«Bali i abdymanki z Łukašenkam — nie palityka?» Spytali ŭ sumlennych spartsmienaŭ, ci varta źniać spartovy ban z Rasii i Biełarusi
Samaje haračaje pytańnie ŭ biełaruskim sporcie — ci puściać biełarusaŭ i rasijan na Alimpijadu-2024 chacia b u niejtralnym statusie. Pakul MAK raić inšym krainam nie patrabavać dla krain-ahresaraŭ banu, my spytali ŭ spartsmienaŭ, jakija vystupili suprać Łukašenki, jak jany staviacca da dyskusii vakoł Hulniaŭ.
«Jość tolki niekalki takich spartoŭcaŭ, kaho možna dapuścić»
Ściapan Papoŭ, sambist, čempijon śvietu i Jeŭropy
Miarkuju, što, pakul idzie vajna, da Hulniaŭ nielha dapuskać ni biełarusaŭ, ni rasijan, bo prapahanda budzie vykarystoŭvać lubyja pieramohi jak zasłuhu režymu. Navat kali ich dapuściać da Alimpijady, režym moža paličyć heta svajoj pieramohaj, i moža pačacca znajomaja rytoryka: maŭlaŭ, my heta zrabili i my samyja mocnyja, budziem zmahacca za vialikuju Rasiju i hetak dalej. Tamu ni ŭ jakim razie nielha ich dapuskać.
Kali kahości i puskać na Hulni, to tolki tych biełaruskich spartoŭcaŭ, jakija majuć dobruju hramadskuju pazicyju. Čamu mienavita biełarusaŭ? Bo ŭžo jość prykład našaha spartovaha ruchu, jaki z 2020 hoda vystupaje suprać hvałtu i represij, a ciapier i suprać vajny. To varta dapuskać tolki takich spartoŭcaŭ abo tych, chto zmoža vykazacca tak, jak vykazalisia my. Ale dla hetaha treba dapamoha MAK, bo bieź jaho ŭ nas ničoha nie atrymajecca ni ź biaśpiečnaj padrychtoŭkaj, ni z vystupam.
Jość tolki niekalki takich spartoŭcaŭ, jakich možna dapuścić. Heta budzie pieramohaj dla ŭsich nas, biełarusaŭ, bo my tady budziem asacyjavacca nie z ahresarami, a z tym, što jość u sporcie mocnyja ludzi. Takija ludzi staviać rečy nakštałt dakładnaj hramadskaj pazicyi i śmiełaści vyšej za niejkija miedali i inšyja kaštoŭnaści, i hatovyja pajści na taki krok, kab nie tolki pajechać na Alimpijadu, ale ŭ pieršuju čarhu dakazać viernaść svaim pryncypam.
«Łukašysty zdolnyja ź luboj małaznačnaj pieramohi stvaryć kult»
Siamion Bukin, himnast, artyst Cirque du Soleil
Nijakaha dopusku, navat pad niejtralnymi ściahami.
Čuŭ niadaŭna dobry vyraz, što bieły ściah rasijan treba budzie pabačyć na poli boju va Ukrainie, a nie na Alimpijadzie.
A što datyčyć biełaruskich spartsmienaŭ, to niachaj vyhaniajuć z krainy rasijan i vyviešvajuć nad pałacam dyktatara bieły ściah. Chacia zaciatych prychilnikaŭ-łukašystaŭ heta nie ŭratuje, im — pažyćciovy ban.
Dadam jašče ŭ padtrymku biełaruskich spartsmienaŭ, chto nie moža vykazacca, i takich chapaje. Naprykład, jość tyja, chto nie padpisaŭ list suprać hvałtu i za sumlennyja vybary. Ich — škada, jany nie vinavatyja ŭ tym, što akazalisia zakładnikami ŭ hetaj situacyja. Ale ja ŭspaminaju zakładnikaŭ režymu, jakija siadziać za kratami, tam taksama šmat spartsmienaŭ, i ŭ mianie adrazu źnikaje spačuvańnie tym, chto nie pryniaŭ nijakaha boku.
Maładych spartsmienaŭ krychu škada, ale im pakul zanadta mała hadoŭ dla Alimpijady. Chacia na tych ža ž čempijanatach Jeŭropy i śvietu chtości ŭžo moža ŭdzielničać.
Mnie ŭvohule śmiešna, kali kažuć pra «sport pa-za palitykaj». Ściahi, jakija vykarystoŭvajucca na spabornictvach, — ci nie palityka? A himny?
