«Nijakaha apaviaščeńnia nie było». Biełarusy raskazali, jak pieražyli najbujniejšuju za paŭstahodździa pavodku ŭ Ispanii
Pa apošnich źviestkach, 218 čałaviek stali achviarami štormu DANA, jaki abrynuŭsia na Ispaniju na minułym tydni. Asnoŭny ŭdar pryjšoŭsia na pravincyju Valensija. Sama stalica rehijonu nie paciarpieła — tam zrabili vysnovy z razburalnaj pavodki 1957 hoda i ŭźviali adpaviednyja ŭmacavańni, a voś pryharady litaralna zmyła. Paśla štorm pieramiaściŭsia ŭ Katałoniju, dzie taksama vyklikaŭ transpartny kałaps. «Zialony partał» pahavaryŭ z našymi suajčyńnikami, jakija volaj losu apynulisia ŭ epicentry hetaj stychii.
Fota i videa z pryharada Valensii Pajporty možna było pabačyć, napeŭna, va ŭsich ŚMI śvietu: haradok nie tolki staŭ simvałam razburalnaj stychii, a jašče apynuŭsia ŭ centry palityčnaha skandału: mienavita siudy pryjechała kiraŭnictva krainy razam ź ispanskaj karaleŭskaj paraj, kab vykazać padtrymku miascovym žycharam.
Ale tyja žest spačuvańnia nie acanili i zakidali vysokich haściej hrazioj. Takim čynam žychary pravincyi vykazvali svajo staŭleńnie da ŭład, jakija na ich dumku, ničoha nie zrabili, kab, pa-pieršaje, praduchilić razburalnyja nastupstvy stychii, a, pa-druhoje, dapamahčy paciarpiełym.
Za štormam DANA z bałkona kvatery na ŭłasnyja vočy nazirała biełaruska Viktoryja, jakaja žyvie ŭ Pajporcie ź siamjoj dva z pałovaj hady. Kaža: ništo nie praročyła stychii, bo za čas ich žyćcia ŭ Ispanii było tolki paru daždlivych dzion, a ŭvieś astatni čas nadvorje było soniečnym, pra ŭrahan navat nie źjaŭlałasia i dumki. Toje, što adbyłosia naprykancy kastryčnika, stała niepryjemnym siurpryzam.
Kvatera biełarusaŭ u domie na trecim paviersie zastałasia cełaj, a voś usio, što ŭ Pajporcie było na nižnich pavierchach — kramy, pošta, palikliniki, dziciačyja ŭstanovy — prosta zmyła. Da prykładu, dačka Viktoryi zastałasia biez škoły: užo vyznačyli, što budynak adnaŭleńniu nie padlahaje.
Samym dramatyčnym dniom dla Pajporty staŭ aŭtorak, 29 kastryčnika. Z ranicy, uzhadvaje Viktoryja, było vielmi ciomna, nibyta palarnaja noč apuściłasia, vielmi mocny viecier, ale daždžu, jak takoha, nie było.
Žančyna ŭ 17:30 zabrała dačku sa škoły, na raźvivalnyja hurtki vyrašyli ŭ hety dzień nie iści z-za nadvorja, tamu viarnulisia dadomu. A praz hadzinu pa vulicach Pajporty ŭžo nieślisia patoki vady, jakija zmyvali ŭsio na svaim šlachu, u tym liku aŭtamabili ź ludźmi.
«Nijakaha apaviaščeńnia nie było. Nu jość ža sinoptyki, jany ž dla čahości vykonvajuć svaju pracu i pavinny byli pradbačyć hetuju stychiju. Naprykład, mahli b być apaviaščeńni, kab ludzi na vulicu nie vychodzili, kab padymalisia ź pieršych pavierchaŭ. Ale ničoha takoha nie było.
Pieršyja apaviaščeńni pryjšli praź dźvie hadziny paśla trahiedyi. U inšych haradach rehijonu ŭłady ludziej papiaredzili: telefanavali i kazali nie vieści dziaciej u škołu, ci zabrać sa škoły raniej. U nas ničoha takoha nie było».
Miascovyja žychary nie tolki pa hetaj pryčynie złujucca na ŭładu. Faktyčna tydzień horad, jaki znachodzicca na miažy humanitarnaj katastrofy, vyžyvaje siłami vałancioraŭ.
Dziasiatki tysiač ludziej z usioj Ispanii ciahnucca ŭ Pajportu, kab dapamahčy raźbirać zavały, akazvać miedycynskuju dapamohu, dastaŭlać vadu i ježu. Zaraz, pa słovach Viktoryi, u horadzie jość suviaź i elektryčnaść, praŭda, nie paŭsiul. Nazirajucca pieraboi z vadoj i kanalizacyjaj. Charčavańnia chapaje: humanitarnyja punkty adkrytyja na kožnym rahu, vialikaja kolkaść haračaj ježy i suchpajkoŭ, vady.
