«Dabro małdavan viarnuła mnie vieru ŭ ludziej. Nikoli nie zabudu». Paśla intervju Sandu ŭdziačnyja ŭkraincy pakinuli tysiačy kamientaŭ
Intervju prezidenta Małdovy Mai Sandu Juryju Dudziu vyklikała škvał kamientaroŭ ad ukraincaŭ. Jany raskazvajuć, jak ich prymali ŭ Małdovie ŭ 2022-m.
Adna z žančyn zhadvaje, jak 25 lutaha 2022 hoda razam z dačkoju i hadavałym synam pierasiakała miažu Ukrainy i Małdovy:
«Apisać słovami ŭvieś žach, što rabiŭsia ŭnutry napeŭna niemahčyma. My vielmi doŭha prachodzili miažu, niahledziačy na toje, što rabotniki mytni pracavali prosta na znos, absalutna kožny sprabavaŭ choć niečym dapamahčy. Prajšli narešcie mytniu, padyšli da darohi, a tam vielizarnaja čarha z mašyn i ludziej, jakija čakali nas, ukraincaŭ, zusim nieznajomych ludziej, kab dapamahčy, — dzielicca ŭspaminam žančyna i dadaje:
Kolki budu žyć — nikoli nie zabudu i svaim dzieciam nie dam zabycca … A samaje hałoŭnaje — dabro! U toj momant, kali zdavałasia, što śviet irviecca na kavałki, mienavita vaša dabro viarnuła mnie vieru ŭ ludziej», — padkreślivaje biežanka.
Heta paviedamleńnie sabrała amal 300 adkazaŭ. U ich ludzi vykazvajuć padziaku małdavanam, adznačajuć, što «Małdova akazałasia sapraŭdy brackaj krainaj», źviartajuć uvahu, što kraina, u jakoj pražyvaje 2,5 miljona čałaviek, pryniała miljon biežancaŭ.
«My pryjechali na Pałanku (nazva pamiežnaha pierachodu — «NN») 25 lutaha. Dabiralisia z Adesy kala 15-ci hadzin. Prosta vyklikali taksi, addali ŭsie hrošy, što ŭ nas byli, i paprasili advieźci na miažu. 25 lutaha małdavanie ŭžo razharnuli łahier dapamohi biežancam, razdavali sim-karty, ježu, prapanoŭvali dapamohu.
My dva miesiacy pražyli ŭ Kišyniovie, u kvatery ŭ zusim nieznajomych ludziej, jakija navat za kamunałku nie ŭziali z nas hrošaj. Vialikaja padziaka Małdovie i jaje hramadzianam, za tuju dapamohu, jakuju jany akazali ŭkraincam», — raskazvaje svaju historyju inšaja žančyna.
«My vyjazdžali praz Małdovu: dźvie maci i čaćviora dziaciej u adnoj mašynie. My byli ŭ šoku, kali ŭbačyli namiotavaje miastečka z dapamohi: ježa, adzieńnie, dapamoha z načleham. Sa ślazami na vačach uspaminaju, nakolki my byli šakavanyja takim sardečnym pryjomam. Nikoli nie zabudziem», — piša inšaja.
Žančyna, jakaja pierasiakała miažu 2 sakavika, zhadvaje, što jaje ŭraziła vialikaja kolkaść vałancioraŭ, jakija ich sustrakali pa druhi bok miažy, i apaviadaje pra haścinnaść małdavan:
«Nas častavali harbataj i buterbrodami, dzieciam davali prysmaki, cacki, nam prapanoŭvali načleh. Nas abdymali. My načavali ŭ absalutna čužych ludziej. U ich u domie byli ŭžo našy ludzi, a sami haspadary spali na padłozie! Na padłozie ŭ kalidory, a nam addali svaje łožki. Potym my try dni byli ŭ Kišyniovie ŭ kvatery ŭ centry horada, nam prosta dali klučy i skazali «Žyvicie kolki treba».
«Ja zaraz pišu i płaču», — dadaje žančyna i zapeŭnivaje, što ŭsio pamiataje, vielmi ŭdziačnaja i nikoli nie zabudzie dabryni ludziej.
Jašče adna biežanka źviartaje ŭvahu na ŭzrovień arhanizacyi raboty pamiežnikaŭ, ich łajalnyja adnosiny da propusku chatnich hadavancaŭ, jakija nie mieli dakumientaŭ:
«Toje, što vy zrabili 24 lutaha, vaš uzrovień arhanizavanaści, łajalnaści i chutkaści, chłopcy, zasłuhoŭvaje pavahi, nizki vam pakłon! Vy rabili pierš za ŭsio jak ludzi! Taja płyń ludziej, jakuju vam pryjšłosia apracavać, heta vielizarnaja nahruzka i niečałaviečaja praca.
I toje, ź jakoj łajalnaściu vy prapuskali žyvioł, navat na jakich nie było dakumientaŭ, havoryć ab vašym uzroŭni čałaviečnaści. Vy vyratavali vielizarnuju kolkaść žyvioł ad žudasnaha losu i pazbavili ŭładalnikaŭ ad nieabchodnaści vybirać pamiž biaśpiekaj dziciaci i lubimym hadavancam. Dziakuj vam!»
Adzin z kamientataraŭ adznačaje: «Nikoli takoha mocnaha ŭražańnia nie adčuvaŭ ad čytańnia kamientaroŭ! Dziakuj vam vialiki, narod! Sahreli serca… Małdova najlepšaja!»
My taksama dałučajemsia da hetych słoŭ.
Kamientary