Пачалі выданне збору твораў Кузьмы Чорнага. Гэтым разам у 12-ці тамах
У Інстытуце літаратуразнаўства імя Янкі Купалы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі нядаўна прэзентавалі першы том збору твораў Кузьмы Чорнага ў 12 тамах, піша «Звязда».
Новы збор твораў — гэта ўжо чацвёртае выданне, якое, як абяцаюць, стане найбольш поўным і навукова каментаваным. Ранейшыя выданні выходзілі яшчэ ў савецкі час. У 1950-я і 1980-я гады збор твораў Кузьмы Чорнага выходзіў у 6 тамах, а ў 1970-я гады — у 8 тамах.
У новае выданне ўвойдуць тэксты, якія раней не друкаваліся альбо пабачылі свет толькі на старонках перыядычных выданняў ці асобных зборнікаў.
Пры падрыхтоўцы 12-томніка даследчыкі карыстаюцца аўтографамі, машынапісамі, архіўнымі матэрыяламі, якія захоўваюцца ў Цэнтры даследаванняў старадрукаваных выданняў і рукапісаў Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа, у Беларускім дзяржаўным архіве-музеі літаратуры і мастацтва, у Нацыянальнай бібліятэцы, а таксама ў прыватных архівах нашчадкаў пісьменніка.
У новым выданні значна пашыраныя каментарыі. Дзякуючы працы вучоных са збору твораў можна будзе даведацца пра друкаваныя і рукапісныя крыніцы тэксту, месца першай публікацыі, датаванне твора. Тлумачацца гістарычныя і культурныя падзеі, даюцца звесткі пра асоб, згаданых класікам, пазначаюцца цытаты з твораў іншых пісьменнікаў.
Тэксты друкуюцца з захаваннем асаблівасцяў мовы пісьменніка, лексічных адзінак і асобных граматычных формаў.
У першы том збору твораў Кузьмы Чорнага ўвайшлі раннія апавяданні 1921—1925 гадоў. У тэкстах адлюстраваныя асаблівасці мовы тых часоў. У выніку па іх у тым ліку можна прасачыць, якія моўныя працэсы адбываліся стагоддзе таму.
Як заўважыла загадчыца аддзела дыялекталогіі і лінгвагеаграфіі Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Вераніка Курцова, такое выданне можна лічыць яшчэ і адным з помнікаў мове.
Кузьма Чорны пражыў усяго 44 гады, але паспеў пакінуць багатую літаратурную спадчыну як пісьменнік, літаратурны крытык, перакладчык, адзін са стваральнікаў беларускага рамана, нацыянальнай сацыяльна-псіхалагічнай і інтэлектуальна-філасофскай прозы.
У памяць пра пісьменніка названыя вуліцы ў Мінску, Бабруйску, Нясвіжы, Слуцку. На радзіме Кузьмы Чорнага ў Цімкавічах ёсць школа, якая носіць яго імя. У ёй працуе літаратурны музей. Таксама творы Кузьмы Чорнага ўключаныя ў агульнаадукацыйную праграму па беларускай літаратуры.
Двайнікі вядомых беларусаў. І не кажыце, што не задумваліся пра іх падабенства12
Каментары