Uspomnicie apošniuju pieramohu Sabalenka — Łukašenka i praŭładnyja ŚMI padnosili heta jak asablivuju zasłuhu Łukašenki, i jak jany ablili brudam biełaruskich spartsmienaŭ, jakija vystupili suprać nielehitymnaha i vymušanyja byli źjechać. A tuju ž pieramohu Snycinaj na Kubku Brytanii nie zaŭvažyli — Snycinu ablili brudam i nie tolki jaje, a ŭsich tych, chto suprać režymu.
Bali, sustrečy i abdymanki Sabalenka z Łukašenkam, taksama i ź inšymi biełaruskimi spartoŭcami, bolš-mienš viadomymi, — nie palityka?
Śmiešna, jak apošniaje spartovaje dasiahnieńnie Sabalenka zrabili kultavym. Tamu što niama čym hanarycca, kraina ŭ bahnie i treba choć niešta pakazać, a tut — Australian Open. Łukašysty zdolnyja ź luboj małaznačnaj pieramohi stvaryć kult dziela svajoj vyhady. Uspomnicie pieramohu chakiejnaj zbornaj nad šviedami ŭ Sołt-Łejk-Sici — jak 9 maja chutka buduć śviatkavać. Ja nikoli ŭ Jeŭropie, ZŠA ci Kanadzie nie bačyŭ, kab spartsmieny całavalisia z kiraŭnikami ich dziaržaŭ ci niejak vykarystoŭvalisia palitykami.
Nijakaha ŭdziełu rasijan i biełarusaŭ u Alimpijadzie, navat pad niejtralnymi ściahami. Kali jany skuholać, što sport pa-za palitykaj, to niachaj raskažuć pra heta ŭkrainskim spartsmienam, jakija sa zbrojaj u rukach zmahajucca za svaju krainu i za svajo žyćcio, tym ukrainskim spartsmienam, chto ŭžo zahinuŭ. Kali kažuć pra niejkaje raŭnapraŭje, jakoha ich byccam pazbaŭlajuć, niachaj jeduć treniravacca va Ukrainu na ŭkrainskich arenach, zrujnavanych akupantami.
Rasijskija spartsmieny čaplajuć litary Z na svajo adzieńnie na spabornictvach, u ich na płakatach paŭsiul ciapier prysutničaje hetaja svastyka. A ŭspomnicie vialiki Z-mitynh u Łužnikach! Darečy, vielmi nahadvaje pieršy vialiki mitynh Hitlera na Zeppelintribune ŭ Niurnbierhu. Viadomy himnast Mikita Nahorny — tvar rasijskaj junarmii, patryjatyčnaha ruchu na ŭzor usimi viadomaha Hitleriuhienda. Heta nie palityka?
Spadziajusia, što ŭ najbližejšy čas my źniščym hety režym. Čym chutčej my heta zrobim, tym chutčej zmožam viarnucca da adnaŭleńnia sportu i ŭdziełu spartsmienaŭ u spabornictvach pad sapraŭdnym bieł-čyrvona-biełym biełaruskim ściaham. Čakaju jaho na Alimpijadzie-2028 u Łos-Andželesie!
«Chaj skažuć: nie, my suprać linii partyi. Tady pahladzim»
Dźmitryj Šeršań, dziudaist, pryzior čempijanatu Jeŭropy
Dapuścić rasijskich i biełaruskich spartsmienaŭ na Alimpijadu mahčyma, ale ź niekatorymi ŭmovami. Treba, kab usie biełarusy i rasijanie, chto budzie tam udzielničać, pakazali svaju pazicyju ŭ dačynieńni da vajny. Pra toje, kab byŭ ściah, himn i hierb, havorki ŭvohule niama, sankcyi nichto nie admianiaŭ. Rasijski i biełaruski režymy lustranyja, jany vykarystoŭvajuć sport nie dla, naprykład, azdaraŭleńnia nacyi, a ŭ vyrazna prapahandysckich metach, žadajuć za košt sportu prasoŭvać svaju palityku na suśvietnym uzroŭni. Hetaha nielha dapuścić.
Ja liču, što treba kazać nie tolki pra vajnu, bo režym Łukašenki nie mienš ludažerski. Treba prapracoŭvać miechanizmy, jak im možna pakazać svaju pazicyju, adzin z varyjantaŭ — antyvajennaja dekłaracyja ad Fondu spartovaj salidarnaści i svabodnaha abjadnańnia spartsmienaŭ.
