«Siabroŭka z saboju ŭziała siakieru. Va ŭsim budziem raźbiracca, kali Izrail pieramoža». Biełarusy ŭ Izraili pra vajnu vačyma miascovych
Žurnalistka Darja Kastenka raskazvaje pra siabroŭku, što 10 hadzin ratavałasia ad terarystaŭ va ŭłasnym domie, i prablemy va ŭradzie, jakimi skarystalisia napadniki, a prafiesar historyi Zachar Šybieka kaža pra zastarełych palitykaŭ, jakija pryvodziać krainu da biady.
«Ekśpierty prahnazavali ŭvarvańnie terarystaŭ ź Livana»
Dla Zachara Šybieki, biełaruskaha prafiesara historyi, jaki žyvie ŭ Chajfie, ataka na Izrail stała niečakanaściu. Historyk adznačaje, što ciapier u Chajfie žyćcio «bolš-mienš narmalnaje». Ludzi chodziać na pracu, ale nie pracujuć škoły.
Paniki i strachu jon nie zaŭvažaje. Ale jość niebiaśpieka ad hrupoŭki «Chiezbała», jakaja astalavałasia na poŭdni Livana i moža padtrymać CHAMAS, tym samym stvaryŭšy pahrozu dla Chajfy.
Hramadzianka Biełarusi i Izraila, žurnalistka sajta «Detali» Darja Kastenka taksama žyvie ŭ Chajfie. Kaža, vulicy ŭ horadzie ciapier biaźludnyja, ludzi starajucca nie vychodzić z domu. Mnohija nie pajechali na pracu, bo robiać u centralnych rajonach krainy, jakija praciahvajuć abstrelvać.
Chajfa — bujny horad z raźvitaj naftapierapracoŭčaj pramysłovaściu i portam. Jon adnosna daloka ad paciarpiełych rajonaŭ na poŭdni. U horadzie źmiašanaje jaŭrejska-arabskaje nasielnictva.
Darja nie vyklučaje, što ŭ vypadku ataki «Chiezbały» Chajfa stanie dla hetaj hrupoŭki cellu. Pa jaje słovach, na poŭnačy evakujavali šmat pamiežnych pasiołkaŭ (kibucaŭ). Ciapier tam čakaje napadu izrailskaja armija.
Žurnalistka kaža, što ekśpierty najpierš prahnazavali ŭvarvańnie terarystaŭ ź Livana, dzie va ŭradzie znachodzicca prairanskaja šyickaja hrupoŭka «Chiezbała». U jaje bolš rakiet, bajevikoŭ, zbroi. Na miažy ž składany reljef z harami, zarosłymi lesam.
Zachar Šybieka miarkuje, što da ekspansii z boku «Chiezbały» nie dojdzie, a z CHAMASam izrailskaje kiraŭnictva spravicca.
«Mianie ciešyć, što amierykanski sienatar Makkarci skazaŭ, što jak tolki z poŭnačy budzie niebiaśpieka Izrailu, to ZŠA hatovyja vyniščyć usie naftapierapracoŭčyja zavody na terytoryi Irana. Amierykanski palityk zajaviŭ, što za atakaj na Izrail stajać Iran i Rasija. Zajava Makkarci śviedčyć, što Izrail pa-raniejšamu zastajecca harantam stabilnaści na Blizkim Uschodzie», — adznačaje navukoviec.
«Byŭ šok i adčuvańnie, što pračnuŭsia ŭ niapravilnaj realnaści»
Na poŭdni ž Izraila, na miažy z Hazaj, ustalavanaja aharodža z najnoŭšaj elektronnaj sistemaj nazirańnia. Pamiežža patrulujecca dronami, i hetaja linija, u jakuju ŭkłali šmat srodkaŭ, ličyłasia biaśpiečnaj.
Darja Kastenka nie mahła pavieryć, što blizu tysiačy bajevikoŭ CHAMASa pieraadoleli aharodžu i pačali masavyja zabojstvy.
Niepadalok ad miažy z Hazaj 7 kastryčnika prachodziŭ fiestyval Nature Party, i jaho ŭdzielniki, pabačyŭšy bajevikoŭ, jakija pryziamlalisia z parapłanaŭ, padumali, što heta zadumka arhanizataraŭ. A potym maładych ludziej, školnikaŭ prosta pačali rasstrelvać.
Na feście było 1,5-2 tysiačy čałaviek. U vakolicach byli adšukanyja cieły bolš za 260 čałaviek. Mnohija byli zachoplenyja ŭ pałon, raskazvaje Darja.
Jaje siabroŭka Maša z mužam i siamimiesiačnaj dačkoj praviała blizu 10 hadzin u pakoi-bambaschoviščy ŭłasnaha doma, ratujučysia ad terarystaŭ.
Maryja pryjechała ŭ Izrail u 16 hadoŭ z rasijskaha Navasibirska. Ź siamjoj žyvie ŭ adnym z pamiežnych kibucaŭ. Kali jaho zachapili chamasaŭcy, to haspadary začynilisia ŭ admysłovym pakoi, jaki ratavaŭ ich ad rakietnych abstrełaŭ. Terarysty sprabavali vyłamać braniravanyja dźviery, ale jany vystajali.
Pra toje, što adbyvałasia, Maša pisała ŭ fejsbuku dy paviedamlała pra stanovišča svajoj siamji ŭ palicyju.
«Jana napisała, što z saboju ŭziali siakieru i što doraha buduć pradavać svajo žyćcio, — apaviadaje Darja. — Da 6 hadzinaŭ viečara ja pisała naviny ab padziejach u krainie i pieražyvała za siabroŭku. Duža bajałasia, što ich zabjuć ci jašče horš — voźmuć u pałon i zaviaduć u Hazu. A ŭ 18 hadzin u pasiołak uvajšli izrailskija sałdaty i zahadali čakać siamji siabroŭki evakuacyi. U takim stanie apynulisia sotni ludziej».
Pa słovach Darji, u subotu mała chto mieŭ ujaŭleńnie, što adbyvajecca ŭ krainie. Byŭ chaos. Navat armija nie mieła poŭnaj karciny taho, što dziejecca ŭ pasiołkach, dzie žychary zajmalisia vyroščvańniem sielskahaspadarčaj pradukcyi.
«Byŭ šok, było adčuvańnie, što ty pračnuŭsia ŭ niapravilnaj realnaści», — zhadvaje Darja.
Uvarvańnie terarystaŭ adbyłosia na nastupny dzień paśla śviatkavańnia 50-j hadaviny vajny Sudnaha dnia. U 1973 hodzie, jak i ciapier, Izrail byŭ upeŭnieny, što na jaho nichto nie navažycca napaści.
«Taja vajna dahetul zastajecca vializnaj nacyjanalnaj traŭmaju, i dahetul spračajucca, chto vinavaty ŭ joj. Ciapier izrailcianie ŭbačyli, jak pierad imi razhortvajecca šakavalnaje paŭtareńnie hetaj traŭmy», — adznačaje žurnalistka.
«U kožnaj siamji jość pryzyŭniki»
Šybieka miarkuje, što ŭ vyniku ataki CHAMAS na poŭdni Izraila abvaliłasia ŭsia sistema kiravańnia.
«Paciarpiełyja pišuć u sacyjalnych sietkach, što vielmi aburanyja tym, što im nie pryjšła svoječasova dapamoha», — kaža jon.
Na pohlad historyka, ciaham niekalkich dzion terytoryja Izraila budzie ačyščana, a zatym pačnuć prymacca inšyja miery.
Darja Kastenka dadaje, što ŭ Izraili prachodzić mabilizacyja reziervistaŭ. Šmat izrailcian zapisvajucca ŭ vojska dobraachvotnikami.
«U izrailcian jość zdolnaść, jak i va ŭkraincaŭ, u momant trahičnych padziejaŭ jadnacca. Nichto nie ŭchilajecca ad pozvaŭ i pryzyvu. U kožnaj siamji jość pryzyŭniki», — apisvaje Darja situacyju ŭ Izraili pa skančeńni treciaha dnia vajny.
Pavodle jaje, u punkty zdačy kryvi stajać čerhi. Paŭsiudna razhornutyja punkty dapamohi vajskoŭcam i evakujavanym. Ludzi aktyŭna samaarhanizujucca, kab dapamahčy krainie. Novyja repatryjanty ź Biełarusi, Ukrainy, Rasii nie zastajucca ŭbaku. Izrailcianie navat va ŭmovach niaspynnych abstrełaŭ nie hublajuć pačućcio humaru.
Žurnalistka kaža, što ličby zahinułych žachajuć. Za pieršyja dva dni zahinuła 700 čałaviek, i heta bolš, čym za ŭsiu Livanskuju vajnu 2006 hoda. Tady prylatali rakiety i nie było žaleznaha kupała.
«Raskoł u hramadstvie daŭ sihnał voraham, što Izrail u asłablenym stanie»
Toje, što adbyłosia, Darja Kastenka nazyvaje «vialikim pravałam raźviedvalnych słužbaŭ i ŭrada».
«U nas ciapier va ŭradzie palityki pravarelihijnych nastrojaŭ. Jany pryjšli da ŭłady z vajaŭničymi łozunhami, što ŭsim pakažuć, chto ŭ domie haspadar. Ale siarod uradoŭcaŭ šmat niekampietentnych ludziej. Niekatoryja nikoli nie słužyli ŭ vojsku i damahalisia vyzvaleńnia ad pryzyvu artadaksalnaj moładzi», — apaviadaje žurnalistka.
