Kožnaje leta žychary haradskich kvater pakutujuć ad našeścia nadzvyčaj nadakučlivych haściej — drobnych kamaroŭ.
Hetyja nasiakomyja nie tolki razdražniajuć svaim načnym piskam, baluča kusajucca i prymušajuć biaskonca čuchacca — jany jašče mohuć być pryčynaj alerhičnych reakcyj u ludziej, schilnych da hetaha. Sioletni hod nie vyklučeńnie. Bolš padrabiazna pra hetych kryvasmokaŭ nam raskazała entamołah Respublikanskaha centra hihijeny, epidemijałohii i hramadskaha zdaroŭja Śviatłana Jaškova:
Hetyja kamary adnosiacca da tak zvanaha rodu kuleks. Jašče ich nazyvajuć haradskimi kamarami,
bo miescam svajho žycharstva jany vybirajuć vialikija harady. Kuleksy vielmi nadakučlivyja nasiakomyja rudoha adcieńnia. I choć jany nie malaryjnyja, usio ž źjaŭlajucca pieranosčykami inšych infiekcyjnych parazitarnych zachvorvańniaŭ — takich, jak sibirskaja jazva, brucyloz, filarytoz, lichamanka KU.
Kryvasmoki mohuć pładzicca ŭ pažarnych bočkach, drobnych łužynach, kanavach, jamach. Z nadychodam chaładoŭ bolšaść ź ich hinie, ale častka prabirajecca ŭ pamiaškańni, dzie ciopła i vilhotna.
Z padvałaŭ pa vientylacyjnych šachtach kamary traplajuć u kvatery. Jany dabirajucca navat da
Letam nasiakomyja mohuć raźlatacca ŭ inšyja damy, znachodziačy sabie novyja miescy vypładu — nie tolki padvały, ale i vadajomy na adlehłaści ad 1,5 da 2 kiłamietraŭ. I tam znoŭ adbyvajecca raźvićcio kuleksaŭ.
Damy, dzie vyjaŭleny vypład, stajać na ŭliku na praciahu adnaho hoda. I zdymajucca ź jaho tolki tady, kali tam praviedziena dezinfiekcyja, niama vady i kamaroŭ. Moža być praviedziena i paŭtornaja apracoŭka.
U respublicy jość pabudovy, u jakich na praciahu niekalkich hadoŭ pładziacca kryvasmoki. Ale, zrazumieła, vyjaŭleńnie vypładu zaležyć nie tolki ad raboty entamołahaŭ. Vielmi važna, dzie i jak pabudavany dom. Śpiecyjalisty epidemijałahičnaj słužby ŭdzielničajuć u sanitarnym nahladzie pry budaŭnictvie žylla. Pierad uźviadzieńniem doma i vybaram ziamielnaha ŭčastka abaviazkova kantralujecca, nakolki hłyboka zalahajuć hruntovyja vody. Najbolš spryjalnaj dla zabudovy ličycca terytoryja, dzie hruntovyja vody zalahajuć na try i bolš mietraŭ ad pavierchni.
— Što mohuć supraćpastavić sami haradžanie atakam kuleksaŭ?
— Varta zakryć sietkaj fortki, naciahnuć drobnajačeistuju sietku na vientylacyjnyja šachty, asabliva kali adbyvajecca vypład. Letam treba prymianiać roznyja repielenty, adpužvalnyja rečyvy, elektrafumihatary z płaścinkami fumitoks.
Padvały pavinny być aśvietlenyja, u ich nie pavinna znachodzicca śmiećcie, niečystoty. Varta adpampavać vadu z padvała, vysušyć pamiaškańnie, pravieści dezinfiekcyju. Padvał zaŭsiody treba trymać začynienym.
Akramia taho, uvachodnyja dźviery pavinny ščylna prylahać da kasiakoŭ, vientylacyjnyja adsieki nieabchodna abaranić zdymnymi rašotkami, a vokny zašklić. I jašče varta likvidavać bližejšyja daždžavyja łužyny, jamy z vadoj. Bo tam, dzie vada, tam i kamary.
Narodnaja miedycyna taksama prapanuje raślinnyja srodki suprać kryvasmokaŭ:
1. Karani pyrniku trojčy ŭskipiacić u 1,5 ł vady. Hetym advaram pracirać skuru.
2. Na padvakońni možna raskłaści vatu, namočanuju ŭ alei hvaździka, eŭkalipta, anisu. Kali niama alerhii, alej možna nanieści na skuru.
3. Vazony z kleščavinaj varta pastavić u kožnym pakoi.
4. Niekalki razoŭ na miesiac pracirajcie vokny i dźviery łaŭrovym alejem.
5. Zusim nie daspadoby kamaram pach čornaj buziny i zialonaha tamatnaha baćvińnia.
Kamientary