Razumieju, čamu Ukraina hatovaja bajkatavać Hulni, kali tam buduć rasijanie i biełarusy, ale nie chaciełasia b, kab heta ŭsio skončyłasia bajkotam. Kali na Hulni pajeduć rasijanie, a ŭkraincy nie pajeduć, heta budzie niapravilnaja situacyja. Tak što samy aptymalny varyjant — heta kali na Alimpijadzie buduć atlety z vyraznaj antyvajennaj pazicyjaj.
Heta datyčyć i maŭčunoŭ, i tych, chto sistematyčna vystupaje za režym. Jany padtrymlivajuć režym, a režym padtrymlivaje vajnu, adpaviedna jany padtrymlivajuć vajnu. Chaj skažuć: nie, my suprać linii partyi, my nie idziom u nahu z Łukašenkam i Pucinym. Tady pahladzim.
Ciapier razhladajecca mahčymaść vystupu biełaruskich i rasijskich atletaŭ, prapracoŭvajucca miechanizmy, jak heta zrabić. Ale niekatoryja biełaruskija spartsmieny, u tym liku i ja, u svoj čas paŭstali suprać dyktatury, i my nie majem mahčymaści dalej vystupać, treniravacca. Kali my ŭsie ŭ roŭnych umovach, kali dziejničajuć pryncypy alimpizmu, to što z nami rabić?
My vykazali svaju hramadzianskuju pazicyju i za heta paciarpieli, nas vyhnali z krainy, kahości pasadzili, nam daviałosia zakančvać spartovyja karjery. Atrymlivajecca, zaraz Mirončyk-Ivanova pajedzie na Alimpijadu, a takija ž biełaruskija atlety nie pajeduć? Jana maŭčała, vystupała za Łukašenku, i jaje mohuć dapuścić, a sumlennyja ludzi zastanucca za bortam. Chaciełasia b pačuć nakont hetaha niejkaje mierkavańnie ad MAK.
«Padajecca tak, što lubyja pieramohi — heta nibyta vyjhryš samoj krainy, a nie kankretnaha čałavieka»
Karyna Kazłoŭskaja, łučnica
Ja pastarajusia adabracca na Alimpijadu ad Polščy, bo adabracca ad Biełarusi ŭ mianie mahčymaści niama. Budu ŭdzielničać u hetym hodzie ŭ čempijanacie śvietu, i tam buduć razyhryvacca licenzii, spadziajusia vyjhrać adnu.
Pakul idzie vajna, było b niejak zusim nie pa-čałaviečy dapuskać na Alimpijadu ŭsich biełarusaŭ i rasijan. Ale možna było b stvaryć kamandu biežancaŭ i dać vystupić tym atletam, jakija aktyŭna vystupali suprać vajny ci režymu Łukašenki, kali my kažam pra biełarusaŭ. Prosta my nie možam dakładna skazać, što sport u nas pa-za palitykaj, bo biełaruskija spartsmieny aktyŭna vykarystoŭvajucca ŭ prapahandzie, zanadta mocna jany tam zaviazanyja. Padajecca tak, što lubyja pieramohi, uznaharody, miedali — heta nibyta vyjhryš samoj krainy, a nie kankretnaha čałavieka.
Kali kazać pra aktyŭnych prychilnikaŭ režymu, to ich nielha puskać na mižnarodnyja starty, bo heta budzie zusim niespraviadliva. Tam musiać być tyja, chto aktyŭna vyražaje svaju hramadzianskuju pazicyju, pakazvaje, što jon suprać vajny, mahčyma, što jon dapamahaje i supieražyvaje ludziam.
Ja ich dobra razumieju, bo była ŭ padobnaj situacyi, ale zrabiła vybar i mnie daviałosia źjazdžać. Kožny vyrašaje sam za siabie, čaho jon choča.
Chočacca, kab na Hulni trapili ludzi, dastojnyja taho, kab pradstaŭlać Biełaruś. Kali MAK prosta tak dapuścić rasijan i biełarusaŭ, jon advierniecca ad usich tych spartsmienaŭ, jakija trapili pad sankcyi i represii, jakija nie zasłužyli takoha staŭleńnia da siabie. Kali my źjechali ź Biełarusi, nie kožny zdoleŭ praciahnuć svaju karjeru i dalej raźvivacca ŭ spartovaj śfiery, daviałosia pačynać usio žyćcio nanava.
Tamu, kali MAK ich dapuścić, heta budzie vielmi niepryhožy krok u dačynieńni da nas. My, volnyja spartsmieny, pisali šmat listoŭ i zvarotaŭ tudy, ja taksama tudy pisała, i nie było nivodnaha adkazu. Dumaju, MAK prosta nie całkam razumieje, što adbyvajecca va Ukrainie, i choča chutčej zakryć prablemu.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary