«Ja nie žalusia, ja chaču zachavać nahu, pakul heta mahčyma». Biełaruski dobraachvotnik užo čatyry miesiacy ŭ balnicy
Aleś z pazyŭnym «Juvielir» na froncie ź pieršych dzion poŭnamaštabnaj rasijskaj ahresii. Sioleta ŭ žniŭni jon atrymaŭ ciažkaje ranieńnie: askiepak miny trapiŭ u śpinu, nahu naskroź prabiła kula. «Amal miesiac u mianie hniła naha», — dzielicca jon. Vajar jašče spadziajecca viarnucca na pieradavuju. Z balničnaha łožka jon dzielicca nazirańniami pra front i palitykaŭ.
Prastrelili dźvie nahi i pacelili ŭ śpinu
Aleś ciapier źbiraje dapamohu. Jon prabyŭ na froncie 18 miesiacaŭ. Jon vajavaŭ u składzie dobraachvotnickaha padraździaleńnia «Pahonia», a zatym pierajšoŭ u Druhi zamiežny lehijon. Jaho pabracimy — pieravažna hruziny. Vajujuć u lehijonie i niekalki dziasiatkaŭ biełarusaŭ. Kamandujuć padraździaleńniem aficery-ŭkraincy.
Raniej na pytańnie «čamu vypraviŭsia na vajnu» Aleś vynachodziŭ pafasnyja farmuloŭki, maŭlaŭ, «kab adstajać svabodu». Ciapier ža, źviedaŭšy miažu pamiž žyćciom i śmierciu, adkazvaje nie mudrahielista.
«Va Ukrainu adpraviŭsia, bo nie viedaŭ, što rabić na radzimie, — havoryć dobraachvotnik. — Siadzieć u Biełarusi i narakać, što vakoł svałata, ja nie moh. Vyrašyŭ pajechać na vajnu i choć čymści dapamahčy ŭkraincam».
Alesia paraniła pad Limanam (horad na Danieččynie) 5 žniŭnia padčas vykanańnia bajavoha zadańnia. Jamu z sasłužyŭcam, taksama biełarusam z pazyŭnym «Minsk», nakazali raźviedać situacyju la pazicyj rasijskich vojsk. Niepadalok ad varožych akopaŭ chłopcy trapili pad abstreł.
Alesiu askiepak miny trapiŭ u śpinu, a zatym aŭtamatnyja kuli pacelili ŭ dźvie nahi. «Minsk» chacieŭ dapamahčy siabru, ale vyciahnuć jaho z-pad stralaniny nie zmoh. Nieŭzabavie jaho samaho paraniła ŭ nahu i jon pamior ad straty kryvi.
«Ja byŭ uvieś pakocany, — apaviadaje Aleś, — Kala hadziny lažaŭ pobač z rasijskimi pazicyjami. Kab nie vykryć svaju chovanku, pa ich nie stralaŭ z aŭtamata, a kidaŭ hranaty. Iści nie moh. Hublaŭ prytomnaść. Potym z našaha boku padyšli chłopcy. Ich ja paznaŭ. Padniaŭ ruku. Čamuści ŭ naš bok bolš nie stralali. Mianie evakujavali biez usialakich zdareńniaŭ».
Aleś kaža, što najciažejšaje — hublać na vajnie siabroŭ. Za paŭtara hoda jamu daviałosia raźvitvacca sa mnohimi.
Letaś u vieraśni pad Bachmutam zahinuŭ jaho znajomy z pazyŭnym «Žniec». Jaho pachavali va Ukrainie, choć jon chacieŭ «lehčy ŭ rodnuju ziamielku». Sioleta ŭ sakaviku zahinuŭ biełarus z pazyŭnym «Malavanyč». Małady chłopiec dobra malavaŭ hrafiku. Sasłužyŭcam jon razmaloŭvaŭ aŭtamaty. Kožny malunak na im adlustroŭvaŭ vobraz uładalnika.
Adrezali 9 santymietraŭ kostki
Aleś kaža, što sa śpiny askołkam vyrvała kavałak płoci. Levuju nahu kula prabiła naskroź. Hetyja rany zahailisia. Biada z pravaj nahoj.
