Ad Kraŭčanki da Makieja — chto kiravaŭ ministerstvam zamiežnych spraŭ Biełarusi
Kiraŭnikam źniešniepalityčnaha viedamstva ŭ łukašenkaŭskim atačeńni daručanaja rola libierałaŭ. Jany vyhladali supraćlehłaściu adyjoznych siłavikoŭ, jakija stanavilisia simvałam hvałtu dy teroru. Jarkimi pradstaŭnikami MZS byli Siarhiej Martynaŭ i Uładzimir Makiej. Pieršy dva hady prasiŭsia ŭ adstaŭku paśla Płoščy-2010, druhi raptoŭna pamior pry ćmianych abstavinach.
Piotr Kraŭčanka
Uznačalvaŭ viedamstva z 1990 pa 1994.
U časy savieckaj pierabudovy Kraŭčanka byŭ sakratarom Minskaha harkama pa ideałohii i ŭsprymaŭsia jak kamunist z nacyjanalnaj pazicyjaj.
Pa pryniaćci Viarchoŭnym Savietam Dekłaracyi ab niezaležnaści (27 lipienia 1990 hoda) jaho zaćvierdzili ministram zamiežnych spraŭ BSSR. U 1991-m Kraŭčanka staŭ kiraŭnikom ministerstva niezaležnaj Biełarusi.
Jon zajaŭlaŭ, što byŭ saaŭtaram Biełaviežskaha pahadnieńnia ab spynieńni isnavańnia Savieckaha Sajuza (napisaŭ preambułu) i hanarycca hetym.
Kraŭčanka zajmaŭsia pošukam kryža śviatoj Jefrasińni Połackaj, sprabavaŭ pravieści Biełaruś u Radu Biaśpieki AAN. Naładžvaŭ suviazi ź biełaruskaj dyjasparaj.
Karjera ministra zamiežnych spraŭ skončyłasia ź pieramohaj Łukašenki na prezidenckich vybarach 1994 hoda. Urad Viačasłava Kiebiča, jaki byŭ kankurentam Łukašenki, pajšoŭ u adstaŭku.
U 1995 hodzie Kraŭčanka staŭ deputatam Viarchoŭnaha Savieta 13 sklikańnia, u jakim uznačalvaŭ kamisiju pa mižnarodnych spravach.
Vystupaŭ suprać refierendumu 1996-ha, padtrymaŭ sprobu impičmientu suprać Łukašenki.
Ale ŭ 1998-m pajechaŭ pasłom u Japoniju. Pavodle słoŭ Kraŭčanki, jaho 10 miesiacaŭ uhavorvali pahadzicca na hetu pasadu.
19 listapada 2002-ha Łukašenka zvolniŭ Kraŭčanku, ale na radzimu toj viarnuŭsia tolki ŭ siaredzinie śniežnia. U vyniku dypłamata abvinavačvali ŭ tym, što jon źnios hrošy, aficyjnyja dakumienty i piačatku dypłamatyčnaj misii.
U dalejšym Kraŭčanka paźbiahaŭ dziaržaŭnych pasadaŭ. U 2000-ch zajaŭlaŭ ab namierach udzielničać u prezidenckich vybarach.
U absalutnuju apału Łukašenki jon nie trapiŭ. Byvaŭ u jaho na pryjomach.
Kraŭčanka staŭ ci nie pieršym z nabližanych da Łukašenki čynoŭnikaŭ, jaki na ŭračystaści prychodziŭ u vyšyvancy.
Da 2010 hoda pracavaŭ u Rasii i adnačasova vykładaŭ u Biełaruskim instytucie pravaznaŭstva. Byŭ prafiesaram mižnarodnaha publičnaha prava. U 2014 hodzie Kraŭčanka ŭznačalvaŭ arhkamitet pa kananizacyi Francyska Skaryny.
Na pachavańni ministra zamiežnych spraŭ Uładzimira Makieja jaho nie było vidać. Pra Makieja Kraŭčanka kazaŭ, što mienavita dziakujučy jamu toj pryjšoŭ na dypłamatyčnuju słužbu z kontrraźviedki. Nazyvaŭ Makieja svaim vučniem.
Kraŭčanka viadomy nie tolki jak dypłamat, ale i jak źbiralnik histaryčnych relikvij.
Čas ad času jon pakazvaŭ ich publicy. Letaś źjaviłasia infarmacyja, što Kraŭčanka raspradaje ekspanaty svajoj kalekcyi.
