«Медуза» паразмаўляла з жонкай расійскага вайскоўца, які загінуў ва Украіне 24 лютага — у першы дзень вайны.
Валерыя Васіленка
Загінулы — муж Ігар Васіленка, 27 гадоў, вайсковец
Васіленка Ігар Аляксандравіч, 1994 года нараджэння, загінуў у лютым 2022 года ў ходзе спецаперацыі на тэрыторыі Украіны, паведамілі ў Дэпартаменце грамадскіх і знешніх сувязяў Ханты-Мансійскай аўтаномнай акругі.
«Мой муж Ігар першапачаткова пайшоў на тэрміновую службу. Ён адтуль хацеў падпісаць кантракт, але ўсё ж вярнуўся дадому. Два гады быў у роздумах, бо яму хацелася быць разам са мной. У выніку летам 2016 года ён і яго сябар падпісалі кантракт, і іх накіравалі ў Бранскую вобласць. Я паехала з ім, і пражыла гэтыя шэсць гадоў у Клінцах, горадзе па месцы ваеннай службы. Муж там пастаянна служыў.
Ён хацеў ваенную кар'еру, ён заўсёды бачыў сябе толькі там. Мы падумалі тры гады таму, калі дзіцяці тры-чатыры месяцы было: «А можа нам вярнуцца дадому, можа па-іншаму пачаць нешта?» Я паехала з дзіцем дадому [у Ніжнявартаўск], пабыла тры месяцы, паглядзела і кажу: «Не, мне тут не падабаецца». Ён кажа: «Давай тады будзем далей служыць». І ўсё.
Навучальны перыяд у іх заўсёды пачынаўся з лютага. З лютага 2020 года ён з 12 месяцаў быў дома толькі два, а астатнія дзевяць былі вучэнні. Да 2019 года з ім можна было бачыцца часцей: ад камандзіроўкі да камандзіроўкі. Ён прыязджаў на тыдзень-два дадому. Ён таксама працягваў хадзіць на службу з раніцы да вечара, але, тым не менш, быў дома. Перад гэтай апошняй камандзіроўкай у яго была яшчэ адна камандзіроўка на два тыдні. Яны два тыдні пабылі там, потым ён прыехаў дадому, літаральна пяць-сем дзён пабыў, і павінен быў паехаць на спецаперацыю.
Адмовіцца ад спецаперацыі нельга было. Туды ехалі абсалютна ўсе. Гэта загад Пуціна.
Першапачаткова, як там кажуць? Што нічога не планавалася. Але чамусьці, калі я гляджу навіны, і там кажуць, што 20 лютага вайскоўцы Заходняй вайсковай акругі згортваюцца і з'язджаюць дадому, а ў мяне муж толькі да 17-га туды даехаў, то тут ужо зразумела, што нешта не тое. У прынцыпе, столькі гадоў праварыўшыся ва ўсёй гэтай кашы, мы выдатна разумелі, што да чаго. Ніякага здзіўлення не выклікала тое, што цяпер адбываецца.
Па тэлефоне сувязь была вельмі дрэнная, перарывістая. 19-га я з ім размаўляла, потым 22-га ўвечары. У іх падрыхтоўка была. 22-га ўвечары позна ён напісаў, што нельга [выкарыстоўваць] тэлефоны і што ён 23-га сыходзіць чамусьці. Я не ведаю, куды яго накіроўвалі, ведаю толькі тых, хто там знаходзіцца. Яны прыехалі ў Белгародскую вобласць, але канкрэтна месца не ведаю. Астатняе нічога невядома, таварышы яго цяпер на сувязь не выходзяць.
Калі ён ад'язджаў, яшчэ невядома было, што будзе спецаперацыя, але нешта такое я чакала. Мой муж проста такі чалавек, што ён гэтай вайной ўсё жыццё жыў і чакаў, калі ж будзе вайна. Гэта праўда. Ён усё жыццё гаварыў: «Вось будзе вайна».
Ён так думаў. На Новы год ён таксама казаў: «Вось будзе вайна». У яго ёсць сваяк, які служыць у органах МУС, і ён казаў: «Не, не будзе. Нас не рыхтуюць да гэтага». Ён кажа: «Ну і што, што вас не рыхтуюць? Яна будзе». Гэта было на Новы год, і потым у лютым такое. Я не ведаю, лёс ці што гэта такое.
Звычайна, калі ён з'язджае ў камандзіроўкі, я спакойная: «Едзеш, ну і добра, тры месяцы пройдзе, ты ўсё роўна вернешся, кожны дзень на сувязі». У мяне ж таксама дзіця і праца. А тут, калі ён ад'язджаў, я кажу: «Я не хачу, каб ты ехаў». Ён кажа: «А што рабіць? Нічога не зробіш».
«Я разумею, што нічога не зробіш, але проста не хачу. Мне хочацца проста плакаць ад таго, што ты з'яжджаеш». Хоць я чалавек вельмі моцны, чамусьці мне было дрэнна. Я вельмі дрэнна спала, хоць да гэтага я нармальна спала. Гэтыя нервы, гэтыя навіны… я сядзела на працы і думала: я ненавіджу гэты свет, ненавіджу яго за тое, што майго мужа няма цяпер побач.
