Пра Лагвінца, Канапацкую і сваю палітычную мару — вялікая гутарка з Юрасём Губарэвічам
Юрась Губарэвіч, намеснік старшыні руху «За Свабоду» — і патэнцыяльны яго кіраўнік — падзяліўся з «Нашай Нівай» думкамі пра выбары, ролю піяра ў палітыцы і вынікі сваёй дзейнасці.
«Наша Ніва»: Апошні час вакол выбараў кіраўніка Руху ходзяць розныя чуткі. Нават кажуць пра раскол, не надта прыгожую фракцыйную барацьбу…
Юрась Губарэвіч: Я б не хацеў гаварыць пра гэта, бо гэта можа раз’яднаць арганізацыю — а гэтага мне хацелася б менш за ўсё. Хай гэтыя моманты застануцца на ўнутрыпартыйнай «кухні».
«Наша Ніва»: Добра. Тады пра вас. Вы, як і Алесь Лагвінец, прэтэндуеце на пасаду кіраўніка руху «За Свабоду». Адчуваеце ўпэўненасць у сабе?
Юрась Губарэвіч: Упэўненасць я адчуваю даўно, бо апошнія паўтары-два гады я фактычна выконваю абавязкі старшыні Руху. Аляксандр Мілінкевіч нікуды не сыходзіў, але ён даверыў мне большасць паўнамоцтваў у плане кіравання арганізацыяй. Пра свой намер узначальніць Рух я абвясціў яшчэ ў часе парламенцкай барацьбы — нядаўна і Алесь агучыў сваё жаданне.
«Наша Ніва»: А чаму лічыце, што вы — найлепшы кандыдат?
Юрась Губарэвіч: У першую чаргу, мне давяраюць людзі. Я працую з усімі сябрамі Руху, і з Мінскам, і з рэгіёнамі. І чую ад людзей як словы падтрымкі, так і прапановы стаць старшынём.
«Наша Ніва»: Лагвінец расказаў пра свае моцныя бакі. То і вы, можа, раскажыце.
Юрась Губарэвіч: Напэўна, не зусім прыстойна будзе самому сябе хваліць, лепш запытацца ў людзей з Руху. Але тыя, з кім я працую, адзначаюць маю грунтоўнасць, уменне ставіць перад сабой правільныя мэты і рабіць працу максімальна эфектыўна.
«Наша Ніва»: А чым вы адрозніваецеся ад Лагвінца, на вашу думку? Чаму вы, а не ён?
Юрась Губарэвіч: Параўнанне будзе некарэктным. Чаму я, а не ён, будуць вырашаць удзельнікі справаздачна-выбарчай канферэнцыі Руху. Ад сябе дадам, калі я б лічыў, што хтосьці можа стаць лепшым за мяне кіраўніком для Руху — я б папросту не балатаваўся. Але я так не лічу.
«Наша Ніва»: Калі не станеце старшынёй — гэта паўплывае неяк на вашу дзейнасць? Можа, сыйдзеце з арганізацыі ці яшчэ нешта?
Юрась Губарэвіч: Па-першае, не думаю, што прайграю. Па-другое, я працую ў першую чаргу для Беларусі. Увогуле, думаю, што каго б ні выбралі, з арганізацыі сыходзіць не будзе ніхто. Мы не першы год у палітыцы, ведаем кошт супольнай працы.
«Наша Ніва»: А ў вас персанальна ёсць канчатковая мэта ў палітычнай дзейнасці? Блакітная мара? Прэзідэнцтва, міністэрскае крэсла…
Юрась Губарэвіч: Не, абсалютна не гэта. Мара — мець дэмакратычную еўрапейскую Беларусь.
«Наша Ніва»: Прэзідэнцтва — не?
