелі і аб'ездзілі. У міліцыі кажуць, што там таксама ўсё глядзелі. Мне патэлефанаваў работнік запраўкі, якая стаіць па трасе М4, і сказаў, што бачыў падобнага хлопца. Міліцыя праверыла камеры назірання ў гэтым раёне толькі на дзясяты дзень знікнення. Яны сказалі: «Мы працуем па пратаколе». Прагледзелі тыя камеры, якія я ж ім і паказала. Я залезла ў чат жыхароў мікрараёна Сосны, але там сказалі, што Кірыла не бачылі. Разам са следчым мы ездзілі на сметнік у Трасцянец, гутарылі там з бяздомнымі…
Таксама жанчыне патэлефанавалі і сказалі, што бачылі падобнага хлопца ў Барысаве. У гэтым горадзе жыве 84-гадовы дзядуля Кірыла. Але інфармацыя так і не пацвердзілася — хлопца там не знайшлі.
— Я цяпер зусім не езджу да бацькі, а мама ў верасні памерла. Вось Новы год быў, а я дома засталася: раптам Кіруша прыйдзе? Дзядуля таксама ўнука чакае, — плача Наталля.
Цяпер неабыякавыя людзі разам з атрадам «Анёл» абзвоньваюць усе моргі і бальніцы Беларусі, рассылаюць па электронных адрасах фатаграфіі Кірыла. Наталля ў размове пастаянна дзякуе звычайным людзям, якія ёй дапамагаюць шукаць сына. Але, кажа, даводзіцца сутыкацца з розным.
— Калі сам не будзеш шукаць і змагацца, ніхто не будзе гэтага рабіць. Я пастаянна сутыкаюся з чалавечым фактарам. Хтосьці адмаўляе, а хтосьці ідзе насустрач. Я звярталася на тэлебачанне — пра Кірыла паказалі ў праграме «Времечко». Тэлефанавала ў «Мінсктранс» і прасіла размясціць у транспарце ўлёткі з арыенціроўкай на сына — мне адмовілі. А «Мінаблаўтатранс» размясціў без праблем. Была ў сталовай для бяздомных на вуліцы Рыбалкі. Улёткі вешаю на прыпынках — іх зрываюць. Напісала ў Смаленскі СК, напісала ў расійскі пошук людзей. Я сутыкнулася з экстрасэнсамі, якія прасілі грошай.
У царкве таксама рознае стаўленне. У адной мне абяцалі павесіць аб'яву аб пошуку Кірыла, а ў іншай бацюшка сказаў: «Сёння павешу аб'яву, што ваш сын знік, а заўтра прыйдуць і скажуць, што карова знікла», трэці бацюшка абяцаў памаліцца, а чацвёрты нават не спытаў імя сына і сышоў.
Што ж тычыцца міліцыі, па словах Наталлі, справа стала патроху рухацца толькі пасля яе паходаў да высокага начальства.
— У міліцыі мне прама гавораць, што ў іх не хапае рук. Я хадзіла ў РУУС на размову да начальніка вышуку і намесніка яго. Начальнік пачаў мне наракаць на цяжкае жыццё, маўляў, вы ведаеце, колькі губляецца, і ў міліцыі вельмі шмат спраў, і наогул субота і нядзеля ў іх выхадныя. Я яму адказала: Вы ведаеце, вось вы прыедзеце ў аэрапорт у выхадны дзень ляцець, а я скажу вам, што самалёт не гатовы, пасядзіце да панядзелка. Які можа быць субота і нядзеля выхадны, калі чалавек знік?
Першыя дні я не магла ні есці, ні спаць. Я думала, дзіця ў кустах замярзае, а яго ніхто не шукае.
Каго з міліцыі на вуліцы ні спытаю пра сына — ніхто не ведае, ніхто не ў курсе. У Міханавічах спытала ў патрульнага, ці ў курсе ён пра майго сына, ці бачыў ён пра яго абвестку. Ён сказаў, што ў яго ў запісной кніжцы запісаны Кірыл, але які ў гэтым толк, калі ў яго нават няма з сабой фатаграфіі Кірыла — ён нават не ведае, як выглядае мой сын.
Я схадзіла на прыём да галоўнага начальніка па крымінальным вышуку па Беларусі. Да мяне паставіліся з вялікім разуменнем і абяцалі ўзяць сітуацыю пад кантроль. Толькі пасля гэтай размовы пачалося нейкае варушэнне. 11 студзеня першы раз вайскоўцы прачасалі лес (за Шабанамі і Трасцянцом, пошук вёўся з «Анёлам»). Да гэтага я прасіла пра гэта чатыры разы, мне казалі, што ваенныя занятыя.
Я яшчэ вельмі прашу міліцыю, каб мне дазволілі працаваць з участковым. На вуліцы Байкальскай вялікі прыватны сектар. Мне казалі двое мясцовых, што бачылі падобнага хлопца там. Я ж не магу сама зайсці ў дамы, а ўчастковы ведае, якія ў яго дамы праблемныя, ведае, куды лепш зайсці. І ўчастковаму хутчэй адчыняць дзверы, чым мне. Кірыл паўтара месяца не прымаў лекі, у яго магла адбыцца дезарыентацыя. Ён можа не памятаць, што ў яго прозвішча Кошкін, што ён згубіўся і яму трэба дадому. Але раптам яго наогул гвалтоўна ўтрымліваюць, — перажывае Наталля.
І хоць ёй па-ранейшаму не кажуць нічога канкрэтнага ні ў міліцыі, ні ў пошукавым атрадзе «Анёл», яна ўсё ж вельмі спадзяецца, што там сапраўды шукаюць яе сына.
«Робіцца велізарная праца па яго вышуку»
Пошукава-ратавальны атрад «Анёл», як можна пераканацца ў яго сацсетках, займаецца выпадкам Кірыла Кошкіна, вось толькі магчымасці ў пошукавікаў моцна абмежаваныя. Адной з праблем заўсёды былі фінансы, «Анёл» збіраў сродкі праз платформу «Імёны», але цяпер яна ліквідаваная, і ахвяраванні збіраюцца толькі наўпрост на рахунак юрыдычнай асобы. Ёсць складанасці і з арганізацыяй пошукаў, ды і многія валанцёры з'ехалі.
Расказаць пра тое, як ідзе праца па пошуку Кірыла Кошкіна, Reform.by папрасіў кіраўніка пошукава-ратавальнага атрада «Анёл» Сяргея Коўгана.
- Пошукі працягваюцца, у цяперашні момант Кірыл не знойдзены. Заведзеная крымінальная справа па факце знікнення гэтага хлопца. «Анёл» і міліцыя супрацоўнічаюць у пошуках. Задзейнічаная вялікая колькасць людзей: супрацоўнікі крымінальнага вышуку, СК, ваенныя. Паступае ў «Анёл» вялікая колькасць званкоў, што людзі бачылі падобнага па прыкметах чалавека. Мы ўсё збіраем і правяраем, перадаём інфармацыю ў міліцыю. Было прынятае рашэнне распаўсюдзіць інфармацыю не толькі ў Мінску, але і па ўсёй рэспубліцы, усе пошукавыя атрады задзейнічаныя таксама. Адно з апошніх мерапрыемстваў, якое правялі — 11 студзеня сумесна з супрацоўнікамі міліцыі Кастрычніцкага РУУС вайскоўцы з нашымі пошукавікамі правяралі ўсе магчымыя маршруты, правяралі тэрыторыю (гаворка пра той жа лес за Шабанамі).
Яшчэ адно пошукавае мерапрыемства плануем на пачатку наступнага тыдня. Праводзіцца шэраг і іншых мерапрыемстваў, пра якія мы не паведамляем. Мы паведамляем толькі тое, што можа быць галоснае. Мы працуем над пошукам Кірыла, аказваем дапамогу, як можам, і можам запэўніць, што не сядзім, склаўшы рукі. У нас робіцца ўсё па пэўным алгарытме: да нас паступіў зварот аб знікненні чалавека, была падрыхтаваная арыенціроўка, размешчаная ў нас у сацсетках, распаўсюджаная праз СМІ, пастаянна ажыццяўляем прозвоны бальніц, моргаў, ўсталёўваюцца неапазнаныя трупы, правяраюцца без вестак зніклыя, — распавядае Сяргей.
Так што, падкрэслівае ён, сітуацыя з Кірылам на пастаянным кантролі.
— Сумленна робіцца велізарная праца па яго вышуку. Але пакуль ніякай інфармацыі няма. На жаль, такое бывае.
Асенне-зімовы перыяд наогул вельмі цяжкі для людзей з псіхічнымі дыягназамі: людзі сыходзяць з дому, страчваюць памяць, губляюцца ў лесе. Вядома, чым больш па чалавеку няма інфармацыі, тым шанцаў знайсці становіцца менш. Але часта бываюць выпадкі, што людзі адсутнічаюць доўгі час, але знаходзяцца цэлымі і здаровымі. У мінулым студзені ў Разані знік хлопец з псіхічнай інваліднасцю, а ў студзені гэтага года яго знайшлі на тэрыторыі Беларусі. Калі зірнуць фатаграфіі, як ён выглядаў раней і як цяпер, цяпер, многія людзі ў каментарыях пісалі, што ніколі б не пазналі ў ім таго хлопца — дадаў Коўган.
