Меркаванні1616

Опцыі адмаўчацца ў спартсменаў больш няма. Цяпер не толькі «нада», але і па першым шчаўчку

«Чынушы зразумелі, што ладзіць «народныя памкненні» ў спорце гэтак жа проста, як і на прадпрыемствах. Яны цяпер ведаюць, што ў спорце не эліта, не насельнікі нябёсаў, а звычайныя рабацягі, якія добра разумеюць, як бывае цяжка адшукаць працу», піша Алег Гаруновіч на «Трыбуне». 

Вадзім Скрыпчанка. Скрыншот відэа

Саша Івулін у сваім рэпартажы з матчу «Легія» — «Дынама» Мінск добра ўхапіў каштоўнасны канфлікт беларускага спорту. Можна нават сказаць, зафіксаваў прыкметы яго шызафрэніі. Вось на прэс-канферэнцыі перад сустрэчай галоўны трэнер мінчукоў Вадзім Скрыпчанка вужакай выслізгвае з-пад вострых пытанняў, што валяцца на яго. І ён жа праз колькі хвілін выходзіць на поле ў Варшаве, дзе ўжо чакае каманда пачатку трэнінгу, і на поўным сур’ёзе пачынае натхняць: «Смялей! Свабодней! Не баімся!»

 

Зразумела, чаму трэнер быў з журналістамі такім напружаным і асцярожным. Яго яшчэ чакала вяртанне ў Беларусь. Ды і, можа, ён сапраўды хацеў быць па-за палітыкай. Таму грамадзянскую смеласць і свабоду трэба было адключыць для выжывання, але пры гэтым захаваць смеласць і свабоду, скіраваныя на спорт. Вось толькі пытанне, ці існуе такі рэжым. 

Адразу па вяртанні ў Мінск Скрыпчанку, бы ляльку, нацягнулі на ідэалагічна правільную руку, і ён — канешне ж, без аніякай палітыкі — выдаў прамову ў гонар той самай чырвона-зялёнай жанчыны, што прыйшла ў Варшаве на стадыён Войска польскага імя Пілсудскага, каб падтрымаць «Дынама»

(шкада, Івулін не пацікавіўся ў яе, калі пачуў пра пагрозы, якія нібыта гучалі ад іншых заўзятараў-беларусаў, а што б было, калі б яна прыйшла на беларускі стадыён з бела-чырвона-белым сцягам).

 

Канешне, можна дапусціць, што трэнер дзякаваў ёй ад душы. Але бянтэжыць адна акалічнасць: калі так свярбіць, была магчымасць выказацца яшчэ ў Польшчы. Калі не падзякаваць той самай фанатцы, дык хаця б асадзіць тых, хто пляжыў Лукашэнку. Але Скрыпчанка не стаў гэтага рабіць.

А трэнера нават пыталіся пра беларускіх заўзятараў на арэне — чаму гульцы не падышлі, каб павітаць іх. Але Скрыпчанка сказаў, што яму трэба было тое-сёе абмеркаваць з расчараванай вынікам камандай, і ён паклікаў яе — то бок не было ніякай ідэалагічнай варажнечы з беларусамі на трыбунах. А ўжо на наступны дзень трэнер падзякаваў КЗ-заўзятарцы (бо яна «цэніць і паважае нашую краіну»), чым паклаў старт чарговаму рэжымнаму флэшмобу.

Гэты флэшмоб — дрэнная навіна для беларускага спорту, які яшчэ не так даўно быў тэрыторыяй, адносна вольнай ад рэжымнай ідэалогіі. Прынамсі, актыўных ідэолагаў пры камандах не было. Кіраўніцтва клубаў магло ўдзельнічаць у прапагандысцкіх рытуалах, але ж ад спартсменаў максімум патрабавалася схадзіць да якога помніка ды ўскласці кветкі, але цяпер… Цяпер яны хорам з працоўнымі заводаў, школьнымі настаўнікамі, носьбітамі формы і іншымі кажуць: «Нада!» 

Чынушы зразумелі, што ладзіць «народныя памкненні» ў спорце гэтак жа проста, як і на прадпрыемствах. Яны цяпер ведаюць, што ў спорце не эліта, не насельнікі нябёсаў, а звычайныя рабацягі, якія добра разумеюць, як бывае цяжка адшукаць працу. Спартсменам больш нельга стаяць убаку і не ўдзельнічаць, бо няўдзел расцэньваецца як акцыя супраць дзяржавы. Хто на такое наважыцца?

 А нешта падказвае, што ідэі ў «палітрукоў» будуць з’яўляцца ўсё часцей і часцей. Пластычнасць спартсменаў, іх гнуткасць уражваюць. Як не карыстацца такім згодлівым матэрыялам? Хуткасць, з якой прапаганда адрэагавала на прыгоды адной жанчыны ў Варшаве, сведчыць, што інструмент ужо апрабаваны і ўзяты на ўзбраенне.

Тэхналогія нескладаная: спецыяльна прызначаныя ідэолагі (цяпер яны ёсць і пры клубах) дастаюць тэлефоны, загадваюць, як пашыхтавацца і што сказаць — справа зробленая. Спартсмены цяпер заўжды і на ўсё згодныя. Больш няма ніякага «супраціву» матэрыялу. 

