Грамадства2727

Беларускіх студэнтаў у Чэхіі правяраюць на сувязі з рэжымам — ужо выявілі сваяцтва з кадэбэшнікам і чыноўнікамі. Што будзе з навучэнцамі далей?

Каб некаторыя беларускія студэнты змаглі працягнуць навучанне ў Чэхіі, ім трэба будзе даказаць, што яны не маюць сувязяў з рэжымамі Лукашэнкі ці Пуціна і, значыць, не стануць на іх працаваць. Студэнтам дапамагае офіс Святланы Ціханоўскай разам з беларускай дыяспарай у Чэхіі. Верыфікацыяй займаецца ў тым ліку BYPOL. «Наша Ніва» даведалася, якім чынам адбываецца праверка студэнтаў.

Карлаў універсітэт у Празе. Фота: czstudents.ru

Новыя метадычныя рэкамендацыі для чэшскіх універсітэтаў і даследчых устаноў з’явіліся 23 сакавіка ў сувязі з міжнароднымі санкцыямі, якія забараняюць даваць тэхнічную дапамогу Расіі і Беларусі як «краінам-агрэсарам». У трактоўцы Еўрапейскай камісіі беларусам і расіянам могуць забараніць атрымліваць вышэйшую адукацыю, праводзіць навуковыя даследаванні, і ў самой Чэхіі за выкананнем міжнародных санкцый рознымі ўстановамі сочыць Фінансава-аналітычнае ведамства (FAÚ).

Забарона на атрыманне вышэйшай адукацыі закранае ў першую чаргу спецыяльнасці з так званай «павышанай рызыкай з пункту гледжання тэхнічнай дапамогі ці нематэрыяльнага трансферу тэхналогій». Да такіх «рызыкоўных» ці «крытычных» спецыяльнасцяў аднесеныя, напрыклад, фізіка, хімія, біятэхналогіі, ядзерныя тэхналогіі, энергетыка і шэраг іншых.

Прычым гэты пералік існаваў яшчэ да вайны Расіі з Украінай і раней ужо прымяняўся да студэнтаў з краін пад санкцыямі.

«Санкцыі, пра якія вядзецца гаворка, як вы бачыце, сыходзяць не ад універсітэтаў і нават не ад Міністэрства адукацыі, таму з рэктарамі тут можна дамаўляцца толькі пра звышчулае стаўленне да беларускіх студэнцтаў, асабліва рэпрэсаваных. І пра нейкія гарантыі з нашага боку, якія б дазволілі аўтаматычна пакінуць чалавека на «крытычнай спецыяльнасці».

На сёння мы разам з Аленай Ціхановіч, з якой прадстаўляем беларускую нацменшасць, а таксама з Задзіночаннем беларускага студэнцтва Чэхіі сустрэліся з кіраўніцтвам найстарэйшага ў Еўропе і найбуйнейшага ў Чэхіі тэхнічнага ўніверсітэта (ČVUT), найбуйнейшага хімічна-тэхналагічнага ўніверсітэта (VŠCHT), тэхнічнага ўніверсітэта ў Брне (VUT), а таксама з дэканам матэматычна-фізічнага факультэта Карлава ўніверсітэта (MFF UK). ВНУ, якая пакуль не ідзе з намі на кантакт, — гэта Сельскагаспадарчы ўніверсітэт (ČZU).

З некаторымі рэктарамі атрымалася дамовіцца пра так званыя рэкамендацыйныя лісты (dobrozdání) ад нас як прадстаўніц нацменшасці.

І звярнуцца па такі ліст да нас павінен сам студэнт. Бо ўніверсітэты не маюць права даваць асабістыя даныя навучэнцаў», — расказвае Крысціна Шыянок, адна з прадстаўніц беларускай нацменшасці ў Чэхіі.

Акурат каб атрымаць такі рэкамендацыйны ліст, некаторыя студэнты крытычных спецыяльнасцяў мусяць прайсці верыфікацыю, з якой дапамагае і арганізацыя экс-сілавікоў BYPOL.

«У нас у «Байпол» ёсць спецыялісты-аналітыкі, таксама з ліку былых супрацоўнікаў беларускай міліцыі, якія маюць шматгадовы досвед працы ў сферы верыфікацыі і правядзення аналітычных даследаванняў. Плюс у нас маецца доступ да баз даных МУС Беларусі, адкуль мы можам атрымаць дадатковую інфармацыю. Акрамя таго, нашы спецыялісты валодаюць і іншымі спосабамі верыфікацыі даных з адкрытых крыніц», — расказвае кіраўнік BYPOL Аляксандр Азараў, адразу адзначаючы, што не можа раскрываць усіх дэталяў методыкі. 

Аляксандр Азараў, адзін з кіраўнікоў «Байпола»

У задачу аналітыкаў уваходзіць збор усёй наяўнай інфармацыі пра студэнта і праверка на прадмет таго, ці не звязаная яго сям’я, блізкія сваякі з рэжымам.

«У выніку праверкі адной з першых партый высветлілася, што ў аднаго студэнта бацька служыць у КДБ, у іншага бацькі — дзейныя чыноўнікі.

