Dla čynoŭnikaŭ raspracavali miesiendžar Depesha. U čym jaho hałoŭnaja prablema?
Hałoŭnaj pieravahaj miesiendžara dziaržSMI nazyvajuć toje, što jahonyja sierviery znachodziacca ŭ Biełarusi. Ale nasamreč stvaralniki nie harantujuć ni pryvatnaści, ni abarony źviestak — prynamsi, pravieryć heta niemahčyma. Ciapier jaho pa zmoŭčańni pastaŭlajuć u dziaržaŭnyja arhanizacyi.
Ahulny ahlad miesiendžara
Depesha — heta zvyčajny miesiendžar, jakich tysiačy ŭ kramach prahram dla luboj płatformy. Jon moža rabić toje, što inšyja — zvanić, pisać paviedamleńni i stvarać čaty, rabić videa i fota, dadavać ludziej u kantakty. Anijakich admietnych funkcyjaŭ u im my nie adšukali, prynamsi, na pieršy pohlad. Sajt raspracoŭščyka nie dadaŭ jasnaści.
Dyzajn miesiendžara narmalny, pracuje prahrama davoli chutka.
Dla taho, kab źviazacca ź inšym čałaviekam u miesiendžary, treba spačatku niejak dasłać jamu spasyłku abo dać adskanavać QR-kod, paśla pazvanić jamu hołasam, papiarednie daŭšy prahramie adpaviednyja dazvoły, a tolki paśla možna pačynać tekstavy dyjałoh.
Što adbyvajecca ŭ hety momant unutry miesiendžara i ŭ čym sens takoha sposabu suviazi — niezrazumieła.
Pa zajavach raspracoŭščykaŭ, miesiendžar moža pracavać i bieź internetu, «na bazie sietak pieradačy danych mabilnych apierataraŭ». Niezrazumieła, jak heta realizavana, bo dla taho, kab pieradavać źviestki, usio adno patrebnaja niejkaja sietka. Mahčyma, majecca na ŭvazie, što navat u vypadku adklučeńnia źniešniaha šluza interneta, jak u žniŭni 2020-ha, apieratary buduć dazvalać źviazvacca karystalnikam miesiendžara ŭnutry Biełarusi, i hety miechanizm zakładzieny ŭ kod prahramy.
Admietna, što, miarkujučy pa infarmacyi z sajtaŭ apierataraŭ suviazi, miesiendžar Depesha ciapier padklučajuć razam z pasłuhami interneta dla ŭsich dziaržaŭnych orhanaŭ. Na sajcie kampanii A1 napisana, što «abanientam jurasobaŭ, jakija źjaŭlajucca dziaržaŭnymi arhanizacyjami, servis «Dostup da Depesha» padklučajecca pa zmoŭčańni».
Miesiendžar zabaraniaje rabić ź jaho skrynšoty ŭ luboj formie, tamu my rabili fota ekrana. Ułasnaručna praviarać toje, jak pracuje miesiendžar, nie śpiecyjalistam my nie raim.
Biaśpieka miesiendžara
Pieravaha, jakuju patencyjna maje miesiendžar — heta toje, što dla rehistracyi ŭ im nie vykarystoŭvajecca telefonny numar. Akaŭnt stvarajecca i vydalajecca za ličanyja siekundy.
Dy i email moža być fejkavym, bo niama anijakaj pravierki. Usio, što prychodzić vam u adkaz — paviedamleńnie pra paśpiachovuju rehistracyju.
U miesiendžary nielha naładzić amal ničoha ź biaśpieki. Možna tolki stvaryć kod-parol na ŭvachod dy zabaranić pakaz imia karystalnika pry pierasyłcy paviedamleńniaŭ. Inšych naładaŭ biaśpieki tam niama.
Prahrama prosić šmat dazvołaŭ — akramia dostupu da pamiaci i zvankoŭ, heta dostup da pošuku bližejšych pryładaŭ, da kamiery, mikrafona i kantaktaŭ. Taksama jon nastojliva prosić dazvolić prahramie ihnaravać nałady zachavańnia zaradu akumulatara i dazvoł zahružacca pavierch usich voknaŭ.
Heta nie było b prablemaj, ale ciažka daviarać prahramie Depesha z ulikam taho, što jana nie prajšła nijakich publičnych aŭdytaŭ biaśpieki.
Padčas uklučeńnia miesiendžara pišuć, što i biez taho adnosna niebahatyja funkcyi miesiendžara ŭ najbližejšy čas buduć abmiežavanyja. Nieviadoma, što heta značyć i čaho nas pazbaviać raspracoŭščyki.
Usia infarmacyja ad miesiendžara, miarkujučy pa analizatary trafika, idzie na sierviery Depesha, raźmieščanyja ŭ sietcy MTS. Zvanki taksama ździajśniajucca praz tyja sierviery.
Takim čynam, sapraŭdy ŭsie danyja ŭ prahramie pieradajucca na sierviery ŭ Biełarusi i niemahčyma ŭłasnaručna pravieryć, jakija źviestki zachoŭvajucca na sierviery i ŭ jakim abjomie.
Tam mohuć być jak usie dyjałohi i zvanki, tak i tolki słužbovaja infarmacyja.
Stvaralniki miesiendžara pry hetym zajaŭlajuć, što nijakich źviestak na siervierach nie zachoŭvajuć, a paśla vydaleńnia akaŭnta ŭsie źviestki biezzvarotna źniščajucca.