Я хадзіла з гэтай думкай ўвесь дзень і была спустошаная. Вельмі нервавалася, што ён не тэлефануе, хоць мне іншыя жонкі кажуць: «Нам таксама мужы не тэлефануюць».
Калі мы размаўлялі па смс апошні раз, мы вельмі доўга развітваліся. У мяне такая думка была: «Перад смерцю не надыхаешся».
Я падумала, што прэч такія думкі. Натуральна, я мужу нічога не казала, але адчувала, што нешта не так, бо за дзесяць гадоў, што мы разам, я навучылася вельмі добра чалавека адчуваць. Я проста чакала навіны, а якой навіны — не разумела.
Пра смерць мужа я даведалася ў абед.
Раніцай прачнулася і папрасіла, каб ніхто мне не казаў навіны, хопіць са мной іх абмяркоўваць. Я прыняла рашэнне, што навіны я больш глядзець не буду, буду толькі чакаць. Праз пяць гадзін я даведаюся, што мой муж загінуў.
Да мяне прыехала сяброўка, жонка калегі Ігара і яго найлепшага сябра. Яна да мяне прыехала, я адкрыла дзверы і адразу кажу: «Што здарылася?» Яна мне кажа: «Усё нармальна. Мне проста дрэнна». Яна да мяне адразу з таблеткамі. Мы зайшлі на кухню, я кажу: «Пойдзем, я гарбату налью». Мы сядзім і яна кажа: «Зараз патэлефануюць. — Хто патэлефануе? — Ну, зараз патэлефануюць». Усе гэтыя дзесяць хвілін была такая абстаноўка напружаная, ты ведаеш, што чалавек табе нешта хоча сказаць, а ён маўчыць, і ты проста сядзіш і чакаеш.
І тут мне патэлефанавала свякроў. У яе такі голас… я проста маўчу. І яна кажа: «Лера, дзяўчынка мая, ты трымайся».
Я, як успамінаю гэты момант: гэта вельмі балюча і складана. Я кажу: «Як? Калі?» Чаму не паведамілі адразу мне? Аказваецца, мяне не маглі знайсці. Муж сказаў калегам, што калі будзе нейкі капец, нейкая вайна, то я паеду дадому ў Ніжнявартаўск, таму што я ж там даволі побач жыла з месцам дзеяння, мы шэсць гадоў пражывалі па месцы службы ў Клінцах. А на выпадак вайны я павінна была паехаць у Ніжнявартаўск, а не жыць там, дзе тры гадзіны да Кіева. І ўсе гэтыя дні, калі ў іх ужо ваенныя дзеянні ішлі, па тэлевізары было ўсё спакойна і я заставалася там. А мяне шукалі ў Ніжнявартаўску. Праз сяброў, знаёмых, бацькоў у выніку данеслі да мяне.
І калі першыя дні мне ніхто не тэлефанаваў, то потым усе, не згаворваючыся. Мама, яго сябры тэлефануюць, кажуць: «Лера, даруй, мы не маглі такое сказаць».
Гэта значыць, яны ўсё ведалі. Ён знік 24-га, а я даведалася 27-га. Як ён загінуў, я не ведаю, гэта ведаюць толькі тыя, хто там быў. Натуральна, яны не раскажуць.
Толькі сказалі, што нібыта яны чамусьці пайшлі не той дарогай, якой павінны былі ісці, нешта з машынай здарылася і была засада на іх. Я лічу, што гэта фатальны збег абставінаў. Думаю, што, калі б гэта быў бой тварам да твару, то паколькі мой муж быў вельмі моцным чалавекам, ён бы не пакінуў у жывых нікога. Па-другое, ён баец за жыццё, за справядлівасць, за ўсё, за Радзіму сваю. Ён вельмі Пуціна моцна паважаў і любіў.
Цела мужа яшчэ не даставілі. З гэтым цяпер ідуць разборкі, таму што Міністэрства абароны не атрымала даных пра тое, што ён загінуў.
Я тэлефаную, яны мне кажуць: «Ваш муж на спецаперацыі». Я кажу: «Што вы несяце такое?» Гэта значыць, яны нават не былі ў курсе. Гэта значыць, частка не дае ім даныя ніякія, нічога не ведаюць. Ужо ўсіх хлопцаў хаваюць, хто пазней загінуў, а майго мужа і яго лепшага сябра мы да гэтага часу дачакацца не можам. Кожны дзень тэлефануем з разборкамі.
Я не ведаю, ці будуць плаціць абяцаныя кампенсацыі. Натуральна, што яны абавязаныя, але калі гэта будзе. Напэўна, Пуцін павінен зацвердзіць спісы. Хутчэй за ўсё, гэта здарыцца пасля заканчэння спецаперацыі. Цяпер ёсць аднаразовая дапамога ад горада ў сувязі з павышанымі выдаткамі пры гібелі блізкага. Дакументаў аб смерці мужа няма. Няма падставы для таго, каб нешта прадастаўляць. Таму толькі так. Адміністрацыя нашага горада дапамагае абсалютна з усім.
Каментары