Юрась Губарэвіч: Ну, я б не адкідаў такую магчымасць. Тым больш шмат паступала такіх прапановаў… Амбіцыі і ўнутраныя магчымасці ёсць, але трэба падмацоўваць іх і далейшай відавочнай працай. І трэба зрабіць высновы з 2010 і 2015 гадоў, калі апазіцыя не здолела дамовіцца паміж сабой.
«Наша Ніва»: Паступалі прапановы, кажаце. Ад каго?
Юрась Губарэвіч: І ад удзельнікаў Руху, і іншых арганізацый, і ад звычайных людзей. Пакуль няма канчатковага рашэння — неразумна казаць пра канкрэтыку. Я і не буду гэтага рабіць.
«Наша Ніва»: Пра адсутнасць адзінага кандыдата — лічыце, што павінен быць усё ж адзіны моцны лідар?
Юрась Губарэвіч: Гэтага патрабуе беларускае грамадства, у першую чаргу. Людзі, якія хочуць пераменаў, разумеюць, што раздробнымі сіламі немагчыма нічога змяніць.
«Наша Ніва»: Вы самі бачыце кагосьці такім лідарам сёння? Статкевіч? Караткевіч? Вы?
Юрась Губарэвіч: Сёння шмат варыянтаў і шмат амбіцый у людзей… Давайце пачакаем пакуль. Справы пакажуць.
«Наша Ніва»: А што рабіць пасля выбараў? Якая пазіцыя вам больш блізкая: Статкевіча, які заклікае людзей выходзіць на вуліцы, ці Караткевіч, з яе мірным пратэстам дома на канапе?
Юрась Губарэвіч: Я паважаю права людзей на пратэст… А сам такія характарыстыкі не даў бы ані Статкевічу, ані Караткевіч, бо кожны з іх мае свае аргументы ў абарону сваёй пазіцыі. Але перамены павінны быць, мірныя лепш, канечне. Грамадства мусіць мець сваіх прастаўнікоў ва ўладзе. У мяне ёсць свой план, які чакае свайго часу.
«Наша Ніва»: Дык а як трапіць ва ўладу? Вы ж казалі самі, што сёлетнія парламенцкія выбары — фэйк, улада ўсё кантралявала.
Юрась Губарэвіч: Улада кантралявала, так. Але я бачу шмат пазітыву ад удзелу апазіцыі ў кампаніі. Напрыклад, тактыка байкоту ці зняццё ўсіх апазіцыянераў перад днём галасавання прывяло б да таго, што мы не мелі б і тых двух прадстаўнікоў у парламенце, якія ёсць. Яны, безумоўна, былі прызначаныя туды, але тым не менш. Лукашэнка быў вымушаны пайсці на саступкі перш за ўсё за кошт вялікай незадаволенасці людзей, унутранага ціску. Але не трэба быць наіўнымі — трэба папросту выкарыстоўваць усе шансы, на карысць дэмакратыі і Беларусі.
«Наша Ніва»: А вы самі галасавалі?
Юрась Губарэвіч: Так. За Вольгу Маёраву ад правацэнтрысцкай кааліцыі.
«Наша Ніва»: Але ж выбары кантралююцца ўладай, на вашу думку. Навошта галасавалі?
Юрась Губарэвіч: Каб падтрымаць чалавека. Гэта быў мой маральны выбар, можна сказаць.
«Наша Ніва»: А на мінулых прэзідэнцкіх выбарах?
Юрась Губарэвіч: Не. Апошні раз галасаваў у 2006 годзе ў брэсцкім ізалятары часовага ўтрымання. Я быў кіраўніком мясцовага штаба Мілінкевіча і за два дні да выбараў мяне закрылі «на ўсякі выпадак» на 12 сутак. Вельмі добра было арганізавана галасаванне, дарэчы (пасміхаецца). Усіх пастроілі ў шарэнгі, выдалі бюлетэні, прывялі да скрыні… Назіральнікі, праўда, адсутнічалі.
Экстрапалюючы, уся Беларусь — такая камера, дзе на выбары заганяюць строем, але галасы не ўплываюць ані на што.