Асабіста мы не лічым, што дзеці мусяць адказваць за бацькоў і што калі маці ці тата чыноўнікі, то і нашчадак падзяляе іх погляды. Мы наадварот хочам, каб беларускія студэнты вучыліся за мяжой, атрымлівалі еўрапейскую адукацыю — каб пасля з атрыманымі ведамі яны працавалі на карысць новай Беларусі. Але мы не прымаем рашэнняў наконт лёсу студэнтаў, мы проста перадаём звесткі пра іх. Рашэнне ўжо будзе прымацца чэшскім бокам непасрэдна», — удакладняе Аляксандр Азараў.

Крысціна Шыянок дадае, што нацменшасці важна зрабіць усё, каб маладыя беларусы і беларускі не неслі кавалак калектыўнай віны за агрэсію рэжымаў: «выраз «сваяк здрадніка радзімы» павінен сысці ў нябыт».

«Кожны канкрэтны выпадак павінен разглядацца ў індывідуальным парадку. Ні статыстычныя даныя, ні канкрэтныя сітуацыі, што тычыцца студэнтаў, у якіх сваякі аказаліся звязаныя з рэжымам, я б не хацела агучваць і каментаваць. Гэта ўсё прыватная інфармацыя. Скажу толькі, што нестаноўчыя верыфікацыі часам здараюцца, як мы бачым. Звычайна якраз праз працу маці ці бацькі.

У выпадку нестаноўчай верыфікацыі мы абавязкова сустракаемся са студэнтам асабіста, гутарым і прымаем рашэнне па выніках размовы. Калі ўсё ж рэкамендацыйны ліст і пасля размовы выдаць немагчыма, мы тлумачым прычыну, але гэта нікуды не ідзе далей. Студэнт проста не атрымлівае ад нас дадатковай падтрымкі ў выглядзе гарантыі. Бо ўсё ж мы цяпер у стане вайны, і пытанне бяспекі не менш важнае, чым этычны бок», — каментуе Крысціна Шыянок.

Беларусы на сустрэчы з кіраўніцтвам VŠCHT (хімічна-тэхналагічнага ўніверсітэта). Фота: тэлеграм-канал Святланы Ціханоўскай.

Суразмоўца звяртае ўвагу, што пакуль выпадкаў адлічэнняў беларусаў па палітычных матывах зафіксавана не было. Большасць чэшскіх універсітэтаў зацікаўленыя ў сваіх студэнтах, а да студэнцтва з Беларусі ўвогуле ставяцца з цеплынёй і робяць усё магчымае, каб тыя змаглі давучыцца: 

«Мы стараемся трымаць руку на пульсе па гэтай сітуацыі. У горшым выпадку сярод альтэрнатыўных варыянтаў, якія прапануюцца, ёсць самыя розныя: ад часовага прыпынення навучання ці пераходу на сумежную некрытычную спецыяльнасць да індывідуальнага вучэбнага плана альбо напісання ўласнага матывацыйнага ліста, які б дазволіў пакінуць студэнта на «крытычнай» спецыяльнасці».

На сустрэчы з рэктаратам Чэшскага тэхнічнага ўніверсітэта. Фота з архіва Крысціны Шыянок.

Чытайце таксама:

«Гэта мы так пра вас клапоцімся». У міліцыянераў і кадэбэшнікаў адбіраюць пашпарты

«Браць на мяжы — нязручна, таму людзям даюць уехаць у Беларусь». Як затрымліваюць тых, хто пасля доўгай адсутнасці вяртаецца з-за мяжы

Каментары27

  • Беларус
    01.08.2022
    Малайцы, слушна!
  • stet
    01.08.2022
    дети не отвечают за родителей если не поддерживают их. также как я не отвечаю за лукашенку если не поддерживаю его. а если дети поддерживают своих кгб или чиновников родителей, то домой их. они представляют опасность в том числе для других студентов беларусов.
  • basilio
    01.08.2022
    Всех домой, все разборки после.
 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

Цяпер чытаюць

Лукашэнка пахваліўся, што яму на дзень нараджэння падарылі ўсюдыход4

Лукашэнка пахваліўся, што яму на дзень нараджэння падарылі ўсюдыход

Усе навіны →
Усе навіны

Трамп заявіў, што гатовы адступіць ад перамоваў паміж Украінай і РФ, калі не будзе прагрэсу11

У МАРГ прызналіся, што праблемы з цыбуляй для іх не нечаканыя4

Зяленскі пасля размовы з Трампам: Выводзіць нашы войскі з нашых тэрыторый ніхто не будзе4

Каму Лукашэнка апошнім часам давярае сваю ахову?7

Вы — працаголік і часта перапрацоўваеце? Навукоўцы высветлілі, як гэта змяняе мозг6

Трамп пра вынікі размовы з Пуціным: Перамовы паміж Расіяй і Украінай пачнуцца неадкладна17

«Пшэпшык». Гэта рэальны тэг, пад якім прапаганда піша пра выбары ў Польшчы і распальвае недавер да іх вынікаў8

Пуцін паведаміў, пра што гаварыў з Трампам8

Сёстры Груздзевы захацелі рабіць праграму пра палітыку, але спалохаліся цэнзуры5

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Лукашэнка пахваліўся, што яму на дзень нараджэння падарылі ўсюдыход4

Лукашэнка пахваліўся, што яму на дзень нараджэння падарылі ўсюдыход

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць