Ułady Biełarusi chočuć razhruzić sudy i spraścić praceduru spahnańnia daŭhoŭ, pašyryŭšy paŭnamoctvy sudovych vykanaŭcaŭ. Pa ich rašeńniu daŭžnikoŭ płanujuć pierasialać u tańniejšyja kvatery.
U 2024 hodzie ŭ Biełarusi čakajecca źmianieńnie zakonaŭ ab vykanaŭčaj vytvorčaści. Kab razhruzić sudy i apraścić praceduru spahnańnia daŭhoŭ, ułady chočuć pašyryć paŭnamoctvy sudovych vykanaŭcaŭ. Jurysty patłumačyli DW, jak heta moža vyhladać na praktycy.
Jakija źmieny mohuć być pryniaty?
Jak čakajecca, vosieńniu 2024 hoda ŭ parłamient Biełarusi pastupić zakonaprajekt, zhodna ź jakim prapanujecca pašyryć paŭnamoctvy sudovych vykanaŭcaŭ. Tak, jany zmohuć abmiežavać vyjezd za miažu hramadzianam, u jakich jość daŭhi, a taksama vyvaz aŭtamabilaŭ takimi asobami. Pakul hetyja pytańni vyrašaje sud.
Akramia taho, ułady chočuć dazvolić sudovym vykanaŭcam spahaniać u jakaści kampiensacyi zapazyčanaści adzinaje žyllo daŭžnika z nastupnym pradastaŭleńniem žyłoj płoščy, jakaja budzie abo mienšaj pa pamiery, abo horšaj pa jakaści. Kali paśla pahašeńnia doŭhu, nabyćcia novaha žylla bolš nizkaj jakaści i apłaty pasłuh sudovych vykanaŭcaŭ zastanucca hrošy, ułaśniku abiacajuć ich viarnuć.
Płanujucca i techničnyja źmieny ŭ pracy sudovych vykanaŭcaŭ. Naprykład, paviedamleńnie pa sms i ŭ miesiendžarach. Śpiecyjalisty ŭžo karystajucca takimi srodkami, adnak ułady chočuć zamacavać heta na zakanadaŭčym uzroŭni.
A raniej adzinuju kvateru nie zabirali?
Jurystka Julija Levančuk adznačaje, što padobnaja praktyka isnuje tolki ŭ vypadku «chraničnych» daŭžnikoŭ pa kamunalnych pasłuhach. Takaja ž adkaznaść pahražaje asobam, jakija na praciahu hoda trojčy pryciahvalisia da adkaznaści za toje, što parušali spakoj susiedziaŭ, svaimi dziejańniami abmiažoŭvali ich pravy i zakonnyja intaresy.
Kali sud zhadžajecca z dokazami zajaŭnika, ułaśniku kvatery dajecca hod na pahašeńnie zapazyčanaści abo likvidacyju parušeńniaŭ. Kali patrabavańnie budzie im praihnaravana, kvateru možna vystavić na publičnyja tarhi, a taksama atrymać sumu zapazyčanaści.
«Na praktycy praz paŭhoda praktyčna nikoha nie vysialali, — udakładniaje Levančuk. — Zvyčajna nakaplaŭsia vialiki doŭh, i inšych mahčymaściaŭ dla spahnańnia prosta nie było. Sama pa sabie pracedura dosyć doŭhaja i zatratnaja dla dziaržavy — heta i praca sudovych vykanaŭcaŭ, i padbor druhoha žylla A kali ŭ kvatery prapisanyja dzieci, heta jašče bolš uskładniaje vyrašeńnie prablemy».
Jak buduć zabirać adzinuju kvateru?
Pa słovach Julii Levančuk, užo ciapier možna vykazać zdahadku, što ŭźnikli składanaści z kanfiskacyjaj kvater u daŭžnikoŭ, jakija znachodziacca za miažoj i nie chočuć viarnucca ŭ Biełaruś. «Pa hetym važna, kab pracedura była jak maha bolš dakładna i padrabiazna raśpisana: jakaści žylla, u jakim rajonie mahčymy abmien, što rabić, kali ŭ kvatery zarehistravany niepaŭnaletnija albo asoby ź invalidnaściu, jakija pad dadatkovaj apiekaj dziaržavy», — tłumačyć surazmoŭca.
Ci zakranie heta palitviaźniaŭ? Levančuk kaža, što źmieny mohuć zakranuć luboha daŭžnika, a nie tolki fihurantaŭ kryminalnych spraŭ. Naprykład, niepłacielščykaŭ pa kredytach. Što tyčycca palityčnych apanientaŭ režymu, to, na dumku jurystki, novaŭviadzieńnie chutčej zakranie ŭpłyvovych palitykaŭ, jakim staviać u vinu parušeńnie mnohich artykułaŭ Kryminalnaha kodeksa, pahražajuć zavočnymi sudami i miljonnymi pazovami, a ich majomaść užo aryštavanaja.
«Kali pahladzieć na asudžanych pavodle 342-ha artykuła KK (udzieł u pratestach. — Red.), to ŭ bolšaści albo ŭžo pahašanyja iskavyja patrabavańni — tak abvinavačanyja spadziajucca na źmiakčeńnie pakarańnia, albo havorka idzie pra nieistotnyja sumy, jakija nielha suadnieści z koštam kvatery, — kaža juryst. — Miarkuju, što asnoŭnaj masy palitviaźniaŭ novaŭviadzieńnie nie zakranie. Što tyčycca tych, chto pakinuŭ krainu, to pakul zavočnyja sudy nie pastavili na patok. A dla kanfiskacyi (kvatery. — Red.) usio ž patrabujecca prysud suda, jaki ŭstupiŭ u siłu. Adnak i tut śpiecyjalisty pavinny kiravacca suraźmiernaściu doŭhu i koštu majomaści».
Sudovym vykanaŭcam pieradajuć funkcyi suda?
Advakat, pazbaŭleny licenzii ŭ Biełarusi, na ŭmovach ananimnaści ŭ kamientary DW adznačyŭ, što skieptyčna hladzić na ideju pašyryć paŭnamoctvy sudovych vykanaŭcaŭ, bo heta pavialičyć nahruzku na ich.
«Navat Miniust pryznaje, što adna z klučavych prablem słužby — zanadta vysokaja zahružanaść, vialikaja ciakučka kadraŭ, — dadaje surazmoŭca. — Praca sudovych vykanaŭcaŭ i ciapier vyklikaje šmat narakańniaŭ. Davoli časta jany nie mohuć prosta supastavić dakumienty, paviedamlajuć, što treba pahasić doŭh, kali hramadzianin užo daŭno raźličyŭsia. A ciapier im prapanujuć pieradać, pa sutnaści, funkcyi suda».
Pry hetym apytanyja DW ekśpierty pryznajuć, što pa spravach ab abmiežavańni vyjezdu za miažu abo vyvazu aŭto sudovyja pracesy i ciapier prachodziać farmalna, praktyčna zaŭsiody sudy ŭ Biełarusi zhadžajucca z patrabavańniem uviadzieńnia takich zabaronaŭ.
Inakš vyhladaje praktyka z vysialeńniem za daŭhi pa kamunalnych płaciažach. Naprykład, u 2021 hodzie sudy Minska zadavolili tolki tracinu takich pazovaŭ.
Raspracoŭščyk partała 115.bieł padaŭ u sud na piać arhanizacyj ŽKH. Tyja nie płaciać za sajt, na jakim biełarusy na ich skardziacca
U Minsku pabudujuć jašče adzin mikrarajon u Łošycy. Što tam budzie
Jak doŭha treba źbirać na kvateru ŭ nas i ŭ inšych krainach Jeŭropy — Biełaruś na adnym uzroŭni z Polščaj
Mastaki Ščamialova i Rymašeŭski ŭ SIZA pa narodnym artykule
Kamientary