«Наша Ніва»: Але ж як тады трапіць ва ўладу? Чакаць, пакуль цябе прызначыць сама ўлада?
Юрась Губарэвіч: Праз змаганне за давер людзей. Нічога не зменіцца, калі за перамены будуць выступаць адзінкі, якімі б актыўнымі яны не былі.
«Наша Ніва»: Пераканаць людзей — адна справа. Але ж іншая справа, як дамагчыся, каб і ўлада паслухала тых, каго вы пераканалі.
Юрась Губарэвіч: Мы яшчэ, можа, у пачатку гэтага шляху. Сёння няма той крытычнай масы, якая можа запатрабаваць пераменаў. Калі такая маса з’явіцца, то перамены адбудуцца. Трэба паступова прыйсці да гэтага моманту. І мы ідзем.
«Наша Ніва»: Чаго вы чакаеце ад тых, каго, па вашых словах, улада прызначыла дэпутатамі — ад Анісім і Канапацкай? Якіх крокаў?
Юрась Губарэвіч: Тут асноўныя надзеі кладуцца на плечы Канапацкай, бо як сябра АГП яна прадстаўляе правацэнтрыстаў. Яна можа паспрабаваць стаць голасам апазіцыі ў парламенце.
У сваю чаргу, у нашых бліжэйшых планах дзве ініцыятывы, якія агучыць Канапацкая ўжо на першай сесіі. Па-першае, мы падрыхтавалі законапраект з папраўкамі да Выбарчага кодэксу. Па-другое, рыхтуецца законапраект аб дэкрыміналізацыі бізнэсу. Прадпрымальнікі не павінны трапляць у турмы за дробныя недахопы.
«Наша Ніва»: Ці прыслухаецца ўлада да Канапацкай?
Юрась Губарэвіч: Калі за яе ідэямі будзе стаяць вялікая грамадская падтрымка, то ўлада будзе вымушаная прыслухацца. Але гэта не адзіны фланг нашага змагання.
«Наша Ніва»: А ці не ператворыцца гэта ў яшчэ адзін «Народны рэферэндум»? Шмат шуму, шмат сабрана подпісаў… А вынік — нулявы.
Юрась Губарэвіч: Сёння іншая сітуацыя ў параўнанні з 2014 годам, калі мы маглі толькі збіраць тыя подпісы. Сёння ёсць магчымасць уносіць прапановы праз дзейнага дэпутата.
«Наша Ніва»: Дарэчы, Анатоль Лябедзька аднойчы трапна выказаўся, што ісці да ўлады з просьбай правесці рэферэндум — гэта самім раздаць ёй усе козыры. Бо вынікі яго ўлада зробіць такімі, якімі сама захоча.
Юрась Губарэвіч: Кампанія «Народны рэферэндум» мела свой плён. Па шэрагу пытанняў, якія мы ўзнялі, ёсць рух.
«Наша Ніва»: Напрыклад?
Юрась Губарэвіч: Улада адмовілася ад размяшчэння дадатковых ваенных баз у Беларусі. Лічу, што тут ёсць і наша заслуга.
«Наша Ніва»: Адмова ад расійскіх ваенных баз, дзень вышыванкі ад БРСМ, людзі збіраюць подпісы за бел-чырвона-белы сцяг… Гэта што адбываецца, на вашу думку? Лібералізацыя?
Юрась Губарэвіч: Улада падхоплівае настроі грамадства. Добра, што сітуацыя развіваецца так, бо хапае людзей, якія выступаюць за «Русcкий мір».
«Наша Ніва»: Яшчэ пару пытанняў пра выбары. Лагвінец назваў сваю кампанію сёлетнюю «актыўным байкотам». Вы сваю можаце назваць так жа?
