U Minsku ŭ 5 razoŭ bolš svabodnych ofisaŭ, čym u 2019-m. Što pustuje?
Na rynku arendy ofisaŭ źjaŭlajucca płoščy, jakija raniej zdymali IT-kampanii. Jak praviła, heta vysokatechnałahičnyja kamfortnyja pamiaškańni, dzie ŭ kožnaje pracoŭnaje miesca časam układziena pa $10 tysiač i navat bolš. U paraŭnańni z 2019 hodam svabodnych ofisnych płoščaŭ u Minsku stała bolš u piać razoŭ, piša Office Life.
«Vialikija akvaryumy dla maleńkich ryb»
Prykładna tak možna apisać situacyju, jakaja skłałasia ŭ stalicy. Biznes-centry pustujuć, vialikija płoščy amal nikomu nie patrebnyja.
— U 2019 hodzie prapanova svabodnych ofisaŭ była na ŭzroŭni 38-40 tysiač kv. mietraŭ. Ciapier, pa apošnich danych, — 212 tys. «kvadrataŭ». Vakantnyja płoščy vyraśli bolš čym u piać razoŭ! Navat u 2014-2015 hadach było mienš, — kaža kiraŭnik ahienctva «Tvaja stalica. Nieruchomaść dla biznesu» Rusłan Arłoŭ.
Jon adznačaje, što na hetym fonie źmienšylisia i staŭki. U siarednim z 2019 hoda — na 33%. Mienš za ŭsio paciarpieŭ kłas S — tut padzieńnie kala 23%. U tak zvanych «murašnikach» arenda ofisa i raniej nie kaštavała tak doraha. I źnižać staŭku jašče, kali popyt na rynku pieraaryjentavaŭsia na maleńkija płoščy, nie było sensu.
U toj ža čas staŭki ofisaŭ kłasa B+ stracili 38%, kłasa A — 35%.
Rusłan Arłoŭ pieraličvaje asnoŭnyja trendy rynku:
— vielizarny praficyt prapanovy;
— zvužeńnie popytu ŭ bok hrup arandataraŭ, jakija nie nastolki płaciežazdolnyja, jak u svoj čas IT-kampanii;
— zapatrabavanaść nievialikich ofisaŭ, da 150 kv. mietraŭ (77% usiaho popytu);
— vysokaja cenavaja łajalnaść ułaśnikaŭ ofisaŭ.
Vykanaŭčy dyrektar NAI Belarus Andrej Aleškin dapuskaje, što faktyčnaja vakantnaść moža być vyšejšaja za ličby, jakija ahučvajucca aficyjna:
— Nam dakładna viadoma pra svabodnyja 140 tys. kv. mietraŭ ofisnaj płoščy. Ale realna moža być vakantna na 15-20% bolš, bo nie ŭsie vakansii afišujucca. Ci, naprykład, kampanija faktyčna zharnuła dziejnaść, ale ofis za joj jašče zamacavany pa damovie. Byvajuć i inšyja vypadki schavanaj vakantnaści. Heta značyć, na rynku, vierahodna, jość 160-170 tys. «kvadrataŭ» niezaniatych ofisaŭ. Heta 17-18% ofisnaj płoščy.
IT-kampanijam ciapier nie patrebnyja vialikija ofisy
IT-halina mocna paŭpłyvała na raźvićcio arendnaha rynku ofisnaj nieruchomaści.
Da 2015 hoda kampanii, u tym liku IT, jašče razhladali varyjant kupli ŭłasnaha ofisa, tamu što nieruchomaść tady ŭsprymałasia jak dobry aktyŭ, jaki budzie raści. Ale zatym arenda stała bolš vyhadnym varyjantam, a ŭ vypadku z IT-kampanijami — jašče i łahičnym, bo štaty aktyŭna pašyralisia, patreba ŭ płoščach źmianiałasia.
Mienavita z hetaha momantu pavialičvaŭsia popyt na vialikija i jakasnyja ofisnyja prastory z roznymi vyhodami. Arandatary mahli dazvolić sabie dosyć vysokija staŭki, bo jany pracavali ŭ asnoŭnym na zamiežnych zakazčykaŭ i nie zaležali ad kursu valut.
— 2019 hod možna ličyć apošnim, kali na hetym rynku jašče ŭsio było dobra. Tady na dolu IT prychodziłasia bolš za 40% usich zapytaŭ na arendu płoščaŭ. Pryčym kali ŭ siarednim zapatrabavanyja płoščy da 150 kv. mietraŭ, to ajcišnikam patrebnyja byli ofisy ad 1000 «kvadrataŭ» i vyšej, — raspaviadaje Rusłan Arłoŭ.
