«Biełaruskaja Amierykanka, ci Vybary pry dyktatury» — Andrej Sańnikaŭ napisaŭ knihu pra vybary-2010
Kniha «Biełaruskaja Amierykanka, ci Vybary pry dyktatury» napisanaja ŭ 2014 hodzie i ŭ ciapierašni čas rychtujecca da vydańnia. Sa zhody aŭtara sajt charter97.org pačynaje publikavać uryŭki z knihi.
belsat.eu
PRADMOVA
Ja naradziŭsia i vyras ŭ Minsku. U samym centry horada. Za miesiac da majho naradžeńnia ŭ domie, dzie ja źjaviŭsia na śviet, byŭ adčynieny kinateatr «Centralny», što tolki paćviardžaje prynaležnaść doma da haradskoha centra. U samym kancy našaha dvara, za aharožaj, i ciapier možna ŭbačyć tylnuju častku budynka ŭ maŭrytanskim styli. Heta byłaja charalnaja sinahoha Minska. Siońnia tam mieścicca Ruski dramatyčny teatr imia Horkaha.
Moj dom numar 13 staić na tym ža miescy, dzie i stajaŭ zaŭsiody, adnak z času majho naradžeńnia niekalki razoŭ paśpieŭ pamianiać adras – viadoma, pa pryčynach palityčnych. Spačatku heta byŭ praśpiekt Stalina, potym Lenina, paśla taho byŭ niekatory čas praśpiektam Francyska Skaryny, a ciapier – Niezaležnaści. Ale zatoje radzilny dom, u jakim ja źjaviŭsia na śviet, byŭ i zastajecca na vulicy Vaładarskaha.
Jakraz nasuprać hetaha doma znachodzicca samaja staraja turma Minska «Vaładarka» – imia, adpaviednaje toj vulicy. Raniej turmu nazyvali Piščałaŭskim zamkam, tamu što zamoviŭ jaje kaliści pamieščyk Rudolf Piščała. Viaźniami zamka byli paŭstancy 1830 i 1863 hadoŭ, piśmieńniki Vincent Dunin-Marcinkievič i Jakub Kołas, načalnik polskaj dziaržavy Juzef Piłsudski, a taksama stvaralnik i natchniciel ČK-KDB Fieliks Dziaržynski – Drakuła ź Biełarusi.
Siaredniaja škoła № 42, słavutaja «hvardziejskaja niepramakalnaja», taksama znachodzicca pa svaim raniejšym adrasie, na vulicy Kamsamolskaj, usiaho za adzin kvartał ad majho doma. I ŭvieś hety vializny kvartał zajmaje hmach KDB i MUS. Budynak prykmietny chiba tolki tym, što ŭ savieckija časy na jahonym fasadzie vyviešvali vializnyja partrety členaŭ Palitbiuro CK KPSS. A za tym ža fasadam nadziejna schavanaja ad starońnich pozirkaŭ samaja zmročnaja turma Biełarusi – «Amierykanka».
Dziesiać hadoŭ ja chadziŭ u škołu mima biełych kałon paradnaha ŭvachodu ŭ KDB, a naš vypuskny viečar prachodziŭ u kłubie imia Dziaržynskaha, jaki mieścicca ŭ tym ža kvartale, jakraz nasuprać škoły. Vypuskny bal doŭžyŭsia da samaj ranicy, a ŭzychod sonca my sustrakali ŭ aeraporcie, da jakoha z centra horada dajści tady možna było pieššu ŭsiaho za hadzinu.
Za paru kvartałaŭ ad majho baćkoŭskaha doma – Kastryčnickaja płošča, jakaja raniej nazyvałasia Centralnaj. Tam u savieckija časy prymali parady, naładžvali narodnyja hulańni. Kaliści na hetaj płoščy ŭzdymaŭsia vializny pomnik Stalinu, uzarvany vosieńskaj nočču 1961 hoda.
Za kvartał ad majho doma ŭ supraćlehłym baku znachodzicca płošča Niezaležnaści, jakaja raniej była płoščaj Lenina. A na hetaj płoščy – Dom uradu, adzin ź niešmatlikich pomnikaŭ savieckaha kanstruktyvizmu, acaleły ŭ hady vajny. U centry taho ŭradavaha ansambla, u davajenny čas samaha vialikaha ŭ Biełarusi, manumient - kamienny Lenin na trybunie.
Voś u hetym rajonie ja vyras, zdavałasia, usio viedaju ź dziacinstva. Adnak niekalki hadoŭ tamu mnie daviałosia źviedać jaho nanova, paznajomicca z patajemnym, schavanym ad ludskich vačej žyćciom.
U 2010 hodzie ŭ Biełarusi prajšli prezidenckija «vybary», u jakich ja prymaŭ udzieł u jakaści kandydata. Asnoŭnyja padziei, źviazanyja z tymi «vybarami», jakraz i adbyvalisia ŭ centry Minska, na płoščach i ŭ turmach majho rajona.
Pra ŭsio heta – u majoj knizie.
Kniha budzie publikavacca na sajcie Chartyja'97
Kamientary