Idealohija suprać navamučanictva

Kali ja pisaŭ pra toje, što pry niemcach było adčyniena našmat bolš pravasłaŭnych chramaŭ, čym pry stalinskim paślavajennym «adradžeńni», to rabiŭ heta zusim nie dla taho, kab pakazać, jakija dobryja nacysty.

Zrazumieła, nacysty byli taksama antychrystavaj siłaj, ale sprava ŭ tym, što nam bolš aktualna toje, što vyrasła ŭ nas i praciahvaje ŭ nas dziejničać. Sa svajoj chvarobaj niemcy, mnie zdajecca, bolš‑mienš razabralisia, a voś u nas ciahniecca hetaja sataninskaja spadčyna. Heta tyčycca nia tolki mienavita relihii i staŭleńnia da jaje, ale ŭsiaho stylu žyćcia, jaki my nazyvajem «savieckim» ci «saŭkovym».

Viadoma, jakaja idealohija panuje ŭ našaj krainie. I jak tam nie kazaŭ by prezydent pra toje, što, byccam, carkva abrana hałoŭnaj u hetaj idealohii, my dobra viedajem, jaki stroj hramadstva abrany ŭ jakaści ŭzoru. Ale postsavieckaje hramadstva heta svojeasablivy postmaderniscki fenomen, kali dziŭna pieraplatajucca złučajucca rečy pryncypova niesumiaščalnyja. I robicca heta naŭmysna, kab zrabić toje, što nie arhanična dla hetaj idealohii, pry zachavańni źniešnich prykmiet pieraradziłasia b na samoj spravie ŭ svaju supraćlehłaść (u lepšym vypadku) ci chacia b straciła svaju dziejsnuju siłu.

Voś tamu treba sačyć za takim pracesami i tendencyjami. Jak heta robicca, možna było nazirać, naprykład, učora pa telebačańniu. Jość takaja na kanale Ład nia vielmi, dumaju, šmat kamu viadomaja pieradača pra padziei duchoŭnaha žyćcia ŭ Biełarusi pad nazvaj «Błahaviest» (viadučy Arciom Machakiejeŭ). Nia vielmi viadomaja tamu, što idzie jana vielmi rana ŭ niadzielu, kali bolšaść ludziej jašče dahladajuć sny. Darečy, čas tranślacyi ŭžo šmat što kaža pra sapraŭdnaje staŭleńnie da «hałoŭnaj idealohii». Ale mnie ŭ hetym vypadku nia vielmi škada, što mała chto jaje bačyć. Naadvarot. Dziakuj Bohu, što mała chto bačyć hetuju padroblenuju pad «duchoŭnaść» padmanku.

Asobnaja razmova pra toje, što čamuści duchoŭnaje žyćcio krainy zvodzicca vyklučna da padziejaŭ u miežach pravasłaŭja. Byccam nie isnuje ŭ nas ni katalictva, ni pratestantaŭ, nia kažučy ŭžo pra niechryścijanskija relihii.

Ale toje što kažuć i pra pravasłaŭje, lepš nia čuć. Voś u hetuju niadzielu ŭ Pravasłaŭnaj carkvie adznačałasia pamiać navamučanikaŭ. Tak skłałasia, što hetym terminam nazyvajuć ŭ Carkvie tych, chto stajaŭ da śmierci za vieru ŭ savieckija biazbožny čas. Tamu ŭšanavańnie navamučanikaŭ maje zrazumieły sens i nakiravanaść. I hetaja nakiravanaść niejak, kaniešnie, nie spałučajecca z reanimacyjaj prasavieckaj idealohii. I voś raptam, mienavita ŭ dzień šanavańnia śviatych navamučanikaŭ my čujem, što ličyć navamučanikami tolki tych, chto pryniaŭ pakuty ŭ 20‑30‑ia hady. Na samoj spravie šmat navamučaniki byli i u hady niamieckaj akupacyi i adrazu paśla lutaŭskaj revalucyi (jak skazaŭ viadučy, «tak zvanaj demakratyčnaj»). Adčuvajecie? Adrazu ž namiečany hałoŭnyja vorahi ŭ adpaviednaści z sučasnaj prapahandaj. Heta, zrazumieła, demakraty i fašysty. I voś na heta štučna i hvałtoŭna pieraciahvajecca akcent. I dalej idzie havorka pra dvuch śviataroŭ, jakich nacysty pakarali śmierciu

Na usiaki vypadak chaču padkreślić, što zusim nie idealizuju ni čas paśla lutaŭskaj revalucyi, ni hady niamieckaj akupacyi. Kožnaja epocha mieła svaich pakutnikaŭ. Byli jany nia tolki paśla, ale i da lutaŭskaj revalucyi. Navat u časy samaha «pravasłaŭnaha» kiravańnia, jak heta było, naprykład, ź mitrapalitam Filipam ci Maksimam Hrekam. Ale słova «navamučaniki» nielha razumieć prosta ŭ sensie «niadaŭnija mučaniki». Navamučaniki heta pakutniki pa analohii ź pieršymi chryścijanskimi pakutnikami, jakija ciarpieli ad antychrastavaj ŭłady i antychrastavaj idealohii. U savieckaj imperyi adbyłasia reanimacyja hetaj padobnaj idealohii, jakija panuje ŭ našych hałovach, siarod nas i da hetaha času. My pavinny pieramahčy jaje, a natchnieńnie dla nas — podźvih navamučanikaŭ. Mienavita tych, što ŭ viery svajoj supraćstajali tym «kaštoŭnaściam», što nam ciapier znoŭ naviazvajuć i navat sprabujuć dziela hetaha źmianić sam sens navamučanictva.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0