Pa vulicy Ardžanikidze, 6 u Miensku pačaŭ dziejničać Hreka‑katalicki centar Cviatoha Jazepa z kaplicaj, biblijatekaj, inšymi pamiaškańniami dla śviataroŭ i viernikaŭ.
Naš karespandent Valer Kalinoŭski sustreŭsia ŭ novym pamiaškańni centru Cviatoha Jazepa z asystentam presavaj słužby Apostalskaha vizytatara dla hreka‑katolikaŭ u Biełarusi ajcom Andrejem Bujničam.
Kalinoŭski: «Historyja ŭnijackaj carkvy naličvaje bolš za 400 hadoŭ. Z 1839 hodu pa 1991 hreka‑katalickaja carkva na biełaruskich ziemlach była zabaronienaja. Što z tych starych tradycyjaŭ vy pieraniali, ad čaho admovilisia, adnaŭlajučy na biełaruskich ziemlach svaje cerkvy?
 A. Andrej Bujnič, fota svjazep.org |
Ajciec Andrej: «Što tyčycca tradycyj, to, viadoma, Hreka‑katalickaja Carkva siońnia abradava i duchoŭna adroźnivajecca ad Carkvy minułych stahodździaŭ. Voś tolki adzin z prykładaŭ: da 1839 h. hreka‑kataliki ŭžyvali arhan, siońnia my ŭ našych bahasłužbach jaho nie ŭžyvajem. Nia budu pieraličvać padrabiazna padabienstva i roźnicy, a lepiej patłumaču adkul jany ŭźnikajuć. A jany vynikajuć pieradusim z našaha bačańnia samich siabie. Našaja Carkva — adna z Uschodnich Katalickich Cerkvaŭ, tamu padmurkam, na jakim my budujem, źjaŭlajecca našaja supolnaja spadčyna. Hetaja spadčyna — bizantyjskaje bohasłužeńnie i tealohija Ŭschodnich Ajcoŭ Carkvy».
Kalinoŭski: «Jakija nabytki novaj historyi Unii na Biełarusi paśla 1991 hodu vy ličycie najbolš važnymi?»
Ajciec Andrej: «Samoje adradžeńnie BHKC jość, biez sumnievaŭ, nabytkam novaj historyi Biełarusi. Kali ž bolš kankretna, to taki vielmi važny nabytak — biełaruskamoŭnaje bohasłužeńnie, za što my, hreka‑kataliki, udziačnyja a. Alaksandru Nadsanu. Čarhovym nabytkam možna nazvać pilihrymku ź Viciebsku ŭ Połacak. U joj kožny hod prymajuć udzieł sotni maładych ludziej. Jašče niadaŭna my išli pa miaścinach, dzie nie było nivodnaj chryścijanskaj śviatyni: ani pravasłaŭnaj, ani katalickaj. Ciapier užo jość — upeŭnieny, što taksama dziakujučy našaj malitvie za našu Biełaruś. U hetym hodzie pilihrymka, daj Boža, taksama adbudziecca. I, karystajučysia nahodaj, zaprašaju ŭsich na jaje z 8 pa 13 lipienia. Hetaja pilihrymka pryśviečanaja pamiaci śviatoha Jasafata Kunceviča, jana vychodzić ź Viciebsku, dzie jon pryniaŭ pakutnickuju śmierć, i taksama pryśviečana pakutnikam, zamučanym u Safii ŭ časie zachopu Połacku rasiejskim carom Piatrom I. Zacikaŭlenyja asoby zmohuć znajści kantaktnyja telefony na našym sajcie
Kalinoŭski: «U jakim stanie znachodzicca ciapier Biełaruskaja Hreka‑katalickaja carkva? Kolki parafijaŭ i śviataroŭ maje? U jakich haradach? Jak šmat viernikaŭ?»
Ajciec Andrej: «BHKC znachodzicca ŭ dobrym stanie. Našaja Carkva — žyvaja. Jość vierniki, jakija rehularna spaviadajucca i pryčaščajucca, jość našyja biełaruskija śviatary, a taksama seminarysty, jakija, možna skazać, vystupajuć «indykataram» taho, što Carkva žyvie. My majem 15 zarehistravanych parafijaŭ, i jašče kala 10 čakajuć rehistracyi. My majem 16 śviataroŭ i molimsia amal va ŭsich vialikich haradach Biełarusi (Minsk, Maładečna, Brest, Hrodna, Lida, Viciebsk, Mahiloŭ). Što tyčycca kolkaści viernikaŭ, to, viadoma, nichto nie ličyŭ ich, ale možna prykładna skazać, što vyznajuć siabie hreka‑katalikami kala 10.000 viernikaŭ».
Kalinoŭski: «Nakolki vostraja prablema budaŭnictva chramaŭ? U Miensku ŭźviedzieny pryhožy hreka‑katalicki centar, a ci dazvalajuć u inšych haradach ułady ŭzvodzić kultavyja pamiaškańni?»
Ajciec Andrej: «My majem, na žal, pakul tolki dva chramy: carkvu ŭ Połacku i maleńkuju kaplicu ŭ Mahilovie. U inšych haradach pabudavanyja dušpastyrskija centry, padobnyja da centru Śv. Jazepa ŭ Minsku».
Kalinoŭski:«BHKC nia maje svajho biskupa, jaho funkcyi vykonvaje apostalski vizytatar archimandryt Siarhiej Hajek. Ci čakajecie vy pryznačeńnia svajho biskupa i kali?»
Ajciec Andrej:«Upeŭnieny, što ad pačatku adradžeńnia ŭ 90‑ch našaj Carkvy, kožny viernik čakaje pryznačeńnia biskupa dla BHKC. Mnie nieviadomy kankretny termin ci asoba. Adnak vieru ŭ toje, što takoje pryznačeńnie adbudziecca».
Kalinoŭski: «Jak składajucca vašyja adnosiny z ryma‑katalickaj i pravasłaŭnaj cerkvami?»
Ajciec Andrej: «Moj asabisty dośvied pakazvaje, što našyja adnosiny składajucca dobra, u duchu ŭzajemnaha pryznańnia i pavahi. Našyja braty pa Katalickaj Carkvie, kataliki łacinskaha abradu, zaŭsiody adhukajucca na našyja patreby, i my ščylna supracoŭničajem ź imi. Taksama i z bratami pravasłaŭnymi: naprykład, na pravasłaŭnym fakultecie my mieli studentku, i, nakolki mnie viadoma, u jaje nie było vialikich prablemaŭ va ŭzajemaadnosinach ź inšymi pravasłaŭnymi studentami na hlebie viery. Zrešty, tak i pavinna być pamiž chryścijanami».
Kalinoŭski: «Jakija suviazi biełaruskich hreka‑katalikoŭ z ukrainskimi?»
Ajciec Andrej: «My siabrujem. Niekatoryja našyja seminarysty vučacca ŭ Ivana‑Frankoŭskaj seminaryi. Bolš za toje, ukrainskija biskupy rukapakładajuć nam śviataroŭ».
Kalinoŭski:«Ci adnosiać ułady hreka‑katalictva da tradycyjnych vieravańniaŭ?»
Ajciec Andrej: «Biezumoŭna. Ułady adnosiać hreka‑katalikoŭ da pradstaŭnikoŭ tradycyjnych vieravańniaŭ, bo hreka‑katalictva faktyčna takim vieravańniem i źjaŭlajecca».
Kalinoŭski: «Jak vy aceńvajecie ŭchvaleny ŭ 2002 hodzie zakon ab svabodzie sumleńnia, jaki pratestanty nazyvajuć represiŭnym?»
Ajciec Andrej: «My žyviem u krainie Biełaruś i imkniemsia znajści siabie ŭ toj sytuacyi, u jakoj žyviem. Dadam tolki, što ŭsie našyja parafii prajšli pierarehistracyju pavodle novaha zakonu».
Kalinoŭski: «Što dla biełaruskich hreka‑katalikoŭ aznačaŭ pryjezd u Biełaruś dziaržsakratara Śviatoha Pasadu kardynała Bertone, ź jakim vy sustrakalisia na minułym tydni?»
Ajciec Andrej:«Pryjezd kardynała Tarčyzijo Bertone byŭ dla nas, śviataroŭ i viernikaŭ BHKC, sapraŭdnaj radaściu. I krynica hetaj radaści — u śviadomaści i pieražyvańni duchoŭnaj sułučnaści z Apostałam Piatrom našych časoŭ, Benedyktam XVI. Vizyt pasłańnika Śviatoha Ajca dapamoh nam jašče raz adčuć siabie častkaj Paŭsiudnaj Katalickaj Carkvy».
Kalinoŭski: «Kali, na vašu dumku, papa Benedykt XVI pryjedzie ŭ Biełaruś?»
Ajciec Andrej: «Miarkuju, što papa pryjedzie na Biełaruś, i heta niepaźbiežna. Asnoŭnyja arhumenty tut takija: pa‑pieršaje, na Biełaruś papa jašče nie pryjaždžaŭ, a tut jaho čakaje dosyć vialikaja pastva; pa‑druhoje, papa choča pryjechać; i, pa‑treciaje, Alaksandar Łukašenka jaho zaprasiŭ… Dumaju, što chutka pryjedzie. A terminy pryjezdu — heta nia nam vyrašać».
Kamientary