«Čorny śpis moža naličvać da tysiačy ludziej». Što z alternatyŭnymi mierapryjemstvami ŭ Biełarusi?

U 2023 hodzie nabyli moc papraŭki ŭ Kodeks ab kultury, jaki dadatkova ŭskładniŭ žyćcio kulturnym rabotnikam u Biełarusi. Zhodna ź im, arhanizoŭvać mierapryjemstvy mohuć tolki asoby, jakija trapili ŭ śpiecyjalny rejestr ci atrymali adpaviednaje paśviedčańnie — tak zvanuju «hastrolku».

Pry hetym Upraŭleńnie kultury maje prava zapytvać infarmacyju pra vykanaŭcaŭ u orhanach unutranych spraŭ, dziaržaŭnaj biaśpieki, Ministerstva kultury, što aŭtamatyčna aznačaje zakrytyja dźviery dla artystaŭ, jakija niejkim čynam prajavili «niełajalnaść» ŭ dačynieńni da ŭłady.

Dadatkovyja abciažarvajučyja abstaviny — byłaja milicejskaja pres-sakratarka Volha Čamadanava na pasadzie načalnicy hałoŭnaha ideałahičnaha upraŭleńnia Minharvykankama, jakoje ŭ tym liku adkaznaje za «hastrolki».

Padrabiaźniej usie padvodnyja kamiani abnoŭlenaha Kodeksa «Naša Niva» raźbirała raniej.

Nieabchodnaść atrymlivać aficyjnyja papiery adpadaje, tolki kali rašeńnie ab praviadzieńni pryniataje samim Łukašenkam i čynoŭnikami vysokaha ŭzroŭniu (respublikanskimi orhanami dziaržkiravańnia, abłasnymi i rajonnymi vykankamami). Nie patrabujucca jany arhanizataram sa statusam «nacyjanalny, akademičny» ci sa zvańniem «zasłužany kalektyŭ».

Taksama patreba ŭ hastrolcy adpadaje, kali na imprezie płanujecca zadziejničać vykanaŭcaŭ, jakija znachodziacca ŭ štacie dziaržarhanizatara. I kali havorka idzie pra dziaržaŭnyja telekanały, prafsajuzy, fiłarmonii, Kiraŭnictva spravami Łukašenki — dla ich dastatkova dasłać apaviaščeńnie z apisańniem prahramy.

Zvyčajnym ža śmiarotnym hastrolki nie patrebnyja, tolki kali jany ładziać imprezu dla ŭłasnych patreb ci dla blizkich svajakoŭ, biez atrymańnia pry hetym prybytku.

Bresckaja abłasnaja fiłarmonija, Pałac sportu, Pałac Respubliki, «Minsk Arena» — na bolšaści afiš bujnych padziej paŭtarajucca adny i tyja ž arhanizatary.

Pavialičyć

Tych ščaśliŭcaŭ, jakija trapili ŭ rejestr arhanizataraŭ kulturna-hladackich imprez, možna pabačyć na anonsach placovak mienšaha maštabu.

Usiaho ŭ rejestry arhanizataraŭ kulturna-vidoviščnych mierapryjemtvaŭ ciapier 50 arhanizacyj. IP ź jaho prybrali.

A što pa «čornych śpisach»?

Artystam, jakija niejkim čynam krytykavali biełaruski režym ci tym bolš adsiedzieli za svaju hramadzianskuju pazicyju, u siońniašnich realijach amal niemahčyma zładzić standartnaje mierapryjemstva — kancert ci aŭtarski śpiektakl. Infarmacyju pra ich nie znojdzieš na bujnych anłajn-afišach: jaje raspaŭsiudziać pa tematyčnych telehram-kanałach, časam — zakrytych, sarafannym radyjo ci ŭ sacsietkach kankretnych placovak i samich vykanaŭcaŭ.