Ciapierašnija padziei ŭ Izraili pierakonvajuć Zachara Šybieku ŭ tym, što sastarełyja palityki, jakija zasiedžvajucca na svaich kiraŭničych pasadach, urešcie pryvodziać krainu da biady.
Kali b źmiena kiraŭnictva krainy adbyłasia svoječasova i da ŭłady pryjšła moładź, to było b inačaj, ličyć jon.
«Jak, naprykład, va Ukrainie adbyłasia źmiena elitaŭ, i ciapier jany stajać ścianoju za krainu. Udar ža pa Izraili — heta pravał i palityčnaha kiraŭnictva, i vojska, i vyviedki», — padkreślivaje navukoviec.
Na jaho dumku, «vina ŭ peŭnaj stupieni kładziecca i na tych izrailcian, jakija vyrašyli, što ŭ krainie tolki Nietańjachu adziny hienij, jon samy nadziejny i ŭsio zrobić».
«U nas zaviałasia heta hnil. Samazaspakajeńnie. Panavała palityka ŭłahodžvańnia CHAMAS, aby jany tam siadzieli cicha. Im davali ŭsio, što było patrebna. Kredyty z Katara, vadu, elektraenierhiju. Adkryli im propuski dla pracy. Jany adkazali nam takimi źvierstvami. Dla 21-ha stahodździa heta siaredniaviečča, tamu aburany ŭvieś śviet», — kaža Zachar Šybieka.
Pavodle Darji Kastenka, ataka CHAMAS na Izrail — asabisty pravał premjer-ministra Bińjamina Nietańjachu, jaki byŭ zaniaty prasoŭvańniem sudovaj reformy, kab Viarchoŭny sud pazbavić niezaležnaści i skancentravać pabolej ułady ŭ kirujučaj kaalicyi. Heta vyklikała vialikija pratesty, jakija tryvali 40 tydniaŭ. Vajskoŭcy i reziervisty admaŭlalisia vychodzić na słužbu.
«Raskoł u hramadstvie, jaki pačaŭsia z antydemakratyčnaj reformy, mahčyma, daŭ sihnał našym voraham, što Izrail u asłablenym stanie. Ale heta akaličnaść nie tłumačyć pravału na miažy z Hazaj. My navat nie praličvali takich scenaroŭ, chacia jon byŭ vidavočnym».
Darja taksama vinavacić u pravale ministra nacyjanalnaj biaśpieki, jaki, pa jaje słovach, upieršyniu apynuŭsia va ŭradzie. Jaho nie ŭziali ŭ vojska, bo było šmat pryvodaŭ u palicyju. Jon staŭ papularnym siarod moładzi dziakujučy rolikam u tyktoku, u jakich davodziŭ, «jak usim pakaža».
Žurnalistka zajaŭlaje, što za 10 miesiacaŭ na pasadzie hety ministr prasłaviŭsia tym, što paharšaŭ paleścinskim terarystam u izrailskich turmach umovy źniavoleńnia. Pazbaŭlaŭ ich śviežaha chleba i nie dazvalaŭ haračaha dušu.
Darja dadaje, što ciapier apazicyjnyja partyi i ruchi dapamahajuć armii. U Izraili ludzi razumiejuć, što spačatku treba abjadnacca i pieramahčy, a potym šukać vinavatych.
Z hetym zhodny Zachar Šybieka. Jon ličyć, što z uvachodam va ŭrad novych palityčnych siłaŭ ułada ŭ Izraili źmienicca.
«Ja nie viedaju, jak buduć razhortvacca padziei dalej, adnak pierakanany, što pieramoha budzie za Izrailem, — zajaŭlaje historyk. — Luboje kiraŭnictva, jakoje b jano ni było, nie zmoža ciarpieć CHAMAS i daviadzie spravu da jaho vyniščeńnia».
U vyniku napadu paleścinskich terarystaŭ na Izrail zahinuła bolš za 900 čałaviek i bolš za 2,5 tysiačy, pavodle Ministerstva achovy zdaroŭja krainy, atrymali ranieńni. U Paleścinie zajaŭlajuć, što ad udaraŭ izrailskaj armii zahinuła 436 čałaviek i blizu 2,3 tysiačy paranienyja.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆHladzicie taksama:
Źjaviłasia videa z hrupaj dziaŭčat, uziatych u zakładnicy bajevikami CHAMAS
«U sinahohu zabieh čałaviek i vyhuknuŭ «Vajna». Biełarusy ŭ Izraili dzielacca ŭbačanym u hetyja dni
Piakielnyja kadry. Što ciapier adbyvajecca ź siektaram Haza
Šoumien Jaŭhien Bułka čakaje rejsu ŭ Izrail — tam zastaŭsia syn
Kamientary
Kto dał pravo chamasu ubivať mirnych hraždan, dietiej?...
Izrail vystoit i pobiedit! Siektora Haza nie budiet .