«Mianie pasadzili, bo ja kazaŭ praŭdu». Što Vitold Ašurak napisaŭ u apošnim liście da mamy
Tryccać dzion tamu stała viadoma pra śmierć palitviaźnia Vitolda Ašurka ŭ škłoŭskaj kalonii pry niavyśvietlenych umovach. Svaboda publikuje apošni list Vitolda da maci Aleny Mironaŭny.
Što adbyłosia?
Pra śmierć Vitolda Ašurka rodnym paviedamili sioleta 21 traŭnia. Pryčynaj nazvali spynieńnie serca. Pa słovach svajakoŭ, u Vitolda nikoli nie było prablem z sercam.
Cieła viaźnia addali rodnym tolki praź piać dzion ź pierabintavanaj hałavoj «ad makaŭki da nosu». U morhu Mahilova im patłumačyli, što vypadkova ŭdaryli cieła, kali dastavali jaho ź ladoŭni. U dakumentach ab śmierci Ašurka dakładnaja pryčyna śmierci nie ŭkazanaja.
Uviečary taho ž dnia źjaviłasia videa Śledčaha kamitetu, na jakim vidać, jak nibyta Ašurak u kamery ŠIZA, chistajučysia, dvojčy padaje i raźbivaje sabie hałavu. Paśla pieršaha padzieńnia jamu pierabintoŭvajuć hałavu i pakidajuć adnaho ŭ kamery.
Svajaki nia vierać u naturalnuju śmierć Vitolda. Kryminalnuju spravu pa fakcie śmierci viaźnia ŭ kalonii dahetul nie zaviali.
Vitolda Ašurka zatrymali letaś 19 vieraśnia za ŭdzieł u pratestach. Spačatku kala miesiaca jon siadzieŭ pa administracyjnych spravach, potym na jaho zaviali kryminalnuju spravu za «arhanizacyju pratestaŭ» i «hvałt nad milicyjantam». Jaho asudzili na 5 hadoŭ kalonii. 21 krasavika jaho pieraviali ŭ škłoŭskuju kaloniju. Apošni list, jaki blizkija atrymali ad Vitolda, datavany 23 krasavika. U apošnim liście da siabroŭki ŭpieršyniu adsutničała jahonaja niaźmiennaja ŭ listavańni fraza «Žyvie Biełaruś!».
Vitoldu Ašurku było 50 hadoŭ. Jon žyŭ u Biarozaŭcy Lidzkaha rajonu. Byŭ siabram partyi BNF i kaardynataram ruchu «Za Svabodu». Zmahaŭsia za vyrašeńnie ekalahičnych prablemy rehijonu, zajmaŭsia ŭšanavańniem paŭstancaŭ 1863 hodu, nia raz biezvynikova balatavaŭsia ŭ deputaty.
«Kab ja nie ŭznačaliŭ Revalucyju ŭ Lidzie, to sam siabie nie pavažaŭ by!»
Apošni list da maci Aleny Mironaŭny Vitold napisaŭ 14 krasavika z horadzienskaj turmy.
«Maja lubaja mama!
Atrymaŭ učora pierad adbojem Tvoj list i doŭha čytaŭ i pieračytvaŭ jaho! Jon maleńki — usiaho niekalki słovaŭ, ale taki emacyjny i praniźlivy, što až serca ściskajecca!
Ja taksama sumuju pa tabie, mama! Tyja ludzi, što havorać, maŭlaŭ, darosłym nie patrebnaja mama, pamylajucca! Ja pamiataju ŭsio, jak ty adna hadavała nas z Andrejem, jak tabie chaciełasia, kab my vyraśli prystojnymi ludźmi!
I ciapier mnie vielmi važna, kab Ty była zdarovieńkaja i radavałasia za svaich dziaciej i ŭnukaŭ! A jano tak i atrymałasia! Ty dobra vychavała nas z Andrejem! Nichto nia budzie paroć Tabie vočy, što Tvaje syny złodziei ci aferysty! Naadvarot, mianie pasadzili mienavita tamu, što ja kazaŭ praŭdu, i zaklikaŭ nie mirycca z žulikami.
Kab ja, mama, nie ŭznačaliŭ našuju Revalucyju ŭ Lidzie, to, peŭna, što ja sam siabie nie pavažaŭ by! A kali ty ŭžo sam siabie nie pavažaješ, to ci varta čakać pavahi ad druhich ludziej? Kali na 135 tysiač ludziej Lidčyny ŭ nas nie znajšłosia chacia b adnaho, chto ŭziaŭ by na siabie adkaznaść padniać Paŭstańnie za Praŭdu, to chto tady budzie nas, biełarusaŭ, pavažać?»