«Čorny śpis — heta hałoŭnaja pieraškoda vystupam. Ciapier jon, pa subjektyŭnych adčuvańniach, naličvaje kala tysiačy ludziej, — kamientuje «NN» muzyka, jaki žyvie ŭ Biełarusi. — Na čym hetaja ličba hruntujecca? Kali adzin sa znajomych padavaŭsia na hastrolku, jamu admovili. I jon vyrašyŭ pajści ŭ Minharvykankam u pryjomny dzień — zapytacca, čamu takoje rašeńnie. I tam vyciahnuli tečku, pahartali listy, pahladzieli i adkazali, što hety čałaviek značycca ŭ śpisie. I stos hetych listoŭ, pa słovach znajomaha, byŭ niemaleńkim».

«Traplali ŭ čorny śpis nie tolki praz pravaparušeńni, — dzieliccca inšy muzyka. — Byvała, uklučali z-za častych vyjezdaŭ za miažu abo kali praviarajučym nie spadabalisia sacsietki. Ci prosta pa pryncypie randoma. A chadzić u dziaržorhany i ŭdakładniać pryčyny muzyki aścierahajucca. 

Taksama — istotna pavialičyŭsia čas čakańnia adkazu pa hastrolnym. Byvała, zajmała 3-4 tydni (biez uliku taho, što dadatkova pavinna było zastavacca tydzień-dva). Heta značyć, kab sabrać hrupy, usich padać, atrymać adkaz i pakinuć zapas dla rekłamy i proma, pačynać zbor iventa treba było za 2 miesiacy da mierkavanaj daty. Heta z ulikam taho, što hastrolnaje ŭchvalać ź pieršaha razu, što byvała daloka nie zaŭsiody. U advarotnym vypadku ŭsio paŭtarałasia znoŭ, poŭny cykł».

Pry hetym prałazy ź situacyi časam znachodziacca — bolšaść vyrašaje abmiažoŭvacca tak zvanymi «kvaternikami», vystupami dla svaich, jakija adbyvajucca jak u pamiaškańniach, tak i, naprykład, u lesie pry vohniščy.

«Ëść prykłady, kali adny i tyja ž upartyja hurty z adnym i tym ža składam udzielnikaŭ piać razoŭ padajucca na «hastrolku». Im admaŭlajuć, a na šosty raz usio ž dajuć dazvoł. To-bok časam tut spracoŭvaje random. Akramia taho, vierahodnaść atrymańnia dakumienta značna adroźnivajecca ŭ zaležnasci ad miesca, dzie ty padaješsia. Čaściakom byvaje tak, što ŭ adnym harvykankamie admaŭlajuć, a ŭ nievialičkim horadzie, kali nievialiki feścik ładzicca, łakalna-pryvatny, ci niešta ŭ maleńkaj kaviarni, atrymlivajecca ŭ vyniku zajhrać», — raskazvaje pradstaŭnik adnaho ź biełaruskich hurtoŭ.

Padobnaja situacyja ŭ bolšaści vypadkaŭ i ź niezaležnymi teatralnymi vykanaŭcami.

Pavialičyć

Jak jašče atrymlivajuć hastrolki? Adna z radykalnych mieraŭ — źmianić skład kalektyvu:

«Kali ŭ hrupie dakładna viedajuć, što ź piaci čałaviek adzin nie prachodzić — ź im vietliva raźvitvajucca, znachodziać jamu zamienu».

«Ale nie treba zabyvać što z vybaraŭ-2020 prajšło amal čatyry hady, za hety čas naros peŭny płast maładych hurtoŭ, udzielniki jakich čatyry hady tamu, naprykład, byli niepaŭnahadovymi i nidzie nie zaśviacilisia. I ŭ ich jość mahčymaść svabodna vystupać. Ale ŭvieś płast staroj paznavalnaj muzyki tut, kaniečnie, advalvajecca», — kamientuje surazmoŭca.

Čytajcie taksama:

• 5
• 4
• 2
• 7
• 34