Kula paškodziła kostku, 9 santymietraŭ jakoj užo adrezali.
«Adrazali pakrysie, bo jana hnaicca, — apaviadaje mužčyna. — U nazie infiekcyja. Pieršyja dva miesiacy naohuł ničoha nie mahli zrabić. Lažaŭ u reanimacyi. Byli kiepskija analizy, a potym dyjahnastavali siepsis, zaražeńnie kryvi. Na apieracyi pierastavaŭ dychać. Štodnia byli apieracyi, prybirali hnoj, znoŭ zašyvali. Daviałosia kuplać leki za svaje hrošy…»
(uvaha, nižej buduć žorstkija fota)
U Alesia niama pretenzij da piersanału špitala. U im pavažliva staviacca da vajskoŭcaŭ. Ale ŭ lakarni nie akazałasia patrebnych jamu preparataŭ. Antybijotyki paśla kursu lačeńnia pierastavali dapamahać ź jaho infiekcyjaj.
«Moža, heta źviazana z asablivaściami majho arhanizma. Naprykład, pobač lažaŭ pabracim, jakomu preparaty dapamahli. A voś u maim vypadku jany nie dajuć rady», — zaŭvažaje Aleś.
Bolšy vybar lekaŭ u pryvatnym centry. U svaim zvarocie ab dapamozie dobraachvotnik piša, što patraciŭ na patrebnyja antybijotyki 120 tysiač hryvień (bolš za 10 tysiač rubloŭ).
«Pry ŭskładnieńni łabaratoryja nie zmahła vyznačyć infiekcyju, jakaja daje siepsis, u pryvatnaj klinicy vyznačyli chutka, ale płatna, — tłumačyć jon i dadaje:
Ja nie žalusia, ja chaču zachavać nahu, pakul heta mahčyma…»
Pa słovach Alesia, pahroza amputacyi nahi aktualnaja. U jaho zastałosia tolki 1,5 santymietra kostki, i kali hety kavałačak adrežuć, to nie budzie mahčymaści pastavić impłantant, kab naraścić jaje.
U tym, jak zabiaśpiečany dziaržaŭny špital lekami, Aleś ubačyŭ adhałoski savieckaj miedycyny.
«Ja daŭno kažu, što niemahčyma stvaryć nataŭskuju armiju rukami savieckich aficeraŭ. Heta ŭ poŭnaj miery tyčycca i sistemy achovy zdaroŭja», — tłumačyć jon.
«Vajna budzie doŭhaj»
Dobraachvotnik choča viarnucca na pieradavuju. Pytańnie adnak u tym, jakuju vajskovuju rabotu jamu daručać paśla ciažkaha ranieńnia z ulikam taho, što jon maje amal 50 hadoŭ.
Alesieŭ zvarot uhledzieli prapahandysty Łukašenki i Pucina. Łukašenkaŭcaŭ uzradavała, što dobraachvotnik «kančatkova zhubić paranienuju nahu i skardzicca na miascovuju sistemu achovy zdaroŭja». A pucincy zrabili ź biełarusa hruzina, napisaŭšy, što paranieny «Aleś z Tbilisi».
«Mianie absalutna nie kranaje, što jany pišuć. Heta vorahi, i čakać ad ich spačuvańnia nie vypadaje. Dla mianie važnaja taja sprava, jakuju ja mušu rabić, a jana dla mianie stanoŭčaja. Ja viedaju, čamu va Ukrainie, tamu na słovabłudstva prapahandonaŭ nie źviartaju ŭvahi», — z uśmieškaj zaznačaje biełarus.
Aleś nie ličyć Ukrainu svajoj radzimaju i paźbiahaje havaryć pra miascovuju palityku.
«Ja siudy pryjechaŭ, kab dapamahčy, čym mahu. Dla mianie asnoŭnaje front, — paŭtaraje jon. —
Ja nie ŭkrainiec. Mnie nie chočacca atrymlivać ukrainskaha hramadzianstva i nie tamu, što nie lublu Ukrainu. Ja adčuvaju siabie biełarusam, ale ŭ mianie nieŭzabavie skončycca pašpart, tamu ŭ mianie niama vyjścia».
Aleś miarkuje, što vajna budzie doŭhaj.