Ciapier jamu 73 hady.
Uładzimir Siańko
Ministram zamiežnych spraŭ byŭ z 1994 pa 1997.
Vypusknik Maskoŭskaha instytuta mižnarodnych adnosinaŭ i dypłamatyčnaj akademii Ministerstva zamiežnych spraŭ SSSR. Pracavaŭ u aparacie savieckaha MZS.
U niezaležnaj Biełarusi byŭ namieśnikam u Piatra Kraŭčanki, zatym pasłom u šerahu jeŭrapiejskich krain. U sistemie MZS adpracavaŭ bolš za 20 hadoŭ.
Uładzimir Siańko. Fota: hvali.by
Jak śviedčyć były deputat Viarchoŭnaha Savieta Siarhiej Navumčyk, da 1994 hoda Siańko kamunikavaŭ z apazicyjaj u tahačasnym parłamiencie. Uličvaŭ jaje mierkavańni.
«U pačatku 1995-ha jon užo pracavaŭ na ideju intehracyi Biełarusi i Rasiei — mahčyma, i biez asablivaj achvoty», — zhadvaŭ Navumčyk u knizie «Dzievianosta piaty».
Łukašenka pryznačyŭ Siańko kiraŭnikom MZS nieŭzabavie paśla svajoj pieramohi na prezidenckich vybarach (24 lipienia 1994 hoda). Najbolš zaŭvažnym pośpiecham źniešniepalityčnaha viedamstva taho času byŭ vizit Łukašenki ŭ Francyju.
Paśla refierendumu 1996 hoda jeŭrapiejski napramak adyšoŭ na druhi płan. Łukašenka taho času addavaŭ pieravahu Rasii, bo raźličvaŭ tam stać prezidentam.
Pa adstaŭcy ŭradu Michaiła Čyhira (listapad, 1996) Siańko jašče dva miesiacy, da studzieni 1997 hoda, zastavaŭsia ministram.
Zatym uznačalvaŭ dypłamatyčnuju misiju ŭ Francyi. Byŭ pastajannym pradstaŭnikom Biełarusi pry Jeŭrasajuzie i NATA.
U 2010 hodzie Siańko abvinavačvaŭ Jeŭrasajuz u ekstremiźmie, a taksama ŭ nievykanańni abaviazalnictvaŭ i palitycy padvojenych standartaŭ. Prablemy z pravami čałavieka ŭ Biełarusi jon apraŭdvaŭ «nacyjanalnymi rysami i asablivaściami krainy», jakija nie zaminajuć patrabavać «roŭnaha dyjałohu».
Z dypłamatyčnaj słužby Siańko adpravili ŭ Saviet Respubliki, dzie jon uznačalvaŭ kamisiju pa mižnarodnych spravach i nacyjanalnaj biaśpiecy.
U 2019 hodzie Siańko nazvali suaŭtaram intehracyjnych prajektaŭ u biełaruska-rasijskich adnosinach.
Sam jon zajaŭlaŭ paśla adnoj z naradaŭ u Łukašenki, što «alternatyvy hłybokaj intehracyi z Rasijaj jak u palityčnaj, tak i ekanamičnaj śfiery nie isnuje».
Ciapier Uładzimiru Siańko 77 hadoŭ. Apošnija hady pra jaho nie čuvać.
Ivan Antanovič
Kiravaŭ ministerstvam z 1997 pa 1998. Byŭ hramadzianinam Rasii.
Niadoŭhaje znachodžańnie na ministerskaj pasadzie Antanoviča było admietnaje dypłamatyčnym skandałam.
Łukašenka zahadaŭ zamiežnym pasłam vyzvalić rezidencyi ŭ Drazdach (ciapier heta elitny katedžny pasiołak dla nabližanych da Łukašenki čynoŭnikaŭ).
U adkaz ZŠA, Vialikabrytanija, Francyja, Hiermanija, Hrecyja, Italija, Polšča i Japonija adklikali svaich pasłoŭ ź Minska ŭ znak pratestu suprać parušeńnia Vienskaj kanviencyi.
Achviarnym kazłom byŭ vystaŭleny Antanovič, jakoha Łukašenka vypravadziŭ u adstaŭku.
Dalejšy los byłoha ministra byŭ źviazany z Rasijaj, dzie jon zajmaŭsia navukovaj i piedahahičnaj pracaj.
U 2016 hodzie Antanovič staŭ zasłužanym dziejačam navuki Rasii.
Jon zajaŭlaŭ toje, što paźniej padchapiła łukašenkaŭskaja prapahanda: «biełaruskaja dziaržaŭnaść — saviecki prajekt», asnovy jakoha byli zakładzienyja ŭ SSSR.
Čas ad času Antonovič pryjazdžaje ŭ Biełaruś prezientavać svaje knihi, pryśviečanyja biełaruskaj tematycy.
Na adnoj z apošnich prezientacyj pryznaŭsia, što ŭ svoj čas zarablaŭ hrošy, ačarniajučy ZŠA.
Ivanu Antanoviču ciapier 86 hadoŭ.
Urał Łatypaŭ
Ministram zamiežnych spraŭ byŭ z 1998 pa 2000.
Łatypaŭ — vychadziec z KDB. Maje zvańnie pałkoŭnika ŭ zapasie. Da pryznačeńnia kiraŭnikom źniešniepalityčnaha viedamstva byŭ pamočnikam u Łukašenki.
Łatypaŭ mieŭsia razhrebci naroblenaje jaho papiarednikam Antanovičam. Zadača vyhladała prosta: ułahodzić kanflikt z krainami, pasły jakich pakinuli Biełaruś, i spynić tym samym izalacyju.
Były čekist u 1999 hodzie pa daručeńni Łukašenki raspracavaŭ śpiecyjalnuju prahramu pa narmalizacyi adnosinaŭ z Zachadam.
Jon havaryŭ, što prablemy buduć vyrašacca nie čyjojści pieramohaju, a ŭzajemavyhadnymi damoŭlenaściami.
Pry im na ministerstva zamiežnych spraŭ uskłali abaviazak prasoŭvać za miažoj biełaruskuju pradukcyju.
Pavodle słoŭ samoha Łatypava, viedamstva stała źniešnieekanamičnym štabam krainy. U dalejšym da kryteraŭ efiektyŭnaści ministerstva dadałasia zdolnaść dypłamataŭ pradać «traktary».
Pa adstaŭcy Łatypava Łukašenka pryznačyŭ jaho kiraŭnikom svajoj administracyi.
Na novaj pasadzie jon mieŭsia palepšyć imidž režymu, na jakim lažała klajmo vykradańnia apanientaŭ.
U 2004 hodzie Łatypaŭ pajšoŭ ź dziaržaŭnaj słužby. Pracavaŭ u biełaruskaj daččynaj kampanii «Łukojła», uznačalvaŭ naziralnuju radu «ŁŁK-Naftan». Zatym u Rasii staŭ kiraŭnikom kampanii «Dyrekt Mieniedžmient». Paźniej uvajšoŭ u naziralnuju radu biełaruskaha «Alfa-Banka».
Ciapier Łatypavu 72 hady.
Michaił Chvastoŭ
Ministerstvam kiravaŭ z 2000 pa 2003.
Adzin ź niamnohich dziaržaŭnych słužboŭcaŭ rańniaha łukašyzmu, jaki atrymaŭ adukacyju ŭ Biełarusi i čyja karjera źviazanaja tolki ź joj.
Dypłamatyčnuju słužbu pačaŭ u 1982 hodzie ŭ ministerstvie zamiežnych spraŭ BSSR. U niezaležnaj Biełarusi byŭ pieršym sakratarom pastajannaha pradstaŭnika pry AAN. Jon, jak i Makiej, byŭ vučniem Piatra Kraŭčanki. Ministerskuju pasadu atrymaŭ paśla čatyroch miesiacaŭ pracy pamočnikam u Łukašenki.
Źniešniepalityčnaje viedamstva pad kiraŭnictvam Chvastova ničym admietnym nie adznačyłasia.
Paśla adstaŭki Chvastoŭ zastavaŭsia na dypłamatyčnaj słužbie. Jon byŭ pasłom u ZŠA.
Adtul jaho adklikali dla kansultacyjaŭ, kali byli nakładzienyja sankcyi na kancern «Biełnaftachim». Tady aficyjny Minsk zapatrabavaŭ pakinuć krainu pasła ZŠA Karen Ściuart.
Zatym Chvastoŭ byŭ pastajannym pradstaŭnikom pry AAN i inšych mižnarodnych arhanizacyjach.
U 2013 hodzie ad imia aficyjnaha Minska jon vykazaŭsia suprać pryznačeńnia dla Biełarusi śpiecdakładčyka Rady AAN pa pravach čałavieka i aburyŭsia jaho dakładam.
«My adchilajem usie abvinavačańni, jakija ŭtrymlivajucca ŭ dakładzie, i zajaŭlajem, što vysnovy dakłada dla nas nieprymalnyja», — zajaŭlaŭ jon i dadavaŭ, što «Biełaruś — demakratyčnaja kraina. My nie pavinny zdavać nikomu ekzamien na demakratyčnaść».
U 2015 hodzie Chvastoŭ byŭ adpraŭleny ŭ adstaŭku.
Apošni raz Chvastoŭ zjaŭlaŭsia na publicy ŭ 2018 hodzie na ŭračystaści ŭźniaćcia ściaha Ministerstva zamiežnych spraŭ.
Ciapier Chvastovu 74 hady.
Siarhiej Martynaŭ
Ministram zamiežnych spraŭ byŭ z 2003 pa 2012.
Martynaŭ — vypusknik Maskoŭskaha instytuta mižnarodnych adnosin. Karjeru dypłamata pačaŭ u savieckaj Biełarusi ŭ 1975 hodzie. U niezaležnaj Biełarusi byŭ pasłom u ZŠA.
Pieršyja hady suvierenitetu byli roskvitam biełaruska-amierykanskich adnosin. U 1994 hodzie Biełaruś naviedaŭ prezident ZŠA Bił Klintan.
Pry Łukašenku Martynaŭ čatyry hady zajmaŭ pasadu pieršaha namieśnika ministra zamiežnych spraŭ.
Kali staŭ ministram, byŭ abvieščany kurs na šmatviektarnaść.
U toj čas adnosiny z Rasijaj pahoršylisia. Łukašenka zrazumieŭ, što ŭ Rasii prezidenctva jamu nie śviecić.
Paśla praciahłaha pierapynku MZS arhanizavała dla Łukašenki zamiežny vizit za akijan — u Vieniesuełu.
Pačałosia siabroŭstva z Uha Čaviesam. Tady ž namahalisia naładzić adnosiny z krainami Zachadu. Zajaŭlałasia pra «libieralizacyju».
Dasiahnieńni Martynava abrynuŭ hvałt na płoščy Niezaležnaści 19 śniežnia 2010 hoda.
Ministr prasiŭ Łukašenku dać jamu adstaŭku, ale toj marudziŭ i pahadziŭsia tolki praz dva hady. Farmalna jaho zvolnili ŭ suviazi ź pierachodam na inšuju pracu. Martynaŭ nastojvaje, što byŭ zvolnieny pa svajoj inicyjatyvie.
Pa adstaŭcy Martynaŭ staŭ kiraŭnikom pradstaŭnictva «Rusnafty» ŭ Biełarusi. U 2020 hodzie jon byŭ śpiecpradstaŭnikom hetaj ža kampanii.
Ciapier Siarhieju Martynavu 70 hadoŭ.
Uładzimir Makiej
Uznačalvaŭ źniešniepalityčnaje viedamstva najdaŭžej za inšych kaleh: z 2012 pa 2022.
Makiej naležaŭ da libieralnaha kryła łukašenkaŭcaŭ i byŭ ci nie adzinym u ciapierašniaj jaje viarchušcy, chto čas ad času havaryŭ pa-biełarusku.
Łukašenka pryznačyŭ Makieja ministram sa spadzievam, što toj narmalizuje adnosiny z Zachadam. Jon vosiem hadoŭ byŭ u jaho pamočnikam i čatyry hady ŭznačalvaŭ Administracyju.
«Pa maim daručeńni jon sustrakaŭsia z mnohimi kiraŭnikami jak na Uschodzie, tak i Zachadzie, sprabujučy narmalizavać u asabliva ciažkija pieryjady našy adnosiny, asabliva na Zachadzie. Heta jamu ŭdavałasia», — kazaŭ Łukašenka.
Na toj momant Makiej znachodziŭsia ŭ čornym śpisie Jeŭrasajuza za represii ŭ Biełarusi.
Ekśpierty sumniavalisia, što novamu ministru ŭdasca vyvieści Biełaruś ź izalacyi, ale ŭ 2014 hodzie vybuchnuła vajna va Ukrainie.
Rasija akupavała Krym i raźviazała ŭzbrojeny kanflikt na Danbasie. Aficyjny Minsk prapanavaŭ pasiarednictva va ŭrehulavańni situacyi. U stalicu Biełarusi na pieramovy sabralisia kiraŭniki Francyi, Hiermanii, Ukrainy i Rasii.
