Psichołah pra ŭroki, jakija my musim vynieści sa strašnaha zabojstva studentki ŭ Maskvie
Na prykładzie žudasnaha zabojstva ŭ Maskvie razam ź psichołaham raskazvajem, čamu ludzi tak achvotna apraŭdvajuć zabojcu i znachodziać, u čym abvinavacić achviaru. Jakija vysnovy my ŭsie možam zrabić z hetaj historyi?
Uvodziny
Na hetym tydni internet-supolnaść abmiarkoŭvała žudasnaje zabojstva 19-hadovaj studentki Taćciany Strachavaj. Jaje pazbaviŭ žyćcia sužyciel i były chłopiec, 19-hadovy Arciom Ischakaŭ.
Achopleny reŭnaściu, Arciom spačatku biŭ Taniu, paśla dušyŭ, pierarezaŭ horła, zahnaŭ nož pad rebry… Potym niekalki razoŭ zhvałciŭ miortvuju dziaŭčynu i paviesiŭsia sam. Padrabiaznaści zabojstva stali viadomyja ź pieradsuicydalnaj zapiski, jakuju chłopiec apublikavaŭ na svajoj staroncy Ukantakcie.
Niahledziačy na toje, što zabojstva adbyłosia ŭ Rasii, šyroka abmiarkoŭvajecca jano i ŭ Biełarusi. Mnohija stali na bok hvałtaŭnika: maŭlaŭ, dziaŭčyna sama vinavataja ŭ śmierci, rabiła ŭsio, kab chłopiec jaje raŭnavaŭ [naprykład, vykładvała fotazdymki ŭ majtkach u instahram]. U ŚMI pačali źjaŭlacca artykuły kštałtu «Čamu zabitaja i zhvałtavanaja studentka była patencyjnaj achviaraj», dzie akcent znoŭ na tym, što mienavita intymnyja fota dziaŭčyny i «zusim nie biaźvinnyja pavodziny» stali pryčynaj hvałtu.
U profili niabožčycy Taćciany pačałosia sapraŭdnaje piekła. Mnohija pišuć, što dziaŭčyna «šlucha», jakaja atrymała «pa zasłuhach». Chutka pahrozy stali prychodzić inšym błohierkam: u asabistych paviedamleńniach ich nastojliva «prosiać» pierastać śviacić ciełam na ŭvieś instahram, inakš ich napatkaje taki samy los.
Pahrozy pačali pastupać i biełaruskam.
Z nahody ŭsieahulnaha varjactva my paprasili psichałahiniu Centra paśpiachovych rašeńniaŭ Aksanu Błank rastłumačyć, čamu mierkavańni tak razychodziacca.
«Nina»: Čamu ludzi navat u takoj chvoraj situacyi masava apraŭdvajuć zabojcu?
Aksana Błank: U našym mientalitecie isnujuć mify, źviazanyja ź situacyjami hvałtu, kštałtu «bje — značyć kachaje». U bolšaj častki hramadstva isnuje viera ŭ niejki spraviadlivy śviet: što čałaviek zasłužyŭ, toje i maje. I kali ty vieryš u hetuju spraviadlivaść, to ŭsie pakarańni i niaščaści čałavieka aŭtamatyčna stanoviacca apraŭdanymi.
My ź dziacinstva vychoŭvajemsia pa schiemie: za kožnym prastupkam pryjdzie pakarańnie. Praz takija kulturnyja ŭstanoŭki ciažka pierastupić. Tamu navat u situacyi hvałtu my šukajem «kasiaki» mienavita ŭ pavodzinach achviary.
Vidavočna, što takija farmuloŭki niedapuščalnyja.
Zaŭsiody znojdziecca chtości, chto budzie nie adpaviadać ujaŭleńniam i pohladam inšaha: tak, u čałavieka moža być «nie toj», «zadzirlivy» koler vałasoŭ. I što, za heta možna zabić? Tady čamu heta dazvolena za fotazdymki ŭ kupalniku?
Varta adznačyć jašče adzin momant, jaki taksama moža sparadžać dadatkovy hradus ahresii. Padletki siońnia ŭ dosyć rańnim uzroście, kali jašče psichika niaŭstojlivaja, atrymlivajuć dośvied dramatyčnych, balučych adnosin. I navat nie adnych. Naprykład, ich partniorstva skončyłasia, bo źjaviłasia sapiernica ci sapiernik. I kožnaha, chto paśla budzie padobny na kankurentaŭ, chto budzie śmialejšy za ich u pavodzinach, padletki mohuć usprymać niehatyŭna.
«Nina»: Ci praŭdzivaje śćviardžeńnie, što isnuje katehoryja vikcimnych ludziej, jakija mohuć pryciahvać hvałt?
AB: Jość ludzi, jakija mohuć doŭha ciarpieć nieprymalnyja adnosiny. I navat nie razumieć, što heta nie jość normaj, bo tak vychavanyja. Tym bolš hvałt zvyčajna nie adrazu nabyvaje fizičnuju formu, jon moža być emacyjnym, ekanamičnym. Nie kožny moža traktavać peŭnyja pavodziny jak niebiaśpiečnyja. Ale znoŭ ža: maŭčańnie taksama nie apraŭdvaje hvałt, jamu ŭvohule niama nijakaha apraŭdańnia.
«Nina»: U situacyi, jakuju my razhladajem, niekatoryja psichołahi źviartali ŭvahu, što maładziony žyli razam, i heta taksama častkova spravakavała zabojstva. Jak vy ličycie, ci varta ŭvohule praciahvać kantaktavać z byłymi kachanymi?
AB: Na moj pohlad, heta całkam nieprymalna. Asabliva što tyčycca žyćcia pad adnym dacham. U takich situacyjach zašmat nieparazumieńniaŭ i chaosu. Navat kali partniory raźvitvajucca siabrami i majuć dobryja adnosiny, kožny budzie traktavać hetaje siabroŭstva na svoj ład. Plus zaŭsiody niechta kachaŭ ci kachaje bolš.
Adnosiny z byłymi partniorami treba pieraryvać całkam, bo tolki tak mahčyma ruchacca dalej.
«Nina»: Jak reakcyja na zabojstva Taćciany ŭ siecivie pačaŭsia fłešmob #hetanienahodazabić. Dziaŭčaty i chłopcy pościać u internecie fotazdymki z aholenymi častkami cieła ŭ padtrymku zhvałtavanaj studentki. Takija akcyi mohuć niešta źmianić u śviadomaści ludziej?
Adnoj ź pieršych fłešmob raspačała minskaja błohierka. Paśla jaje publikacyi źjavilisia sotni padobnych.
AB: Takim čynam ludzi vykazvajuć svaju pazicyju. U hetym šmat strachu, spačuvańnia i emocyj — na moj pohlad, dobra, što maładyja ludzi ŭklučajucca ŭ pratest, što jany nieabyjakavyja. Hety kudy lepš, čym kali b jany zastalisia abyjakavymi da hvałtu: zdaryłasia i zdaryłasia.
Na žal, nichto nie zastrachavany ad padobnych situacyj, tamu kožnamu z nas varta zrabić vysnovy z hetaha zdareńnia, vučycca na čužych pamyłkach. Być bolš uvažlivymi da siabie i tych, chto pobač.
«Na praciahu 30 hadoŭ niezaležnaści biełaruskamoŭnyja biuleteni zadavalniali ŭsich». Kamunisty abvinavacili Bondaravu ŭ raspalvańni varožaści na moŭnaj hlebie1616
Kamientary