«Ja — «viešałka». Padatkovaja zacikaviłasia, adkul u studentki 70 000 dołaraŭ na Tesla
Historyja Viery i jaje maci Kaciaryny dadaść u vaša žyćcio jašče adnu fobiju. Vy kali-niebudź zadumvalisia, što moža adbycca, kali fatahrafija važnych staronak pašparta patrapić nie ŭ tyja ruki? Dyk voś dačka z mamaj śćviardžajuć, što takoj fatahrafii chapiła, kab na 18-hadovuju studentku aformili darahi aŭtamabil. U padatkovaj, zrazumieła, uźnikła pytańnie: adkul srodki na takoje nabyćcio? I ŭ hetaj historyi pakul niama ščaślivaha finału. Mašyna, pra jakuju idzie havorka, Viery nie naležyć, jana zapeŭnivaje, što ŭ vočy jaje nikoli nie bačyła. Vialikich hrošaj, pavodle jaje słoŭ, taksama niama. Zatoje jość doŭh u 50 000 rubloŭ — padatak, pienia, štraf. I jość vydatki na jurystaŭ u pakul biasplonnych sprobach dakazać svaju nievinavataść. Historyju raspaviadaje Onliner.
Mama i dačka
— My viedajem, što takich nazyvajuć «viešałkami». Ciapier viedajem, a tady i vykazać zdahadku nie mahli, inakš nikoli nie trapili b u hetuju historyju. Tamu, napeŭna, i chočam pra ŭsio raskazać: kab inšyja viedali, što tak byvaje, i trymalisia dalej ad padobnaha, — kaža Kaciaryna.
Jany abiedźvie z Hrodna, na sustreču pryjšli razam — tak praściej, ale abiedźvie mocna chvalujucca.
— U mianie dvoje dziaciej, dźvie vydatnyja dziaŭčynki. Ja ŭ razvodzie, vychoŭvaju ich adna. Šmat hrošaj u nas nikoli nie było — napeŭna, heta i adyhrała svaju rolu, - žančyna hłyboka ŭzdychaje.
«Hrošaj chočaš zarabić?»
— U lipieni 2021 hoda sa mnoj źviazaŭsia moj vielmi blizki znajomy — Ženia. My kaliści siabravali siemjami, potym jon źjechaŭ na stałaje miesca žycharstva ŭ Sočy. I voś adtul patelefanavaŭ mnie i prapanavaŭ: «Słuchaj, hrošy chočaš zarabić?» Jon viedaŭ, što ja paśla razvodu zastałasia ź dziećmi, viedaŭ, što ŭ mianie dźvie pracy: viadu kursy krojki i šyćcia, a viečarami pracuju doma. Plus Viera ŭžo vučyłasia na płatnym adździaleńni ŭ politechničnym kaledžy — vučobu treba było apłačvać. Tamu pytańnie hrošaj było balučym. Ale ja vielmi naściarožana pastaviłasia da jaho słoŭ, nie chacieła załazić ni ŭ jakija kałamutnyja schiemy, — raspaviadaje žančyna.
Pa słovach Kaciaryny, Ženia prapanavaŭ aformić na jaje aŭtamabil.
— Jon staŭ mianie pierakonvać: «Dy narmalnaja tema naohuł! Aformiš na siabie mašynku, hrošyki zapłaciać. Usio narmalna budzie — ja adkazvaju!» Tady ja admoviłasia. Pryčym schłusiła, što na mnie ŭžo jość mašyna, — niajomka było admaŭlać dobramu siabru, — praciahvaje surazmoŭnica. — Praź niekatory čas jon znoŭ patelefanavaŭ, skazaŭ: «Słuchaj, dyk davaj na Vieru aformim. Joj užo jość 18 hadoŭ». Ja jašče raz udakładniła: «Žeń, heta niejkaja machinacyja?» Jon znoŭ supakoiŭ: «Narmalnaja tema, usie vakoł afarmlajuć». Ja ni ŭ čym takim nie raźbirajusia, prosta pavieryła.
Jon skazaŭ: «Kali raptam što — ja vas padstrachuju». Ja padumała tady: nu jon ža Vieru vielmi lubić, u niejkaje hłupstva jaje sapraŭdy nie ŭciahnie. Udakładniła, što ad nas zapatrabujecca. «Skińcie fota pašparta, ja padrychtuju dakumienty, a potym Viery treba budzie padjechać u Minsk, usio aformić», — skazaŭ mnie Ženia. I ja vyrašyła: dobra, potym na miescy raźbiaremsia, pačytajem, što tam za dakumienty.
Kaciaryna kaža, što jaje znajomy pierasłaŭ joj tady 450 jeŭra.
— Hrošy ŭ vyniku pajšli na apłatu kaledža. Viery ja pra ŭsio raskazała, paraiłasia ź joj. Dačka skazała: «Vy darosłyja ludzi, Ženiu my daviarajem, a hrošy nam patrebnyja», — uspaminaje žančyna.
Pavodle jaje słoŭ, damoŭlenaść zaklučałasia ŭ tym, što siamji patelefanuje niechta, skaža, kali treba padjechać u Minsk dla padpisańnia papier.
— Vy tady nie viedali, pra jakuju mašynu havorka?
— U toj momant my ni pra što takoje nie dumali. I kali z nami źviazaŭsia hety čałaviek, to słova «Tesla» prahučała, ale nam jano ni pra što nie skazała. Prosta nie nadali hetamu značeńnia, navat nie zdahadalisia, - razvodzić rukami surazmoŭnica. — Nu dury! Ni ŭ jaje pravoŭ niama, ni ŭ mianie ich nikoli nie było. Dzie była maja hałava?
Ale, jak śćviardžajuć abiedźvie, u Minsk ich tak nichto i nie paklikaŭ.
— Niejak raz patelefanavaŭ Ženia i kaža: «Usio, bolš ničoha nie treba». I ja vyrašyła, što kali my nikudy nie jeździli i ničoha nie padpisvali, to, napeŭna, ničoha i nie było. I ja pra heta ščaśliva zabyłasia. Pra siabie jašče padumała: moža, i hrošy daviadziecca nazad viarnuć, tamu niejki čas ich nie marnavała. Ženiu ja nie pieratelefanoŭvała, jon mnie — taksama, - paciskaje plačyma Kaciaryna.
Papiera z padatkovaj
— U listapadzie 2022 hoda nam pryjšoŭ list z padatkovaj z patrabavańniem dać tłumačeńni ab krynicach dachodaŭ Viery. U hetym patrabavańni — jaje dachody i vydatki. Ale jakija tam dachody ŭ 18-hadovaj studentki? A ŭ vydatkach — aŭtamabil za sumu, ekvivalentnuju 70 000 dalaraŭ, - Kaciaryna chapajecca za hałavu.
28.07.2021 — kupla transpartnaha srodku (Tesla Model S). Pieralik zamiežnaj valuty ŭ biełaruskija rubli (na ŭkazanuju datu): 70786,08 dołara * 2,5224 rubli = 178550,81 rubla. Takuju infarmacyju mieła padatkovaja słužba i na padstavie č. 1 p. 11 art. 73-1 Padatkovaha kodeksa zapatrabavała pradstavić u 30-dzionny termin tłumačeńni ab krynicach dachodaŭ, za košt jakich byli zrobleny takija vydatki.
«Ženia abiacaŭ dapamahčy. I dapamoh»
— Zrazumieła, ja adrazu patelefanavała Ženiu, tamu što naohuł nie razumieła, jak być. Jon mnie kaža: «Nu Kacia, my ž z taboj razmaŭlali pra mašynu». A ja jamu: «Ženia, my nie havaryli pra takuju darahuju mašynu!» — praciahvaje Kaciaryna. — Ale Ženia ž abiacaŭ dapamahčy. I dapamoh. Dziakujučy hetaj dapamozie my zakapali siabie jašče bolš pierad padatkovaj i stracili hod. Jon skazaŭ: «Oj, dy nie bojciesia, usio budzie narmalna. Ja vam dašlu raśpisku, što heta ja vam daŭ hetyja hrošy, a vy daście raśpisku padatkovaj — i ŭsio».
Ale ž adnoj raśpiski niedastatkova. Z čaho b heta kamuści prosta pieradavać inšaj siamji kala 70 000 dołaraŭ?
— Lehienda była takoj: Ženia niby viedaŭ, što ŭ Viery była błakitnaja mara — Tesla. Ženia dziaŭčynku lubiŭ i chacieŭ, kab jaje mara ździejśniłasia, tamu dapamoh materyjalna. Mašynu kupili, ale pakul jaje dastaŭlali ŭ Biełaruś, my ź Vieraj, maŭlaŭ, vyrašyli, što Tesla — heta niejak zanadta, što niama hrošaj na absłuhoŭvańnie, dy i pravoŭ u nas, akazvajecca, niama. I tady Ženia mašynu pradaŭ i svaje hrošy takim čynam viarnuŭ, - raspaviadaje mama studentki.
Atrymaŭšy raśpisku, jana źviarnułasia da advakata, kab pravilna skłaści list u padatkovuju.
— Ja raspaviała hetamu advakatu ab situacyi, i jon paličyŭ, što ŭsio budzie narmalna, što raśpiski chopić. Mianie heta supakoiła. Nu i Ženia kazaŭ: «Kali što — valicie ŭsio na mianie», - dadaje žančyna.
Padatkovaja pravodziła pravierku. Vieru časta zaprašali źjavicca, zadavali pytańni. Kaciaryna prychodziła ź joj, časam jaje vyklikali asobna.
— U žniŭni 2023 hoda my atrymali rašeńnie: kali kazać prosta, nam nie pavieryli. I zapatrabavali zapłacić padachodny padatak z toj častki vydatkaŭ, jakaja pieravyšała dachody Viery, to bok amal 40 000 rubloŭ. Termin vypłaty — adzin miesiac. My sprabavali abskardzić hetaje rašeńnie, ale ničoha z hetaha nie vyjšła. Dzie znajści takija hrošy? Zrazumieła, vypłacić ich my nie mahli, pačała kapać pienia, - kažuć mama i dačka.
Vydatki na jurystaŭ. Źniknieńnie Ženi
Siamja pasprabavała dabicca admieny rašeńnia padatkovaj. Kaciaryna źviarnułasia da inšaha jurysta.
— Žančyna daviedałasia našu historyju i prapanavała inšy varyjant. U mianie za ŭsio žyćcio dva razy pradavałasia kvatera. Pa słovach jurysta, treba było z samaha pačatku kazać padatkovaj, što paśla prodažu kvatery zastalisia nazapašvańni, jakija my i patracili na kuplu aŭtamabila. My pisali skarhu ŭ Ministerstva pa padatkach i zborach pa Minsku, ale tam paviedamili, što infarmacyja, jakuju my padajem paśla vyniasieńnia rašeńnia, nie moža być pryniataja da ŭvahi, heta značyć, my spaźnilisia z hetaj viersijaj», — udakładniaje surazmoŭca.
Ženia, zychodziačy sa słoŭ Kaciaryny, pacichu źnik z hetaj historyi.
— Ja ź im źviazvałasia, raskazvała pra toje, što adbyvajecca, prasiła dapamahčy. Jon mnie kazaŭ: «Nie chvalujsia, značyć, budziem sudzicca». A ja jamu adkazvała: «Słuchaj, heta niejkaja tryźnieńnie, ničoha nie atrymlivajecca — jaki sud?» U vyniku jon skazaŭ, maŭlaŭ, rabicie jak viedajecie, i źnik: vydaliŭ usiu pierapisku ŭ sacsietkach, pierastaŭ vychodzić na suviaź, - adznačaje žančyna.
Miž tym situacyja paharšałasia z kožnym dniom.
— Pienia raście pa 10 rubloŭ u dzień. I hetaj pieni ŭ nas nakapała ŭžo na 3000 rubloŭ. Da nas užo prychodzili z adździeła prymusovaha vykanańnia aryštoŭvać majomaść, - raspaviadajuć mama i dačka.
Dapamahać siamji ŭziaŭsia treci juryst.
— U dakumiencie, jaki my zapytvali ŭ mytni i dzie paznačany VIN hetaha aŭtamabila, jon ubačyŭ podpis taho, chto aŭtamabil atrymaŭ. I heta byŭ nie podpis Viery. My pasprabavali začapicca za heta, napisali skarhu ŭ mytniu. Ale atrymali adtul adkaz, što była zaklučana damova-daručeńnie z mytnym pradstaŭnikom i pryjomkaj mašyny, adpaviedna, zajmaŭsia mytny pradstaŭnik. My daviedalisia, ź jakoj firmaj nibyta była zaklučanaja takaja damova, sprabavali atrymać jaje na ruki, ale ŭbačyli tolki niajakasnuju kopiju hetaj damovy, u jakoj adniekul uziaŭsia podpis Viery — taki ž, jak u jaje pašparcie, — kaža Kaciaryna.