«Prajšoŭ tydzień, i nibyta tolki zaraz usie pačynajuć varušycca. Na šmat pytańniaŭ u pieršyja dni my nie zmahli atrymać adkazaŭ. A zaraz bolš-mienš stanovicca zrazumieła, što sa škołami, z transpartam. Ale ŭsio ruchajecca vielmi marudna. Choć vałancioraŭ u horadzie šmat».
Stalicu pravincyi, Valensiju, stychija začapiła ŭskosna. Tut zrabili vysnovy z razburalnaj pavodki 1957 hoda. Tady padobny cykłon vyklikaŭ hibiel 80 čałaviek, i horad zadumaŭsia pra nieabchodnyja ŭmacavańni: staroje rečyšča raki Turyja asušyli, raku puścili pa novym šlachu, i tamu ciapier asnoŭny ŭdar pryjšoŭsia mienavita na pryharady, dzie znachodziacca prytoki.
Biełarus Siarhiej (imia źmieniena), jaki žyvie ŭ Valensii, kaža: pra štorm nahadvaŭ tolki mocny viecier.
«U aŭtorak jašče a 6-j uviečary my chadzili hladzieć na mora, što adbyvajecca. Prosta dźmuŭ mocny viecier i ŭsio zasypała piaskom. Akazvajecca, što pryharady ŭ hety čas aktyŭna tapiła, a my ničoha pra heta nie viedali. Piapiaredžańnie nie vychodzić na vulicu pryjšło ŭsim, ale tolki a 20-j hadzinie ŭviečary. Z-za mocnych daždžoŭ było rekamiendavana nie pierasoŭvacca pa Valensii».
U škołach stalicy rehijonu pa siońniašni dzień prypynienyja zaniatki, nie pracujuć ŭniviersitety. Jość prablemy z transpartam, pakolki paškodžanaje depo miascovaha mietrapalitena. Siarhiej zaŭvažyŭ i źmienu ŭ nastroi ludziej.
«Zvyčajna viasiełyja ispancy zaraz vielmi złyja. U mianie asabista jość adčuvańnie biezdapamožnaści — što ja jašče mahu zrabić i čym dapamahčy? Navat niahledziačy na toje, što heta nie našaja biada, naša kamjunici vielmi dobra arhanizavana i ŭdzielničaje ŭ ahulnym ruchu salidarnaści».
Zaraz prahnoz nadvorja pa Valensii bolš-mienš stabilny, novych zaleŭ nie čakajecca. U paniadziełak DANA pajšła ŭ Katałoniju, dzie taksama vyklikała transpartny kałaps — byli admienienyja avijarejsy, spynieny ruch na čyhuncy.
Žychary rehijonu atrymali papiaredžańnie ab pavyšanaj niebiaśpiecy i rekamiendacyi zastavacca doma. Ale niepahadź praciahvałasia niadoŭha, raskazaŭ žychar Barsiełony Pavieł.
«U Barsiełonie ŭ paniadziełak usio vielmi chutka zdaryłasia: u 10:30 pryjšło štarmavoje papiaredžańnie pa horadzie i vakolicach, i litaralna adrazu ž pačało zalivać. Ja vyjšaŭ na pracu, ale amal adrazu viarnuŭsia nazad, atrymaŭšy papiaredžańnie na telefon. Napisali, što nie varta nikudy chadzić ci jeździć i treba paźbiahać rečak i ručajoŭ.
Niedzie hadzinu-paŭtary išoŭ vielmi mocny doždž, zatapiła niekalki stancyj mietro, aeraport, spyniŭsia ruch usich ciahnikoŭ. Znajomych studentaŭ litaralna zakryli ŭ pamiaškańni ŭniviersiteta na paru hadzin. Ale paśla doždž hetak ža rezka spyniŭsia i ŭžo pa abiedzie źziała sonca.
U Barsiełonie, naohuł, vielmi dobraja sistema liŭnioŭki i kalektaraŭ, tamu paškodžańniaŭ asablivych nie było. Tolki sotniu rejsaŭ z aeraporta admianili ci pieranieśli».
U aeraporcie Barsiełony zatapiła terminał i ŭźlotna-pasadačnuju pałasu
«Zabojcy, preč!» Karaleŭskuju paru ŭ Ispanii zakidali hraźziu
Ad pavodki ŭ Ispanii zahinuli ŭžo 158 čałaviek
U Ispanii abjavili trochdzionnuju žałobu pa achviarach pavodki. Kolkaść achviaraŭ raście
U Ispanii mocnyja daždžy pryviali da pavodki. Zahinuli bolš za 50 čałaviek
Kamientary