Парваць з расейскамоўнасцю
Неяк я пазнаёміўся з чалавекам, які адразу ж спытаў, чаму я размаўляю па-беларуску, піша нам чытач Зміцер Крымоўскі.
Я, вядома, патлумачыў, але спачатку сам спытаў у суразмоўцы пра яго расейскую. «Привычка», — пачуў я. Адказ, як мне падаецца, даволі трапны і шмат што раскладае па паліцах.
Звычка — гэта дзеянні, якія выконваюцца аўтаматычна, чаму папярэднічае іх шматразовае паўтарэнне. Чым часцейшае паўтарэнне, тым больш трывалая ўтвараецца псіхафізічная сувязь. Таму і пераход на беларускую мову звязаны з пэўным дыскамфортам, бо адбываецца злом устойлівых моўных асацыяцый. Як вядома, вада цячэ там, дзе меншы супраціў. Таму і беларусы не імкнуцца вяртацца да роднага слова, бо гэта спалучаецца з пэўнымі высілкамі, якія да таго ж павінныя мець пад сабой моцны ідэйны падмурак. Пра нейкія матэрыяльныя выгады ад беларушчыны ўвогуле гаварыць не даводзіцца.
Як ужо гаварылася, умова ўкаранення звычкі — шматразовая паўтаральнасць дзеяння. Гэта ажыццяўляецца праз панаванне расійскай. Куды ні сунься, у часопісах, газетах, падручніках, на ТБ, шыльдах, у справаводстве, на радыё — паўсюдна расейшчына. Нават, у дзяржаўнай установе ці краме на пытанне
Пра які вольны выбар мовы можа весціся гаворка ў такім разе, калі ён ужо зроблены (бацькамі, чыноўнікамі, атачэннем і г.д.)? Ці існуе выбар у руху па інерцыі (а гэтым і ёсць звычка)? Тут усё прадказальна. А калі няма выбару — няма і свабоды. Гэта рух у рабства.
Звычкі бываюць карыснымі і шкоднымі. Патуранне шкодным звычкам вядзе да праблемаў у жыцці і здароўі. Расейскамоўнасць беларусаў мне падаецца шкоднай звычкай, бо замінае нацыянальнай самаідэнтыфікацыі, трымае краіну ў расійскім інфармацыйным полі, перарывае
Каментары