«Kali hutaryš z chłopcami da 30 hadoŭ, dyk jany ličać, što nieŭzabavie daciśniem. Heta ŭ ich havoryć moładzievy maksimalizm, jaki pazbaŭleny žyćciovaha dośviedu. Ale ŭ mianie za plačyma davoli praciahłaje žyćcio i ja navučyŭsia pryznavać niepryjemnaje», — davodzić piechaciniec.
Aleś nie moža patłumačyć, dziela čaho zabivajuć rasijanie ŭkraincaŭ. Na hetaje pytańnie jamu nie adkazali i pałonnyja rasijskija vajskoŭcy. Siarod ich, zaŭvažaje jon, traplalisia adukavanyja ludzi.
«Rasija — kraina, dzie masava pjuć, zabivajuć i robiać bahata taho, ad čaho vałasy duba stanoviacca. Dla čaho jany vajujuć, my, vidać, zrazumiejem, kali skončycca vajna. Ja nie kažu pra palitykaŭ z Kramla, a prostych rasijan», — razvažaje surazmoŭca.
Pavodle jaho, «rasijan nielha nazvać debiłami, jany chutka vučacca i vajujuć vielmi dobra».
«Vyzvaleńnie Biełarusi ad łukašyzmu nie budzie chutkim»
U Alesia daŭniaja historyja zmahańnia z łukašyzmam.
U druhoj pałovie 1990-ch jon dałučyŭsia da «Biełaha lehijona» i dahetul ličyć siabie siabram hetaj arhanizacyi, jakuju zasnavała moładź Biełaruskaha zhurtavańnia vajskoŭcaŭ.
«U nas było braterstva. My dapamahali adzin adnamu. Choć Lehijon i pierastaŭ isnavać, ale pabracimstva zastałosia. Kali ja sustrakaŭ Mirasłava Łazoŭskaha (zahinuŭ 16 maja pad Bachmutam. — NN), ci Siarhieja Čysłava (Bulbu), to ŭ mianie ŭzdymaŭsia nastroj. Sustrečy ź imi nadajuć aptymizmu», — havoryć piechaciniec.
Pa jaho słovach, ciapier pabracimstva, jak u «Biełym lehijonie», isnuje na vajnie, dzie pabracim zrobić usio, kab dapamahčy inšamu.
Aleś ličyć, što vyzvaleńnie Biełarusi ad łukašyzmu nie budzie chutkim. Dla hetaha pavinny syścisia mnohija faktary: unutranyja i źniešnija.
Bajec zamiežnaha lehijona nie vieryć u zajavy kiraŭnictva Pałka Kalinoŭskaha, što biełaruskija dobraachvotniki zdolnyja vyzvalić Biełaruś. Jon skieptyčna stavicca i da zapeŭnivańniaŭ, što kiraŭnictva Ukrainy budzie spryjać hetamu.
Na jaho pohlad, kali takoje adbudziecca, to «z boku Ukrainy heta budzie taja ž anieksija z zachopam ułady».
Pakul, miarkuje jon, nie zdolnaja vyzvalić Biełaruś i palityčnaja emihracyja, «jakaja nie moža damovicca, siedziačy ŭ Vilni i Varšavie».
«Ciapier roznyja hrupoŭki biełaruskaj emihracyi zmahajucca pamiž saboju za ŭładu. Na pieršym płanie ŭ ich, chto bolš zrabiŭ dy navajavaŭ dla Biełarusi», — zaŭvažaje Aleś.
Dobraachvotnik nie maje ambicyj uviazvacca ŭ palityčnyja batalii. Jon choča viarnucca ŭ Biełaruś, ale nie ŭ ciapierašniuju. Tamu, jamu zastajecca vajavać za Ukrainu sa spadzievam, što pieramoha nablizić pieramieny na radzimie.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆHladzicie taksama:
«Kali ja zahinu, pachavajcie moj popieł pad lubym dubam». Pabracim zhadvaje Mirasłava Łazoŭskaha
«Być lehijanieram — vielmi hanarova ŭ Francyi». Intervju ź biełarusam z Zamiežnaha lehijona
Što zapisana aficyjnaj pryčynaj śmierci adzinaha syna Jarmošynaj?4
Kamientary