Пры гэтым «народнасць» флэшмобу «за Таню» становіцца зразумелай, калі вывучаеш публікацыі па адпаведным хэштэгу ў тэлеграме. Дзяржаўныя прадпрыемствы, спартыўныя арганізацыі (таксама падкантрольныя лукашыстам), прапагандысты — вось і ўсё «народнае» прадстаўніцтва, хаця пастоў нібыта сапраўды шмат. Але хто ведае, што будзе далей. 

Але хочацца вярнуцца да свабоды і смеласці. Мала пажыў у СССР, але, здаецца, саюзныя зборныя нядрэнна выступалі, хаця ў краіне таксама быў таталітарызм, а свабода меркаванняў і смеласць у грамадскім жыцці не віталіся. Дык што тады замінае быць паспяховымі камандам ад лукашэнкаўскай Беларусі, калі вынесці за дужкі чалавечы патэнцыял? Магчыма, справа вось у чым. 

Калі чытаеш успаміны некаторых савецкіх ветэранаў ад спорту з 60-х і пазнейшых часоў, то бачыш, што нейкая частка рэальна ганарылася краінай. Ну а што. Інфармацыя тады была вельмі абмежаваная, рэпрэсіі падзабыліся ды і ўвогуле пра іх баяліся гаварыць, эканоміка развівалася, няхай і не так хутка, як на Захадзе (але ж хто ведаў?), прапаганда працавала. У шчаслівую будучыню можна было паверыць, бо сёння цешыла на фоне змрочнага ўчора.

Мяркую, сапраўдны савецкі трэнер-патрыёт не стаў бы адмоўчвацца на паводзіны заўзятараў у Варшаве. Зладзіў бы вербальны адлуп, заявіў бы пратэст, памкнуўся бы прыбраць каманду з поля, магчыма, дастаў бы чырвоны пашпарт, а не мармытаў пра «пытанні толькі па гульні», як Скрыпчанка.

Але ж верыць у светлую будучыню лукашызму куды больш складана, чым верыць у светлую будучыню камунізму, калі ёсць інтэрнэт, калі выходзіў на мітынгі або бачыў іх у акно, калі чуў пра палітвязняў і рэпрэсіі, калі ведаеш пра вайну ва Украіне, суўдзельнікам якой рэжым Лукашэнкі з’яўляецца, — увогуле, калі маеш сумленне. Тут ужо цяжка горда кінуць: «Я — грамадзянін Рэспублікі Беларусь!»

Канешне, ёсць людзі, здольныя і на такое. Вось толькі гэта і не пра смеласць, і тым больш не пра свабоду. Здаецца, беларускі спорт усё добра разумеў, бо да нядаўняга намагаўся па-партызанску маўчаць і гаварыць «толькі па гульні». На жаль, нават такой опцыі больш не існуе. 

Хаця хто ведае, што Скрыпчанка будзе расказваць праз 30 гадоў.

Каментары16

  • Ёсік
    11.11.2024
    Усе вольныя спартоўцы, у каго шчэ сумленьне засталося, з'ехалі з гэтага канцлагера. Астатнія - сікуны. Таму і не гляджу анічога, бо хвалююся, што пачую напачатку матчаў футбалёраў ды хакеістаў, перад двубоем баксёраў ды іншых "Са-бач-Ку" ці шчэ якое паскудства, здаецца, трохі да гэтай бздуры засталося.
  • Хм
    11.11.2024
    Дык спартоўцаў жа ледзь ня першымі "нагнулі" яшчэ ў 20-м, калі прымусілі падпісацаца пад лістом супраць іхніх калегаў. Адкуль там годнасці ўзяцца ў гэтых бюджэтнікаў?
  • Andrew
    11.11.2024
    [Рэд. выдалена]

Трамп заявіў, што гатовы балатавацца на трэці прэзідэнцкі тэрмін, калі амерыканцы скажуць «Нада!»4

Трамп заявіў, што гатовы балатавацца на трэці прэзідэнцкі тэрмін, калі амерыканцы скажуць «Нада!»

Усе навіны →
Усе навіны

Алексіевіч пра маршы пратэсту: Цяпер было б больш жорстка, была б кроў. А тады мы думалі, што гэта свята24

Трамп абвясціў імя свайго дарадцы па нацбяспецы10

Атрад беларускіх добраахвотнікаў «Тэрор» заявіў пра самароспуск9

У Абхазіі пасля пратэстаў і перакрыцця мастоў адпусцілі з-пад варты апазіцыянераў

Слюнькін: Адным толькі вызваленнем палітвязняў Лукашэнка Трампа не зацікавіць3

Сын Трампа многае вырашае. Вось як тлумачаць нявыбар Пампеа21

«Мы — надзейны тыл». Кандыдат-спойлер Чамаданава знялася з выбараў30

Прастуда без тэмпературы — добра ці дрэнна?2

Прэс-сакратарка партыі Трампа мае беларускія карані ФОТЫ21

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Трамп заявіў, што гатовы балатавацца на трэці прэзідэнцкі тэрмін, калі амерыканцы скажуць «Нада!»4

Трамп заявіў, што гатовы балатавацца на трэці прэзідэнцкі тэрмін, калі амерыканцы скажуць «Нада!»

Галоўнае
Усе навіны →