Makiej u 2016 hodzie zajaviŭ, što Biełaruś i ZŠA hatovy da poŭnaj narmalizacyi adnosinaŭ, a na pačatku 2020-ha Biełaruś rychtavałasia pryznačyć pasła ŭ ZŠA.
Da palityčnaha kryzisu 2020 hoda Makiej zapeŭnivaŭ, što Biełaruś nastrojena na šmatviektarnaść źniešniaj palityki.
U 2014 hodzie, havoračy pra rasijskuju interviencyju va Ukrainu, zaklikaŭ damaŭlacca. Na imprezach zjaŭlaŭsia ŭ vyšyvancy.
Rytoryka i pavodziny Makieja mianialisia razam z hienieralnaj linijaj Łukašenki.
U 2021-m zajaviŭ, što imknieńnie Biełarusi da niejtralitetu nie adpaviadaje biahučaj situacyi. Prapanavaŭ skancentravać na rasijskim napramku pałovu źniešniaha handlu, a astatniaje padzialić pamiž Jeŭrasajuzam i krainami treciaha śvietu.
16 lutaha 2022 hoda, padčas sumiesnych rasijska-biełaruskich vučeńniaŭ «Sajuznaja rašučaść — 2022», Makiej abiacaŭ, što rasijskija vajskoŭcy zjeduć. Praz 8 dzion adbyłosia poŭnamaštabnaje ŭvarvańnie Rasii va Ukrainu.
26 listapada 2022 hoda Makiej raptoŭna pamior.
Siarhiej Alejnik
Ministram zamiežnych spraŭ byŭ pryznačany 13 śniežnia 2022 hoda.
Jon byŭ pieršym namieśnikam u Makieja. Kalehi charaktaryzavali Alejnika reśpiektabielnym, nie adyjoznym słužboŭcam bieź niehatyŭnaha šlejfu.
Alejnik vymušany abialać režym Łukašenki.
Jon nazyvaje poŭnym absurdam abvinavačańni Biełarusi ŭ dapamozie rasijskaj ahresii suprać Ukrainy. Padtakvaje Rasii, što niby suprać Biełarusi viadziecca hibrydnaja vajna.
MZS pry kiraŭnictvie Alejnika arhanizuje vizity Łukašenki ŭ ekzatyčnyja krainy Afryki, kiraŭnictva jakich aficyjny Minsk zapeŭnivaje, što hatovy zabiaśpiečyć usim nieabchodnym. Tam adkryvajucca biełaruskija pasolstvy. Pry hetym u krainach Zachadu ŭ pasolstvach skaračajecca štat.
Paśpiachovymi dla pracy źniešniepalityčnaha viedamstva možna nazvać vizity Łukašenki ŭ Kitaj.
Łukašenka sprabuje choć niejak palepšyć adnosiny z Zachadam. Ministru zamiežnych spraŭ Vienhryi Pieteru Sijarta ŭ prysutnaści Alejnika kaža, što jon prychilnik Jeŭrasajuza. Na spravie ž vidać advarotnaje.
«Umovy, u jakich pracujuć biełaruskija dypłamaty, nie zaležać ad pasady kiraŭnika Ministerstva zamiežnych spraŭ, — davodzić były supracoŭnik biełaruskaha MZS Pavieł Śluńkin. — Jany vymušany padtrymlivać hradus niehatyŭnych adnosin z zachodnimi krainami, žyć va ŭmovach sankcyj».
Pavodle jaho słoŭ, dypłamaty vymušany izalavać Biełaruś, pradajučy suvierenitet Biełarusi ŭ Maskvu. Takija ŭmovy zadajucca Łukašenkam.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆHladzicie taksama:
Usie ministry zamiežnych spraŭ niezaležnaj Biełarusi sabralisia razam FOTA
Jak składalisia losy byłych kiraŭnikoŭ Administracyi Łukašenki
Bolšaść biełaruskich top-čynoŭnikaŭ paśla adstaŭki pracujuć u Rasii abo na rasijskija kampanii
Tut vučylisia Patrušaŭ i Tozik. Što za napaŭsakretnaja ŭstanova, jakaja rychtuje kadry dla KDB
Ad Dapkiunasa da Łatuški — usie biełaruskija ambasadary: chto jany?
Pasoł Ihar Laščenia, jaki pierajšoŭ na bok naroda, ščyra pra ŭładu i apazicyju — vialikaje intervju
Arhiencinski padletak napisaŭ płan zabojstvaŭ pa-biełarusku i prynios u škołu zbroju1
Kamientary