Гарады забіваюць птушак, але ў архітэктараў і арнітолагаў ёсць рашэнні
Штогод у свеце ў выніку сутыкненняў са шклом разбіваюцца мільярды птушак. Чым больш будуюць будынкаў са шклянымі сценамі, тым больш птушак гіне. Спецыялісты раяць, што можна зрабіць ужо цяпер.
Навукоўцы падлічылі, што кожны дзень толькі ў ЗША, прынамсі, мільён птушак гіне ў выніку сутыкненняў з будынкамі. А згодна з даследаваннем 2019 года, папуляцыя птушак у Паўночнай Амерыцы скарацілася на 29%. Гэта на 3 мільярды больш, чым за папярэднія паўстагоддзя, паведамляе CSMonitor. Навукоўцы кажуць, што самая галоўная прычына іх гібелі — змены ў асяроддзі пражывання. Большасць гіне падчас вясновых і восеньскіх міграцый. Паколькі птушкі лётаюць у асноўным ноччу, гарадскія агні прыцягваюць і дэзарыентуюць іх — і многія ўрэшце ўразаюцца ў вокны.
Праблем, такім чынам, дзве: святло і шкло. Святло ад гарадоў, якія пастаянна пашыраюцца, перашкаджае руху істот, якія эвалюцыянавалі, каб міграваць у цемры, выкарыстоўваючы зоркі і магнетызм Зямлі ў якасці праваднікоў. А сучасная архітэктурная мода на шкло аказалася для іх смяротнай. Большая частка шкла не бачная для птушак: яна выглядае як празрыстае паветра, праз якое можна праляцець, або як адлюстраванне дрэў і неба над імі.
Сёння прыкладаюцца намаганні, каб зрабіць гарады больш бяспечнымі для птушак. Архітэктары і забудоўшчыкі вучацца рабіць будынкі зручнымі для птушак, таму выкарыстоўваюць спецыяльна апрацаванае шкло, якое птушкі могуць бачыць. Актывісты па ўсім свеце сочаць за гібеллю птушак у выніку сутыкненняў са шклом і аказваюць ціск на прадпрыемствы і мясцовых чыноўнікаў, каб яны сур'ёзна ставіліся да бяспекі птушак, а ў некаторых месцах просяць уладальнікаў дамоў падумаць пра ўласныя вокны. Навукоўцы кажуць, што больш птушак гіне ад удараў аб дамы — гарадскія і вясковыя — чым ад удараў аб хмарачосы ў цэнтрах вялікіх гарадоў.
Назіральнікі таксама працуюць з уласнікамі будынкаў, каб паменшыць колькасць сутыкненняў. Адключэнне вонкавага асвятлення — гэта толькі пачатак. Святло пад'ездаў і вестыбюляў таксама прыцягвае птушак. Больш за тое, птушкі, якіх цягне ў горад, звычайна праводзяць там адзін-два дні, спыняючыся, каб адпачыць і пакарміцца, перш чым працягнуць падарожжа. Большасць сутыкненняў адбываецца на ніжніх паверхах днём.
А калі побач з вокнамі растуць дрэвы (ці нават толькі адно дрэва), то яго адлюстраванне можа завабіць птушку, яна сутыкнецца з шыбай. Часам птушкі ўспрымаюць уласнае адлюстраванне як суперніка і кідаюцца на яго, але б’юцца аб шкляную паверхню. Таму назіральнікі заахвочваюць уладальнікаў і карыстальнікаў будынкаў прыглушаць унутранае асвятленне, адсунуць расліны далей ад вокнаў і наклеіць плямістую плёнку на празрыстае шкло, каб птушкі маглі яго бачыць.
Згодна з данымі «Аховы птушак Бацькаўшчыны», у Беларусі падчас сутыкненняў з шыбамі штогод гіне больш за 1,5 мільёна птушак — і гэта даныя толькі за 2009 год. Каб зрабіць шкло заўважным для птушак, АПБ раіць фарбаваць яго або наносіць на яго розныя ўзоры з дапамогай некаторых тэхналогій. Гэта можа быць суцэльнае фарбаванне валікамі або трафарэтны друк з дапамогай фарбапульта. Можна выкарыстаць лічбавы друк, пры якім фарба потым цвярдзее пад уздзеяннем УФ-промняў (УФ-друк). Пафарбаваць можна любыя шкляныя паверхні, напрыклад, фасаднае шкло, балюстрады, агароджы балконаў і тэрас, дэкаратыўныя элементы. Такая тэхналогія шырока распаўсюджаная і мае неабмежаваныя магчымасці па колерах і дызайне.
Другі метад, які дазваляе атрымаць бачныя птушкам узоры, — гэта апрацоўка шкляных паверхняў кіслатой, лазерная гравіроўка або пескаструменная апрацоўка. Тут таксама мора варыянтаў дызайну. Важна: гэтыя метады могуць парушыць структуру шкла, таму на ўжо ўсталяваных шыбах лепш іх не прымяняць.
Дадатковы спосаб дэкору і ўмацавання шкляных паверхняў на этапе вытворчасці — налепкі або плёнкі (напрыклад, УФ) на ўсю паверхню або фрагментарна.
У выпадку з тымі будынкамі, якія ўжо існуюць, можна выкарыстоўваць налепкі ў выглядзе белых кропак або любой іншай формы, расклееныя па ўсёй паверхні шкла на адлегласці максімум 10 сантыметраў адна ад другой. Таксама ўжываецца лакіроўка шкла, роспіс фарбамі і эмульсіямі, УФ-маркерамі, якія не бачыць чалавек, але заўважыць птушка.
Прыклады розных патэрнаў, зробленых на шкле з дапамогай апрацоўкі кіслатой / Фота: guardianglass.com
Паводле многіх прыродаахоўнікаў, гэта праблема не толькі птушак. Яны кажуць, што ахова птушак з'яўляецца часткай больш шырокага імператыву: неабходна паменшыць уплыў чалавека на прыроду ў эпоху разбурэння асяроддзя пражывання і змены клімату. Для іх масавая гібель птушак — сімвал таго, як людзі ставяцца да навакольнага свету.
Кожны можа паспрыяць таму, каб менш птушак гінула ад сутыкненняў з шыбамі. Выберыце спосаб, які найлепш падыходзіць для вашага дома ці кватэры, тлумачце сваім дзецям, чаму важна, каб празрыстыя паверхні былі бяспечнымі для птушак.
А магчыма, вы захочаце дамовіцца з адміністрацыяй школы або бізнэс-цэнтра, у якім працуеце, каб зрабіць вокны гэтых будынкаў заўважнымі для птушак?
Каментары