У Telegram пачалі рэкламаваць прыкладанне Telega, але яго стварылі ў Расіі
На афіцыйнай рэкламнай платформе Telegram з'явілася рэклама прыкладання Telega — яго пазіцыянуюць як альтэрнатыву афіцыйнаму кліенту месенджара ў Расіі: стваральнікі абяцаюць «працу без абмежаванняў» і магчымасць тэлефанаваць без VPN. Як высветліла «Агенцтва», стваральнікі Telega раней распрацоўвалі відэасэрвіс з «Укантакце».
Першая версія прыкладання называлася «Даль» і выйшла ў AppStore у лютым, у RuStore і Google Play — у красавіку. У верасні «Даль» перайменавалі ў Telega. Згодна са статыстыкай Google Play і RuStore, Telega спампавалі больш за 130 тысяч разоў (у AppStore інфармацыі аб колькасці спамповак няма).
Распрацоўшчык кліента Telegram Catogram (піша пад нікам iTaysonLab) распавёў «Агенцтву», што «100% інфраструктуры» Telega створаныя «на базе ВК». Да такой высновы ён прыйшоў, аналізуючы APK-файл прыкладання. Проксі-адрас Telega вядзе на ўнутраны дамен VK — dal.mvk.com, сцвярджае праграміст.
Званкі ў Telega праходзяць праз тую ж інфраструктуру, што і ў расійскага месенджара Max (calls.okcdn.ru), сказаў ён. API-ключ, знойдзены ў кодзе, — службовы ключ для сэрвісаў VK, які выкарыстоўваецца ўнутранымі сістэмамі карпарацыі і не выдаецца іншым карыстальнікам і распрацоўшчыкам.
Аўтарызацыя ў сэрвісе адбываецца праз чат-бот і SMS. За кошт гэтага прыкладанне атрымлівае нік карыстальніка, IP, нумар тэлефона, мову, час сесіі, і магчымасць сачыць па метаданых, хто з кім і калі мае зносіны.
Распрацоўшчык Catogram таксама выявіў у кодзе функцыю «чорнага спісу» каналаў, ботаў і карыстальнікаў, якая актывуецца на серверы прыкладання.
З высновамі iTaysonLab пагадзіліся IT-эксперт Міхаіл Клімараў, кіберадвакат Саркіс Дарбінян і яшчэ адзін эксперт у IT-сферы.
У адказ на запыт «Агенцтва» у Telega паведамілі, што «не ўдзельнічаюць у праектах VK». Паведамленні і звесткі, са слоў стваральнікаў праекта, «апрацоўваюцца на баку Telegram у адпаведнасці з яго пратаколамі». «Агенцтва» у нядзелю накіравала запыт Telegram.
Распрацоўшчыкам прыкладання Telega у AppStore пазначаны «Тэхналогіі карыстальніцкіх камунікацый». Яго саўладальнікі — Аляксандр Смірноў, Фаніс Садыкаў і яго жонка Энжэ. У лютым 2025 года кампанію купіла АТ «Даль» (пазначана распрацоўшчыкам у RuStore і GooglePlay). Бенефіцыяры «Далі» не раскрываюцца, гендырэктарам указаны Смірноў.
34‑гадовы Смірноў і 34‑гадовы Садыкаў пазнаёміліся ў 2013‑м на форуме «Селігер», а пазней пачалі развіваць стартап Смірнова па пошуку мерапрыемстваў Relax Up.
У 2015‑м Смірноў і Садыкаў, па іх словах, распрацавалі відэасэрвіс Movika. У 2021‑м кантрольны пакет «Тэхналогій інтэрактыўнага відэа», якія кіруюць дадаткам, атрымала ТАА «Лічбавыя актывы» (даччыная кампанія «Сбера»). У 2022 годзе кантрольны пакет Movika (87%) выкупіла VK Group.
Калі ў ліпені 2023 года VK адкрыла свой IT-хаб у Казані, Садыкаў на сваёй старонцы ва «Укантакце» назваў гэта «прызнаннем нашай працы».
Перад гэтым Смірноў (у перыяд з 23 студзеня па 25 лютага 2023 года) і Садыкаў (у прамежку паміж 24 лютага і 8 мая) змянілі нікі ў VK на трохзначныя — з dlin на xan і з fanissadicov на fns. Са слоў суразмоўцы «Агенцтва» у IT-сферы, такая магчымасць ёсць толькі ў супрацоўнікаў VK. Для звычайных карыстальнікаў мінімальная даўжыня ніка — пяць сімвалаў (акрамя нікаў, зарэгістраваных да 2010 года).
У 2024 годзе VK цалкам выкупіла Movika.
Каментары
VK - аўтар "дзяржаўнага мэсэнджэра" Max, які зараз прымусова распаўсюджваецца ў Расеі.
Каманда, звязаная з VK, запусціла новы клон кліента тэлеграма Telega (назва скрадзена ў кліента для Emacs), які абыходзіць забарону на званкі, бо робіць іх не так, як прынята ў тэлеграме, а падобна Max'у.
Каманда шмат праплаціла тэлеграму (Дураву) за рэкламу ў рускамоўных каналах.
Гэтая Telega дадаткова крадзе даныя профілю (нік, нумар тэлефона, ip) і захоўвае іх у сябе (а не толькі на серверах тэлеграма). Код кліентцкай праграмы не выклалі.
Гэта, а таксама іншыя фокусы парушаюць правілы тэлеграма, але Дураў пакуль не рэагуе.
Як разумець: выглядае, што VK прыдумаў, як перацягнуць да сябе частку рускамоўнай аўдыторыі тэлеграма. Даныя профілю збірае для дадатковага адсочвання за карыстальнікамі і магчымага манеўру ў будучыні. Аднойчы можа проста перанесці "сваіх" карыстальнікаў, напрыклад у Max. У іх знікнуць тэлеграмныя каналы і вялікія чаты, але застануцца персанальныя, паміж карыстальнікамі гэтай Telega. Робіцца праз тыпа незалежную каманду, каб калі што, адкінуць і сказаць "гэта не наша, яны самі".
Дураў наўрад ці частка плану: навошта яму губляць сваіх жа карыстальнікаў? Не рэагуе, бо пакуль не разабраўся (даследаванне пра Telega з'явілася 3 дні таму), або яму зараз хапае шмат грошай ад рэкламы гэтай Telega.
Што будзе далей, паглядзім.
Беларусам, вядома, лезці ў гэта не трэба, нават калі вам патрэбна тэлефанаваць сваякам або знаёмым, якія нешта там робяць у Расеі (працуюць? хаваюцца?).