Вольга Гарбунова, прадстаўніца Аб'яднанага пераходнага кабінета па сацыяльнай палітыцы, побач са Святланай Ціханоўскай. Фота: Офіс Святланы Ціханоўскай
Паводле Вольгі Гарбуновай, у гуманітарным спісе палітвязняў цяпер знаходзіцца больш за 255 чалавек.
Гэты спіс складаецца з уразлівых сацыяльных груп палітвязняў, якім больш за ўсіх небяспечна знаходзіцца за кратамі. Ён ствараецца выключна для міжнароднай супольнасці і працы з тымі краінамі-саюзніцамі дэмакратычнай Беларусі, якія гатовыя выступіць пасярэднікамі па вызваленні палітвязняў у спісе.
Уразлівыя групы беларусаў у спісе вызначаюцца па наступных крытэрах:
- Людзі з інваліднасцю.
- Людзі, у якіх цяжкі фізічны стан, хваробы, хранічныя захворванні і іншыя экстранныя медыцынскія выпадкі, якія не заўсёды падпадаюць пад крытэры прызнання інваліднасці ў Беларусі (напрыклад, анкалогія).
- Шматдзетныя бацькі (трое і больш дзяцей).
- Адзінокія бацькі, чые дзеці апынуліся ў прытулках ці ў апекуноў.
- Ветэраны вайны (напрыклад, вайны ў Афганістане).
- Прадстаўнікі ЛГБТК+, якія з большай верагоднасцю могуць падвяргацца ў турме псіхалагічнаму, сэксуалізаванаму і фізічнаму гвалту.
- Непаўнагадовыя і людзі 60+.
«Па нашай інфармацыі, самаму малодшаму палітвязню на дадзены момант толькі 15 гадоў, а самаму даросламу — 76.
Ёсць таксама палітвязні пенсійнага ўзросту, якім далі тэрміны па 20 гадоў. І ў такой сітуацыі мы разумеем, што гэта ўжо пажыццёвы тэрмін, улічваючы сярэднюю працягласць жыцця ў мужчын і жанчын у Беларусі.
Гэта значыць, мы глядзім на такія крытэрыі, якія ўключаюць у сябе не толькі экстранную сітуацыю, звязаную са здароўем і неабходнасцю тэрміновай медыцынскай дапамогі, але і вось такія цяжкія жыццёвыя абставіны, якія проста ў разы пагаршаюць знаходжанне ў калоніях і ў турмах, павялічваюць пакуты не толькі саміх палітвязняў, але і тых людзей, якія ад іх залежаць», — расказала Вольга Гарбунова карэспандэнту «Нашай Нівы».
Вольга Гарбунова падчас Кангрэсу па пытаннях беларускіх палітзняволеных у Празе. Побач з ёй на фота знаходзяцца Таццяна Хоміч (сястра палітзняволенай Марыі Калеснікавай), Франак Вячорка (дарадца Святланы Ціханоўскай) і некалькі чэшскіх дэпутатак. Фота: «Наша Ніва»
Вольга Гарбунова таксама адзначыла, што сярод 255 палітвязняў у гуманітарным спісе ёсць 32 чалавекі з экстраным медыцынскім запытам, якім тэрмінова неабходна апынуцца на волі і атрымаць якасную дапамогу.
«Гэтыя 32 кейсы ўяўляюць сабой людзей, у якіх вельмі цяжкія хваробы, ім патрэбныя аперацыі, трансплантацыя органаў, ім трэба вельмі тэрмінова трапіць у цывільную бальніцу, пацвердзіць дыягназы, атрымаць нармальную дыягностыку і лячэнне. Напрыклад, ёсць Ксенія Луцкіна, у якой на працягу 4 гадоў расце пухліна галаўнога мозгу, але ёй у калоніі проста кожны вечар даюць абязбол.
У гуманітарным спісе ёсць і дзеці. Мы таксама ўключалі асоб, якія былі непаўнагадовымі на момант затрымання, альбо на момант здзяйснення так званага «злачынства» па абвінавачванні, як, напрыклад гэта было з палітзняволенай Анітай Бакуновіч, якую першы і другі разы затрымлівалі паўналетняй, а т.н. «злачынства» яна здзейсніла, калі ёй было 17 гадоў.
Але я думаю, што ў экстраныя спісы дзеці таксама павінны быць уключаныя. Мы ведаем, што па апошняй справе, калі затрымалі падлеткаў, былі таксама і непаўнагадовыя дзеці, якія цяпер знаходзяцца ў СІЗА.
Безумоўна, мы будзем абмяркоўваць са сваёй працоўнай групай, каб дадаваць дзяцей яшчэ і ў экстраны спіс», — падкрэсліла Гарбунова.
Вольга Гарбунова на мітынгу з нагоды Міжнароднага дня салідарнасці з беларускімі палітвязнямі, Вільня, 2023 год. Фота: «Наша Ніва»
Гарбунова дадала, што гуманітарны спіс — гэта ўмоўнасць, бо ён мяняецца кожны дзень, калі распачынаюцца новыя палітычныя справы альбо калі людзі выходзяць на волю, ужо адбыўшы пакаранне.
«Тыя аргументы, якія ў звычайнай крымінальнай справе прыводзяць да змякчэння пакарання, у палітычных артыкулах не працуюць.
Таму мы гэты спіс рыхтавалі выключна для міжнароднай адвакацыі і нашых краін-саюзніц, якія гатовыя выступіць пасярэднікамі. Цікавасць да гуманітарнага спісу сярод іх вялікая. Шмат краін ужо запыталі яго і абяцаюць аказваць садзейнічанне», — заявіла Гарбунова.
Але, па яе словах, складана сказаць, што ад гэтага ёсць нейкі вынік. Невядома, хто з краінаў звярнуўся да Лукашэнкі і як яны будуць далей працаваць з гэтым спісам.
«Мая асабістая асцярога, каб гэты спіс не быў палітызаваны і не быў выкарыстаны, як інструмент павышэння ціску на прадстаўнікоў рэжыму.
Я б вельмі хацела, каб да гэтага гуманітарнага спісу ставіліся як да выключна гуманітарнага пытання. Адзіная мэта, дзеля якой мы склалі спіс — гэта вызваленне ўсіх тых людзей, якія проста могуць не дажыць да вызвалення. Ім трэба аказаць дапамогу проста зараз.
Мы спадзяемся на рэальныя вынікі, што людзі хоць нейкімі групамі пачнуць выходзіць і атрымліваць дапамогу, а не паміраць у турме», — падагульніла Гарбунова.
«Наша Нiва» — крыніца якаснай інфармацыі і бастыён беларушчыны
ПАДТРЫМАЦЬ «НН»Чытайце таксама:
Каля пасольства Беларусі ў Вільні апаганены мемарыял ахвярам лукашэнкаўскага рэжыму
Што расказвала сябрам дзяўчына, якую абвінавацілі ў правакацыях супраць Калеснікавай