Šyfravańnie ŭ miesiendžary
Stvaralniki zapeŭnivajuć, što vykarystoŭvajuć «sistemu šyfravańnia PAZL».
Niejkaje šyfravańnie ŭ Depesha sapraŭdy jość. Miarkujučy pa tym, jak pieradajecca trafik prahramy, heta niejkaja implemientacyja AES.
Pry hetym jość niekalki vialikich «ale». Pa-pieršaje, kod prahramy zakryty i nie prachodziŭ nijakich publičnych aŭdytaŭ. Pa-druhoje, u anonsie prahramy šmat razoŭ padkreślivajecca, što miesiendžar stvorany dla pieradačy infarmacyi, jakaja «nie parušaje zakanadaŭstva Biełarusi». Heta značyć, što tudy moža być zakładzieny miechanizm pravierki taho, ci parušaje vaša pierapiska zakanadaŭstva, i kampanija nie abaviazanaja pra heta papiaredžvać.
Da taho ž, naprykład, dla stvareńnia kod-parola miesiendžara i adbitka palca, miarkujučy pa źniešnim vyhladzie, vykarystoŭvajecca biblijateka, uziataja prosta ź internetu. Jaje biaśpiečnaść, miarkujučy pa publičnych źviestkach, nikim nie pravieranaja.
Vykarystoŭvajucca tam, padobna, i inšyja pakiety ź interneta (my adšukali padobnyja na Github), biaśpiečnaść jakich taksama pad pytańniem.
Poŭnaja admova ad adkaznaści
U karystalnickim pahadnieńni kampanija Fox3 całkam admaŭlajecca ad luboj adkaznaści. Maŭlaŭ, źviestki dla rehistracyi možna vydumać, tamu kampanija nie apracoŭvaje piersanalnyja źviestki karystalnikaŭ, akramia tych, jakija jany ŭniasuć u prahramu ŭłasnaručna. Značyć, i abaraniać ničoha nie abaviazanaja.
Taksama jana nie abiacaje, što ŭ prahramie niama virusaŭ, a telefon nie budzie paškodžany virusami, kali jaje spampavać. I što kamunikacyja ŭvohule abaronienaja ŭ vašym kankretnym vypadku. U vypadku vašych strataŭ padčas vykarystańnia miesiendžara jana taksama nie niasie nijakaj adkaznaści. To-bok kampanija nie abiacaje zusim ničoha.
U toj ža momant, jak piša beCloud, prahrama «całkam adpaviadaje patrabavańniam achovy infarmacyi, jakija vykładzienyja va ŭkazie Łukašenki ad 01.02.2010 № 60». Nijakaj kankretyki pa techničnych charaktarystykach pa abaronie infarmacyi ŭ im niama. Zatoje ŭ hetym ukazie jość abmiežavańni.
Naprykład, tam napisana, što «źviestki pra resursy nacyjanalnaha siehmienta sietki Internet dajucca na biaspłatnaj asnovie Ministerstvu infarmacyi, orhanam, jakija zajmajucca apieratyŭna-vyšukavaj dziejnaściu, orhanam prakuratury i papiaredniaha śledstva, orhanam KDB, padatkovaj, sudam, orhanam prymusovaha vykanańnia dla vykanańnia ŭskładzienych na ich zadačaŭ i funkcyjaŭ».
Depesha pazicyjanujecca jak častka hetaha samaha nacyjanalnaha siehmienta.
«350 tysiač karystalnikaŭ»
Stvaralniki miesiendžara pišuć, što «jaho pasprabavali ŭžo 350 tysiač karystalnikaŭ». Ale heta, padobna, pierabolšańnie.
U huhł-płej prahramu spampavali «bolš za 10 tysiač karystalnikaŭ» — to-bok da 20 tysiač čałaviek. Vodhuki ŭ AppStore vyhladajuć dziŭna, byccam jany zamoŭlenyja ci padroblenyja. Naprykład, adzin z karystalnikaŭ śćviardžaje, što miesiendžar «źmianiŭ jaho žyćcio».
Navat kali ŭličvać, što Depesha prymusova pastaŭlajecca pry padklučeńni dziaržaŭnych orhanaŭ da interneta, to ahulnaja ličba małarealnaja.
A što ŭ astatku?
Depesha — heta miesiendžar, biaśpieku jakoha nijak niemahčyma pravieryć, źviestki ź jakoha zachoŭvajucca ŭ Biełarusi razam z usioj infrastrukturaj prahramy. My nie raim našym čytačam vykarystoŭvać jaho dla biaśpiečnaj kamunikacyi, bo nie možam harantavać, što jon sapraŭdy abaraniaje vašy źviestki choć niejkim čynam.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆMiesiendžary: jakija ź ich sapraŭdy biaśpiečnyja i čym Viber lepšy za Telegram
Skandał u śviecie biaśpieki: miesiendžar, jaki abiacaŭ «zvyšbiaśpieku», zachoŭvaŭ źviestki karystalnikaŭ dastupnymi dla ŭsich i dazvalaje rasšyfravać paviedamleńni
Element: što za miesiendžar, jakim karystajucca Bundeśvier, finy i biełaruskaja apazicyja
«Kali ty nie ŭ hetym śpisie, to budzieš u druhim». Jak u Biełarusi źbirajuć podpisy za Łukašenku17
Kamientary