Čamu mužčyny razdražniajucca ź luboj nahody i drenna śpiać? Hutarka z doktaram
Hetaja chvaroba davoli redkaja, i čaściej za ŭsio na jaje pakutujuć mužčyny siaredniaha vieku. Usio moža pačacca sa zvyčajnaha hałaŭnoha bolu i stomlenaści, a zakončycca źniasileńniem i abyjakavaściu da ŭsiaho, što adbyvajecca vakoł. Znajomciesia, heta — nieŭrastenija. Pryčyny ŭźniknieńnia takoha ciažkaha zachvorvańnia, a taksama jak jaho paźbiehnuć, my abmierkavali sa śpiecyjalistam miedycynskaha centra «Łade», doktaram-nieŭrołaham vyšejšaj katehoryi Alenaj Vaśko.
— Što takoje nieŭrastenija? Jakija simptomy ŭ hetaha zachvorvańnia?
— Nieŭrastenija, abo chraničnaja stomlenaść, — psichičny razład, jaki vyjaŭlajecca ŭ pavyšanaj razdražnialnaści, chutkaj stamlalnaści, stracie zdolnaści da praciahłaj pracy. Nastroj chvoraha stanovicca niaŭstojlivy, źjaŭlajucca častyja hałaŭnyja boli, hałavakružeńni.
— Jakija faktary ŭpłyvajuć na raźvićcio takoj chvaroby?
— Nieŭrastenija raźvivajecca pry praciahłym fizičnym pieranapružvańni (napružanaja praca, niedastatkovy son, adsutnaść adpačynku), praciahłaj psichičnaj traŭmatyzacyi, častych stresavych situacyjach, asabistych trahiedyjach, praciahłych kanfliktach. Taksama jaje ŭźniknieńniu mohuć spryjać infiekcyi, jakija pasłablajuć arhanizm, intaksikacyi, chvaroby endakrynnaje sistemy, niedastatkovaje charčavańnie i inšaje.
— U jakim uzroście ludi najčaściej pakutujuć na nieŭrasteniju?
— Nieŭrastenija źjaŭlajecca davoli raspaŭsiudžanaj patałohijaj: chvaroba sustrakajecca ŭ 1,2-5% ludziej. Najbolš časta na jaje pakutujuć ludzi 20-40 hadoŭ, pryčym žančyny trochi radziej, čym mužčyny.
— Kolki isnuje stadyj zachvorvańnia i čym jany charaktaryzujucca?
— Zvyčajna vydzialajuć try stadyi. Pačatkovaja stadyja prajaŭlajecca pieravažna ŭ razdražnialnaści i ŭzbudžalnaści. Chvoraha razdražniajuć chutkija pieramiaščeńni i razmovy ludziej, lubyja huki, šmatludnyja miescy, pacyjenty taksama kryčać na blizkich, kaleh, surazmoŭcaŭ. Razam z hetym źnižajecca pracazdolnaść, ale nie tolki praz stomu, a ŭ bolšaj stupieni praź niazdolnaść zasiarodzicca i pačać nieabchodnuju spravu. Pačaŭšy ž zaniatak, čałaviek doŭha nie vytrymlivaje nieabchodnaha psichičnaha napružańnia, sychodzić z pracoŭnaha miesca, adciahvajecca na staronnija razdražnialniki, zatym iznoŭ ź ciažkaściu pačynaje pracavać i tak šmat razoŭ. Chvoramu časta składana zasnuć, a son vielmi pieraryvisty, adkul uźnikaje pačućcio niavyspanaści i jašče bolšaje stomlenaści.
Druhaja stadyja charaktaryzujecca spałučeńniem pavyšanaj uzbudžalnaści i razdražnialnaści z stamlalnaściu i chutkim źniasileńniem. Ź niaznačnych nahodaŭ u chvoraha ŭźnikajuć burnyja reakcyi razdražnieńnia abo ŭspyški ŭzbudžeńnia, jakija zvyčajna niedoŭhačasovyja, ale častyja. Pavyšanaja ŭzbudžalnaść prajaŭlajecca ślaźlivaściu, nieciarplivaściu, mituślivaściu. Hublajecca zdolnaść kantralavać źniešnija prajavy svaich emocyj. Źjaŭlajucca skarhi na kiepskuju pamiać.