Юрась Губарэвіч: Я не здымаў сваю кандыдатуру і заклікаў людзей падтрымаць мяне. Трэба прызнаць, што народ з большага не прыйшоў на участкі і гэта вынік, які залежыць і ад паводзінаў улады, і ад паводзінаў часткі апазіцыі.
Я не думаю, што варта было заклікаць людзей не ісці галасаваць. Бо калі ты ідзеш на выбары і звяртаешся да людзей, то спадзяешся, што людзі павераць табе. А сказаць у адзін дзень — усё, гульня скончылася, далей барацьбы не будзе, бо не надта спрыяльныя знешнія абставіны… Гэта падмануць людзей.
Таксама, каб усе знялі свае кандыдатуры, то ўлада ўвогуле б «намалявала» такія выбары, якія хацела. А так толькі мая каманда сабрала вялікую колькасць фактаў парушэнняў і фальсіфікацый.
«Наша Ніва»: Негледзячы на вашыя розныя кампаніі, вы з Алесем Лагвінцом атрымалі аднолькавы вынік: ані вы, ані ён у парламент не трапілі. Але, здаецца, Лагвінец усё ж састрыг больш купонаў: той жа канцэрт Вольскага быў добрым піяр-крокам.
Юрась Губарэвіч: Піяр — істотная, але не галоўная частка палітычнай дзейнасці. Я б мог назваць і свае дасягненні: і татальнае назіранне, якое мы зладзілі, і 1,5 тысячы сабраных подпісаў… Але самае галоўнае персанальна для мяне — можа, маленькая справа, але яна мае вялікае значэнне — тое, што мы аб’ядналі людзей канкрэтнага дома па праспекце Незалежнасці дзеля супольнага вырашэння іх праблемы. Цяпер планы капрамонту дома і добраўладкавання двара, якія не задаволілі жыхароў, будуць мо вырашаныя на іх карысць.
Людзі выйшлі на вуліцу, не пабаяліся, зразумелі, што ўлада будзе прыслухоўвацца, калі штосьці рабіць.
«Наша Ніва»: Але ж гэта толькі адзіны дом. Ды яшчэ і той, дзе месціцца штаб-кватэра вашага Руху. А ці робіцца тое ж самае ў іншых раёнах? У іншых гарадах?
Юрась Губарэвіч: Гэта не адзінкавы прыклад. Такімі ж праблемамі займаюцца нашыя актывісты па ўсёй краіне.
«Наша Ніва»: Але ці рух «За Свабоду» можна назваць папулярнай і вядомай суполкай?
Юрась Губарэвіч: Для мяне гэта арганізацыя №1. З іншымі цяжка параўнаць, бо няма такога інструментарыя. Але па выніках мінулых гадоў мы стабільна ўваходзілі ў тройку найбольш вядомых арганізацый.
«Наша Ніва»: А хто там яшчэ?
Юрась Губарэвіч: «Гавары праўду!» і партыя БНФ. Можа, пра іх СМІ пішуць больш… Але мы займаемся канкрэтнымі справамі. Проста чарговы збор подпісаў, напрыклад, не такі яскравы, не такі цікавы працэс для прэсы. Але там, дзе мы працуем, там нас заўважаюць і падтрымліваюць, да нас прыходзяць новыя людзі.
«Наша Ніва»: А колькі актыўных удзельнікаў у Руху?
Юрась Губарэвіч: Мы абапіраемся на лічбу ў 600 чалавек па ўсёй краіне. Наш апошні сход гарадской арганізацыі ў Мінску сабраў 82 чалавекі. На маёй памяці шмат якія партыі не збіралі столькі нават на свае агульнарэспубліканскія з’езды.
«Наша Ніва»: Але ж — 82 чалавекі. Ці не малавата для арганізацыі з тройкі самых вядомых у краіне?
Юрась Губарэвіч: Тут важныя не лічбы, а канкрэтная дзейнасць. А кожны з нас працуе плённа.
* * *
Чытайце таксама:
Каментары