— Zahvazdka ŭ tym, što hety podpis ja pastaviła ŭ pašparcie, jaki atrymlivała ŭ 14 hadoŭ. Treba było raśpisacca, i ja takaja darosłaja ŭpieršyniu ŭ žyćci raśpisałasia. Ale bolš hety podpis ja nidzie nie pakidała i, zrazumieła, nijakich damovaŭ z mytnymi pradstaŭnikami nie padpisvała. Tady jak podpis moh tam źjavicca? - adznačaje Viera.
Siamja pasprabavała atrymać aryhinał hetaj damovy-daručeńnia, ale ŭ kampanii, ź jakoj jon byŭ zaklučany, adkazali, što heta niemahčyma — biez tłumačeńnia pryčyn.
— Paśla hetaha my napisali zajavu ŭ Śledčy kamitet. Viera nie padpisvała taki dakumient, značyć, niechta jaho padrabiŭ, raźmiaściŭšy jaje podpis, — ličyć Kaciaryna.
Niekalki razoŭ i dačku, i mamu zaprašali ŭ SK.
— My ŭžo raskazvali, jak usio było na samoj spravie. Ženia nas kinuŭ, vyharodžvać jaho bolš nie było nijakaha sensu, - praciahvaje žančyna. — Voś tolki heta nie dapamahło. Sa Śledčaha kamiteta nam pryjšła admova va ŭzbudžeńni kryminalnaj spravy za adsutnaściu składu złačynstva. Aryhinał damovy, darečy, navat śledčym nie padali: nibyta hetaha aryhinała ŭžo niama, i naohuł takaja damova nie źjaŭlajecca aficyjnym dakumientam, heta značyć błankam strohaj spravazdačnaści. A praviedzienaja počyrkaznaŭčaja ekśpiertyza nie zmahła ŭstanavić, kim byŭ pakinuty podpis: Vieraj ci kimści jašče. Dalej u nas zastavałasia dva varyjanty: iści albo ŭ prakuraturu, albo ŭ sud. My pajšli ŭ sud.
Byŭ padadzieny pazoŭ ab pryznańni damovy na akazańnie pasłuh mytnaha pradstaŭnika niesapraŭdnym. Siamja źviarnułasia da jašče adnaho jurysta, užo čaćviortaha. Ale sud admoviŭ u zadavalnieńni isku.
- Sud paličyŭ, što Viera apłaciła ŭtylzbor za hetuju mašynu i heta nibyta paćviardžaje toje, što jana jaje afarmlała. Našy dovady ab tym, što ŭ toj dzień jaje i ŭ Minsku nie było, jana była ŭ Hrodnie i nie mahła ničoha takoha apłačvać, byli acenieny krytyčna. Viadoma ž, my abskardzili takoje rašeńnie, ale da čaho heta pryviadzie? Pakul my bačym, što apynulisia ŭ zusim biazvychadnaj sytuacyi i niama nikoha, chto b nam dapamoh. Tak, my adpravili fatahrafii sa staronkami pašparta — heta była pamyłka. Ale niaŭžo hetaha dastatkova, kab byli takija nastupstvy? Niaŭžo možna nie padpisać nivodnaha dakumienta i heta nikim nie budzie pryniata da ŭvahi? — Kaciaryna razvodzić rukami.
Viera śćviardžaje, što nikoli nie bačyła tuju Tesla Model S 2018 hoda vypusku, jakaja, miarkujučy pa papierach, była aformlena na jaje.
— Jość płatny servis u Rasii, dzie možna daviedacca pra historyju kankretnaha aŭtamabila pa jaho VIN. Tak my vyśvietlili, što hetaja mašyna znachodzicca ŭ Maskvie, u jaje jość uładalnik, jaki pastaviŭ jaje na ŭlik praź miesiac paśla taho, jak mašynu aformili na mianie. Majho imia siarod uładalnikaŭ u hetaj bazie niama, - źviartaje ŭvahu dziaŭčyna.
Pazyki siamji (ci kankretna dački ź jurydyčnaha punktu hledžańnia) tolki rastuć.