Na treciaj stadyi da ŭsich simptomaŭ dadajucca słabaść dy źniasileńnie, sanlivaść, pryhniečanaść. Chvoryja zaŭsiody adčuvajuć mocnuju stomlenaść i nie zdolnyja prymusić siabie pracavać. Nastroj stanovicca tryvožny, z pasłableńniem intaresaŭ i adcieńniem sumu.
— Ci moža nieŭrastenija śviedčyć pra najaŭnaść inšych zachvorvańniaŭ? Z čym jaje možna pierabłytać?
— Pry abśledavańni nieabchodna vyklučyć najaŭnaść chraničnych infiekcyj, intaksikacyj i inšych zachvorvańniaŭ, pačatkovaj prajavaj jakich moža być nieŭrastenija. Častyja skarhi na hałaŭny bol mohuć być prajaŭleńniem mihreni, sasudzistych razładaŭ. Vialiki pracent pacyjentaŭ na pryjomie ŭ nieŭrołaha składajuć ludzi z hałaŭnymi bolami, jakija ŭźnikajuć praz doŭhaje pieranapružańnie i zdaŭleńnie myšcaŭ šyi i hałavy.
Nieŭrastenija moža raźvicca i jak prajava paražeńnia hałaŭnoha mozhu i inšych unutranych orhanaŭ. Niaredka ŭ adnaho i taho ž chvoraha mohuć sustrakacca niekalki typaŭ hałaŭnoha bolu. Takim ludziam patrabujecca rehularnaje nazirańnie i kansultacyi daktaroŭ sumiežnych śpiecyjalnaściaŭ.
— Jak pieramahčy nieŭrasteniju? Jak lečycca hetaja chvaroba?
— U lačeńni nieŭrastenii vialikaje značeńnie naležyć vyjaŭleńniu faktaraŭ, pad uździejańniem jakich jana ŭźnikła, i ich likvidacyja. Nieabchodna pamienšyć psichičnuju i fizičnuju nahruzku, uvieści strohi režym pracy i adpačynku. Važna zachavańnie pravilnaha rasparadku dnia, arhanizacyja adychoda da snu i abudžeńnia ŭ adny i tyja ž hadziny. Chvorym na nieŭrasteniju karysnyja piešyja prahułki pierad snom, śviežaje pavietra, vitaminizavanaje charčavańnie, pieramiena stanovišča. Karysna budzie na čas lačeńnia ŭziać adpačynak na pracy.
Adnak adnaho tolki adpačynku i źmieny abstanoŭki byvaje niedastatkova. Časta davodzicca źviartacca da śpiecyjalnych preparataŭ dla kupiravańnia prajavaŭ chvaroby. Taksama važna abmierkavać z pacyjentam jahonyja prablemy i prapanavać varyjanty ich vyrašeńnia.
— Jak abaranić siabie i paźbiehnuć uźniknieńnia nieŭrastenii?
— Treba imknucca da arhanizacyi svajho žyćcia takim čynam, kab vyklučać uźniknieńnie ŭsich tych simptomaŭ, jakija charakternyja dla nieŭrastenii. Nieabchodna svoječasova skančać pracu, paźbiahać pieranapružvańnia, adpačyvać stolki času, kolki patrebna, kab adčuvać siabie badziorym. Nu i kaniečnie, čym bolš zdarovy ład žyćcia viadzie čałaviek, tym mienš vierahodnaść taho, što jon zachvareje na nieŭrasteniju.
Źniavoleny raskazaŭ, jak siadzieŭ u kałonii ŭ Hłybokim u susiedniaj kamiery sa Statkievičam3
Kamientary