Na listapad biahučaha hoda ŭ abjomie popytu na IT-kampanii prypadaje nie bolš za 10%. I im užo patrebnyja značna mienšyja płoščy — da 300 kv. mietraŭ.
Častka arandataraŭ prosta vyviezła biznes z krainy, astatnija — skaracili štat i vydatki, pierajechaŭšy ŭ bolš kampaktnyja ofisy. Naprykład, vielizarnyja płoščy vyzvalili EPAM (BC «Arłan», Fortune, «Tytan», «Ram Hłobał»), Wargaming (BC «Chvala», «Futurys») i inšyja.
Jakija prapanovy źjavilisia na rynku
Volnyja ofisy zdajucca chutčej, kali płaniroŭka dazvalaje padzialić pavierch na błoki, a taksama kali ŭładalnik prapanuje abjektyŭnuju staŭku z ulikam kanjunktury rynku i miescaznachodžańnia.
— Ciapier cana prapanovy ŭ kłasie A — €19, i heta na maleńkija płoščy. Treba taksama razumieć, što realnyja damovy zaklučajucca ź istotnym dyskontam, — kamientuje Rusłan Arłoŭ.
Naprykład, u Fortune na Prytyckaha, 27a, dziakujučy ŭdałamu miescaznachodžańniu i palitycy ŭłaśnika, miescy pastupova raźbirajuć. Ciapier zastajucca svabodnymi 7 tys. kv. mietraŭ z ahulnaj ofisnaj płoščy ŭ 10 tys. «kvadrataŭ».
Zatoje «Arłan» amal pusty, tolki na druhim paviersie arandavana niekalki sotniaŭ «kvadrataŭ». Jakija jašče krutyja prapanovy ŭ kłasach V+ i A ŭsio jašče čakajuć svaich «navasiołaŭ»?
1. Novy jakasny biznes-centr kłasa V+ schavany ŭ žyłym siektary, ale zusim niedaloka ad stancyi mietro «Park Čaluskincaŭ» — na vuł. Tałbuchina, 3a. Hety ofis pieršapačatkova prajektavaŭsia i ŭzvodziŭsia pad patreby IT, a kankretna — dla EPAM. Supracoŭniki časam nazyvali jaho najlepšym siarod usich ofisaŭ kampanii. Utulny, na čatyry pavierchi, z łaŭnž-zonami, padziemnym parkinham i terasaj na dachu, sučasnaj płaniroŭkaj, sistemaj kandycyjanavańnia i vientylacyi, optavałaknovaj suviaźziu. Ciapier prastoru zapoŭnić vielmi składana. Zastajucca svabodnymi 7,5 tys. kv. mietraŭ.
2. Vysokatechnałahičny ofis na 1220 kv. mietraŭ prapanujuć u adnym z «karabloŭ» biznes-centra «Ryŭjera Płaza».
BC adnosicca da kłasa B+, ale hety ofis całkam možna acanić jak kłas A. Adna ź jaho «fišak» — sierviernaja dla ŭłasnaha data-centra mahutnaściu bolš za 140 kVt.
Ofis byŭ sprajektavany dla minskaha padraździaleńnia bujnoj mižnarodnaj karparacyi IFC Markit. U kožnaje pracoŭnaje miesca ŭ vyniku invieściravana $13,2 tys. U rasparadžeńni patencyjnych arandataraŭ 147 pracoŭnych miescaŭ z meblaj, telefonnaj i internet-suviaźziu, sučasnyja pierahavornyja. A taksama kuchnia, dušavyja z sušyłkami i šafkami na cokalnym paviersie. Plus adkrytaja terasa na 600 «kvadrataŭ», jakaja nie taryfikujecca ŭ damovie.
3. Para ofisnych pavierchaŭ pa 1050 kv. mietraŭ hatovyja da zasialeńnia arandataraŭ u sučasnym BC A1 (kłas A), płošču možna drabić na błoki pa 200 «kvadrataŭ». Prapanujucca nie hołyja ścieny, a kabiniety z ofisnaj meblaj, praviedzienym vysakachutkasnym internetam (svaim data-centram na ŭvieś BC), aŭtamatyzavanymi inžyniernymi sistemami žyćciezabieśpiačeńnia budynka, multyzanalnymi VRV-sistemami kandycyjanavańnia i vientylacyi z rekupieracyjaj. Jość abstalavanaja kuchnia, parkoŭki, sistema elektronnych propuskaŭ, videanazirańnie.
4. BC «Tytan» kłasa A na pr. Dziaržynskaha prapanuje jak asobnyja błoki, tak i ceły ofisny pavierch płoščaj 549 kv. mietraŭ u «Viežy Jeŭropy». Siarod dobrych jakaściaŭ — zručnaje raźmiaščeńnie z raźvitoj infrastrukturaj, razumnyja aŭtamatyzavanyja inžyniernyja sistemy (ad vientylacyi da aśviatleńnia), sučasnaja płaniroŭka, šmat parkovačnych miescaŭ, chutkasnyja lifty pa ID-karcie i h.d.
5. Prapanoŭ (prynamsi vystaŭlenych aficyjna) u 27-paviarchovym BC «Futurys» nie tak i šmat: try ofisy płoščaj ad 1000 kv. mietraŭ i jašče dva pamienš. Wargaming pakinuŭ vielmi pryhožyja interjery, jakija idealna padychodziać dla IT.
Adna z prapanoŭ — kamfartabielnaja ofisnaja prastora na 130 pracoŭnych miescaŭ z meblaj i bytavoj technikaj. Pavierch padzieleny na kabiniety, pierahavornyja pakoi, open space, zony kuchni i adpačynku.
Inšy ofis, amal roŭny pa płoščy, raźličany na 80 pracoŭnych miescaŭ. Jon taksama poŭnaściu hatovy da zajezdu. Treci i samy vialiki pa płoščy ofis, na 1072,1 kv. mietra, nikim raniej zaniaty nie byŭ — ciapier heta hołyja ścieny. BC «Futurys», jaki svaim multymiedyjnym fasadam nahadvaje hihanckuju płazmu, abstalavany technična: ad sistem bieśpierabojnaha elektrasiłkavańnia i pieradavych inžyniernych kamunikacyj da kantrolu dostupu i videanazirańnia. Plus bahataja ŭnutranaja infrastruktura, u tym liku restaran, fitnies-kłub, sałon pryhažości i inšaje.
Pryčyny vyzvaleńnia ofisaŭ nieabaviazkova źviazany z rełakacyjaj cełaha biznesu. Chtości prosta aptymizuje vydatki z ulikam «udalonki» šmatlikich supracoŭnikaŭ.
Chto budzie zdymać ofisy dalej?
Asnoŭnyja arandatary, jakija zastajucca na rynku, — kampanii ŭ śfiery handlu, absłuhoŭvańnia. Ale ich vyručka pryviazana da abarotu, što źnižaje płaciežazdolnaść i pavyšaje ratacyju. Heta tyja prablemy, ź jakimi sutykajucca ŭłaśniki biznes-centraŭ: termin akuplalnaści ich abjektaŭ raściahvajecca ŭ časie.
Heta značyć, pretendentaŭ na volnyja ofisnyja placy ŭ kłasach B+ i B stanovicca mienš.
Popyt na abjekty kłasa A nikoli nie byŭ masavym, a zaraz zusim zharnuŭsia. U 2019 hodzie vakantnymi byli kala 3 tys. kv. mietraŭ, a ciapier — 33 tys.
Rusłan Arłoŭ adznačaje, što niejki biznes prychodzić u Biełaruś, u tym liku rasijskija IT-kampanii. Ale pakul heta mocna nie ŭpłyvaje na popyt u siehmiencie bujnych ofisaŭ vysokaha kłasa.
Akramia taho, padobna, kampanii, jakija zajmajuć miescy tych, što syšli, nie takija šmatlikija. Naprykład, toj ža Wargaming zamianiła značna mienšaja pa štacie Lesta.
— A kamu jašče patrebny vialikija płoščy? Ujavim, što situacyja całkam narmalizujecca. Dapuścim, pačnuć adkryvać svaje pradstaŭnictvy mižnarodnyja kampanii, jašče niejkija. Ale jany nie majuć patreby ŭ bujnych ofisach, dastatkova 200 kv. mietraŭ. Chto zdymie ŭsio astatniaje? Tamu my ličym, što biahučaja situacyja zachavajecca nie tolki da kanca 2022-ha, ale i ŭ nastupnym hodzie. Heta jak minimum. Pakul tendencyi pakazvajuć mienavita na takoje raźvićcio padziej, — reziumuje kiraŭnik ahienctva «Tvaja stalica. Nieruchomaść dla biznesu».
Byłaja deputatka Maryja Vasilevič sabrałasia zamuž FOTA9
Kamientary