— My pavinny vypłacić užo 50 000 rubloŭ: heta padatak, pienia, štraf za niavypłatu. U mianie ŭžo jość administracyjny artykuł za niavypłatu padatkaŭ — voś tak. Ja zaraz nievyjaznaja, z daŭhami, z utrymańniem zarpłaty ŭ lik pahašeńnia hetych daŭhoŭ. Žyćcio prosta pajšło napierakasiak z-za adnaho nieabdumanaha ŭčynku, - kaža Viera.
— Jašče kala 4000 rubloŭ my patracili za hetyja hady ŭ sprobach niešta dakazać, - dadaje jaje mama. — My apłačvali jurystaŭ, praviadzieńnie počyrkaznaŭčaj ekśpiertyzy, sudovyja vydatki. Usio marna. Zrešty, data razhladu našaj apielacyi — 2 vieraśnia. Ubačym, što budzie. Ja pa-raniejšamu nie mahu pavieryć, što ŭsio, što z nami adbyvajecca, — heta realnaść. Padajecca, što takoha prosta nie moža być.
Trahiedyja «viešałak»
Historyi z tak zvanymi «viešałkami» — ludźmi, jakija aformili na siabie ŭviezienyja ŭ krainu mašyny, pryznačanyja dla kahości inšaha, — stali pamnažacca na fonie pasłableńniaŭ, vyklikanych 140-m ukazam: invalidy (1-j i 2-j hrupy), a taksama šmatdzietnyja siemji zmahli raźličvać na 50%-nuju kampiensacyju mytnych pošlin na ŭvoz lehkavych aŭtamabilaŭ adzin raz u hod. Viadoma niamała historyj, kali lhotnaje afarmleńnie ažyćciaŭlałasia dla trecich asob — pierakupščykaŭ abo realnych pakupnikoŭ (u tym liku z Rasii). Adrazu ž, jašče ŭ 2019 hodzie, źjavilisia ludzi, jakija prapanujuć pryhnać i aformić mašynu na šmatdzietnuju siamju za ŭznaharodžańnie.
Hulcy rynku adkryta zajaŭlali, što va ŭmovach deficytu aŭtamabilaŭ mnohich zvykłych marak uvoz z-za miažy dasiahnuŭ vializnaha abjomu, pry hetym vielmi značnaja častka pastaŭlenych u Biełaruś ź Jeŭropy i ZŠA mašyn afarmlajecca mienavita pa 140-m ukazie.
Jak vyhladaje praces. Aŭtamabil prybyvaje na skład časovaha zachoŭvańnia, u nataryusa afarmlajuć davieranaść na rastamožku na proźvišča lhotnika. Toj navat nie bačyć mašyny. Dekłaranty na składzie časovaha zachoŭvańnia zvyčajna ničoha nie pytajucca nakont hetaha, nijak nie patrabujuć dakazać prava na lhotu. Tolki prymajuć dakumienty i vydajuć rekvizity na apłatu zboraŭ: mytnaha, utylizacyjnaha, za zachoŭvańnie i za pasłuhi. Paśla apłaty aŭtamabil možna zabrać, aformić damovu na realnaha ŭładalnika. Lhotnik źjaŭlajecca ŭ druhi raz dla źniaćcia / pastanoŭki na ŭlik.
Byŭ i alternatyŭny, bolš ryzykoŭny sposab — ź vizitam ilhotnika tolki da nataryusa (bieź biełaruskaha MREA). U takim vypadku aŭtamabil z paśviedčańniem na ŭviezieny TS ad mytni (sini błank farmatu A5) i biez numaroŭ adrazu pierahaniali ŭ Rasiju, afarmlali niepasredna tam.
Nu a zatym idzie apisanaja historyja z padatkovaj, jakaja zadaje pytańnie: adkul srodki na kuplu mašyny? I takich historyj niamała.
Kamientary
Prymružyłasia ružovaj pysaj Alisa
Buracina padparadkavaŭsia, soldy zaźvinieli raźvitalna-žałobnaj melodyjaj, i kryvy zuch Bazylijo sprytna i chvatka vyzvaliŭ biessaromna-spraktykavanaj kipciastaj kašłataj łapaj Buracinavy kišeni ad praźmiernaje vahi
Nie źvinicie i nie śviatlicie, nakolki mažliva (razumieju, što składana), hrašyma pierad rabaŭnikami.
I rabaŭniki tut daloka nie pamaŭźlivyja Ženi z Sočaŭ