Pamior psichołah Filip Zimbarda — aŭtar znakamitaha Stenfardskaha ekśpierymientu
Filip Zimbarda pamior va ŭzroście 91 hoda ŭ San-Francyska.
Filip Zimbarda naradziŭsia ŭ Ńju-Jorku 23 sakavika 1933 hoda. U 1959 hodzie jon atrymaŭ stupień doktara fiłasofii pa psichałohii.
U 1960-1967 hadach Zimbarda byŭ prafiesaram psichałohii kaledža mastactvaŭ i navuk Ńju-Jorkskaha ŭniviersiteta. Zatym hod vykładaŭ u Kałumbijskim univiersitecie, a z 1968 hoda byŭ prafiesaram u Stenfardzie.
Bolš za ŭsio Zimbarda viadomy psichałahičnym ekśpierymientam, jaki jon pravioŭ u 1971 hodzie. Jaho nazyvajuć Stenfardski abo turemny ekśpierymient. Jon byŭ nakiravany na daśledavańnie reakcyi čałavieka na abmiežavańnie voli, na ŭmovy turemnaha žyćcia i ŭpłyŭ naviazanaj sacyjalnaj pavodnickaj madeli.
Zimbarda padzialiŭ 24 studentaŭ kaledža na «achoŭnikaŭ» i «źniavolenych», jakija žyli va ŭmoŭnaj turmie ŭ padvale fakulteta psichałohii Stenfarda. Jany ŭdzielničali ŭ ekśpierymiencie za ŭznaharodžańnie padčas kanikuł.
Ekśpierymient pavinien byŭ praciahnucca dva tydni, ale byŭ pierapynieny paśla šaści dzion pa etyčnych mierkavańniach.
U pracesie kožny treci «achoŭnik» prajaviŭ sadysckija schilnaści, a dvoje «źniavolenych» byli vyklučany z ekśpierymientu raniej času z-za mocnaj maralnaj traŭmy.
«Učora byŭ niepubličny dzień, vielmi ciažki» — Łukašenka zajaviŭ, što vioŭ pieramovy z pradstaŭnikami Zachadu4
Kamientary