«Mama! Ludzi pavažajuć mianie! Ty vychavała mianie pravilna!»
«Na ščaście, u nas cudoŭnyja ludzi, i jany mianie padtrymali ŭsioj dušoj! A ciapier, kali ja časova patrapiŭ u turmu, ludzi jašče bolš padtrymlivajuć mianie, dasyłajuć listy i paštoŭki, pieradajuć pieradačy i pierasyłajuć hrošy, vypisvajuć mnie hazety i molacca pa ŭsioj Biełarusi ŭ cerkvach i kaściołach!
Listoŭ stolki, što ja ledź paśpiavaju adkazvać! Ja navat pakul što prypyniŭ vyvučeńnie anhielskaj movy, kab było bolej času na pisańnie adkazaŭ. Pišuć ź Biarozaŭki i Lidy, Horadni i Miensku, Bieraścia i Viciebsku, Mahilova i Homlu! Pišuć z Brytanii našyja biełarusy, jakija źjechali za miažu, ale pieražyvajuć za svaju Ajčynu! Pišuć biełarusy z Belhii, Finlandyi, ZŠA i navat biełarusy Brazylii!
Učora za adzin viečar mnie pryjšło 17 listoŭ! Iduć telehramy sa słovami padtrymki! Uvieś śviet hanarycca i padtrymlivaje nas! Mnie pišuć biełaruskija ksiandzy ź Miensku i Viciebsku, kab pavinšavać ź Vialikadniem i vykazać słovy padtrymki i zachapleńnia tym, što my nia mirymsia ź niapraŭdaj!
Mama! Ludzi pavažajuć mianie! Ty vychavała mianie pravilna! Upeŭnieny, što tabie havorać na vulicy ŭ Biarozaŭcy časta hetyja słovy!»
«Pamiataj, mama, što ja abaviazkova viarnusia dadomu!»
«A za moj pobyt u turmie nie pierajmajsia, kali łasačka! Usio, što treba, ja maju! Tym bolš, što Ty ž viedaješ, što ja čałaviek davoli ścipły!))) Dziaŭčaty-valantery rehularna robiać pieradačy, tak što ježy chapaje, dy ja jašče dapamahaju tym, kamu pieradač niama.
Ludzi ŭ kamery ŭsie prystojnyja. Prykładna adnaho sa mnoj uzrostu. Sa španoj mianie nie sadziać! U kamery ciopła. Kožny dzień špacyry na śviežym pavietry ciaham hadziny. Ludzi ŭ kamery niekanfliktnyja. Bolšaja častka — «palityčnyja». Mianie pavažajuć. Tak što padstaŭ dla kłopatu niama!
Učora pryjaždžała na «śvidanku» Volha (žonka. — RS). Dźvie hadziny havaryli ź joj. Kazali mnie, što Ty vielmi sumuješ, ale trymajeśsia małajcom! Trymajsia, mama!
Vier, što 5 hod ja siadzieć nia budu! Iduć pieramieny, i jany pryniasuć mnie svabodu i sustreču z Taboj! Pamiataj, mama, što ja abaviazkova viarnusia dadomu! Mocna-mocna ciabie abdymaju!
Tvoj syn Vitold.
14.04.2021».
«Ja lublu ciabie, mama! I zaŭsiody lubiŭ!»
Pryvodzim taksama tekst vinšavańnia Vitolda Ašurka svajoj maci z Novym 2021-m hodam.
«Miłaja mama!
Vinšuju ciabie z novym hodam i kaladami! Vielmi mocna chacieŭ by apynucca pobač z Taboju, i abniać ciabie, i doŭha-doŭha trymać u abdymkach!!! Spadziajusia, što ŭ novym 2021 hodzie my abaviazkova sustreniemsia! Ja lublu ciabie, mama! I zaŭsiody lubiŭ! Trymajsia, mama. Ja abaviazkova pryjedu dadomu.
Tvoj syn Vitold.
18.12.2020».
20 červienia a 13-j hadzinie ŭ Biarozaŭskim kaściole pamolacca na Imšy ab dušy spačyłaha Vitolda Ašurka ŭ 30-y dzień paśla jahonaj śmierci.
Kamientary