Мова5555

Шмалец, здор: як у вас яго гатавалі і як называлі?

У беларуска-рускіх слоўніках беларускае слова «шмалец» тлумачыцца як «гусиный жир». А як тады па-беларуску называецца топлены свіны тлушч? Той самы прадукт, які па-польску называецца smalec, а па-англійску lard.

Дарэчы, у беларускай Вікіпедыі няма адпаведніка артыкулам smalec і lard? Няўжо ў Беларусі не шмаравалі хлеб свіным смальцам-шмальцам, а калі шмаравалі, дык толькі гусіным? Ай-вэй!

У мяне асабіста трохі іншая версія. Смалец ці шмалец — сутнасна адно і тое ж, і хутчэй за ўсё, ў Беларусі бытавалі абедзве формы, і з с- і з ш-, але ш- было найбольш уласцівым для габрэяў, а вось яны то якраз свінога і не ўжывалі, а толькі гусіны, а складальнікі савецкіх слоўнікаў толькі на гусіным тлушчу і зафіксаваліся.

Здор — гэта здаецца, не зусім тое самае. Здор, вядома мог быць і адтоплены, але ён рабіўся здорам незалежна ад гэтага — проста ў выніку саскубання. А адтапліваць можна любы тлушч, не толькі здор.

Польскае «смалец» — датычыць менавіта топленага тлушчу ўвогуле. І нешта мне не верыцца, што ў Беларусі было інакш. 

(Пра здор, дарэчы, артыкула ў Вікі таксама няма.)

Скажыце, як у вас у сям'і называлі свіны топлены тлушч для бутэрбродаў ці для смажання? Смалец? Ці было нейкае іншае слова? І як, з чым яго гатавалі?

Каментары55

У Данецкай вобласці разбурана дамба Курахаўскага вадасховішча — вада падымаецца

У Данецкай вобласці разбурана дамба Курахаўскага вадасховішча — вада падымаецца

Усе навіны →
Усе навіны

Ілля Шкурын запаліў у чэмпіянаце Польшчы: выйшаў на замену і забіў два галы за 6 хвілін ВІДЭА5

Кватэры, якія знаходзяцца ў працэсе прыватызацыі, могуць зноў стаць дзяржаўнымі. Пры якой умове?

«Уціхамірцеся!» Азаронак кінуўся абараняць беларускія вуліцы ад Бондаравай. Але матывы ў яго свае11

Ваенкар заявіў, што расійскія дэсантнікі ў Курскай вобласці апынуліся ў акружэнні3

Расійскі баксёр і дэпутат Валуеў прыехаў у Жабінку і паблытаў Беларусь з Бранскай вобласцю9

«Прэзідэнты ЗША, якія ўплываюць на жыццё беларусаў». Найлепшыя твіты тыдня2

Расійскія чыноўнікі пахвалілі настаўнікаў, якія на загад беларуса надзелі шапачкі з фольгі4

Падтрымайце нас праз Патрэон, каб мы змаглі больш37

Прэзідэнт Фінляндыі: Расійскаму імперыялізму не відаць канца. Трэба быць гатовымі да ўсяго і не панікаваць4

больш чытаных навін
больш лайканых навін

У Данецкай вобласці разбурана дамба Курахаўскага вадасховішча — вада падымаецца

У Данецкай вобласці разбурана дамба Курахаўскага вадасховішча — вада падымаецца

Галоўнае
Усе навіны →