• Навіны
  • Вайна
  • Эканоміка
  • Грамадства
  • Усяго патроху
  • Культура
бел / рус
  • Гісторыя
  • Мова
  • Кіно
  • Літаратура
  • Культура
Гісторыя
Фота 1 з 4
01.08.2018 / 11:48

Беларускія археолагі знайшлі амулет, якому 4500 гадоў ФОТА 11

Падчас раскопак старажытнага паселішча эпохі нэаліту на мяжы Бешанковіцкага і Сеньненскага раёнаў археолягі знайшлі ўнікальны артэфакт — фрагмэнт касьцяной падвескі ў форме галавы зьмяі, піша радыё «Свабода».

Археоляг Максім Чарняўскі, кіраўнік экспэдыцыі Інстытуту гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук, якая стаіць лягерам ля вёскі Асавец, адносіць артэфакт да сярэдзіны 3-га тысячагодзьдзя да нашай эры.

Максім Чарняўскі.

«Мяркуючы па суправаджальным матэрыяле, так, сярэдзіна 3 тысячагодзьдзя да нашай эры. Гэта значыць, вырабілі яе 4,5 тысячы гадоў таму. Наогул касьцяныя скульптуркі такой старажытнасьці ўнікальныя ва ўсім сьвеце, а ў Беларусі Крывінскі тарфянік — амаль адзіны для гэтага пэрыяду, дзе ёсьць зааморфная і антрапаморфная скульптура. Другі выраб, падобны на галаву зьмяі, быў знойдзены літаральна за 20 мэтраў ад гэтага месца. Праўда, здарылася гэта ў 1980 годзе! Пасьля гэтага падвескі больш не трапляліся. Іншымі словамі, першая за амаль чатыры дзесяцігодзьдзі».

Крывінскі тарфянік у паўднёвай частцы беларускага Паазер’я археолягі лічаць унікальным месцам — тут знаходзіцца комплекс тарфянікавых стаянак бронзавага веку.

Людзі жылі на нізкім беразе возера, пасьля яно забалоцілася. Атрымаўшы такі ахоўны «саркафаг», у добрым стане захаваліся крэмень, кераміка, косьць, драўніна і бясцэнныя вырабы зь іх. Напрыклад, падчас гэтай экспэдыцыі валянтэры знайшлі буйны бурштын.

Асавецкі бурштын.

«Бурштын знайшлі крыху на іншым раскопе, — працягвае Максім Чарняўскі. — Не без шанцаваньня. Калі прыехалі, не адразу здолелі пачаць працу — у першы ж дзень экспэдыцыі ўзровень вады падняўся на 40 сантымэнтраў, усё было проста затоплена. Тады заклалі іншы, фактычна без матэрыялу, як бы невялікая лякуна (відаць, некалі працякаў ручай). І вось сярод нешматлікіх знаходак аказаўся і бурштын. Гэта два розныя раскопы, паміж якімі дзесьці 150 мэтраў».

Максім Чарняўскі кажа, што ўдзельнічае ў раскопах на Крывінскім тарфяніку 20 гадоў, але да падобных артэфактаў дакрануўся ўпершыню. «Зразумела, быў у шоку», — ня ўтойвае эмоцый старшы навуковы супрацоўнік аддзелу археалёгіі першабытнага грамадзтва Інстытуту гісторыі.

Месца раскопак.

«Для мяне ў нейкім сэнсе юбілейны год: дваццаты раз запар капаю на Крывінскім тарфяніку — ужо як археоляг, а да таго прыяжджаў удзельнікам з бацькам (Міхась Чарняўскі — выдатны беларускі гісторык, археоляг. — РС). І гэта толькі першая мая знаходка такога кшталту. На дваццаты год хоць фрагмэнт, але сапраўднай скульптуркі».

Археалягічны летнік «Асавец-2018» будзе працаваць да 5 жніўня. А гэта значыць, час на новыя знаходкі яшчэ ёсьць.

Клас
Панылы сорам
Ха-ха
Ого
Сумна
Абуральна

Радыё «Свабода»

Хочаш падзяліцца важнай інфармацыяй ананімна і канфідэнцыйна? Пішы ў наш Тэлеграм

Чытайце яшчэ
Што ўтойвае Біблія Скарыны? 1
Янка Брыль: як шчасліва пражыць нешчаслівую эпоху
Шукаюць валанцёраў на раскопкі гарадзішча, дзе знаходзіўся старажытны Мінск
Маршрут для незабыўных выхадных. На Нарачы вы ўсе бывалі. А паглядзіце, што можна пабачыць вакол Блакітных азёр 2
Каментары
Храналагічна Спачатку новыя Спачатку папулярныя
Каб пакінуць каментар, калі ласка, актывуйце JavaScript у наладах свайго браўзеру
Палітыка і грамадства
На Паўла Белавуса завялі новую крыміналку: да 15 гадоў
Жонка Алеся Пушкіна: Муж працуе ў прамзоне… 1
У Мінску назіраецца павышаная колькасць міліцыі і ціхароў на вуліцах 5
У Пентагоне заявілі, што ЗША пакуль не будуць адпраўляць Украіне новыя HIMARS 4
Памёр былы кіраўнік Савецкай Беларусі Мікалай Слюнькоў 4
Дырэктарка турфірмы падманула кліентаў на 290 тысяч рублёў
У Круглым ГУБАЗіК затрымаў Алесю Пісарэнкаву
Усяго патроху
«Купілі стэйкі па прывабнай цане і здзівіліся». Што за чырвоная рыба прыехала ў нашы крамы? 1
Папулярнага ютубера з Бангладэш забрала паліцыя. Ён спяваў песні на вершы Рабіндраната Тагора, але рабіў гэта без павагі
Навукоўцы высветлілі, колькі гадоў старым дубам ля гродзенскага Новага замка 1
Індыйскі красовер Mahindra Scorpio-N зрабіў фурор, за хвіліну аформлена 25 000 перадзамоў 1
Шкоднікі вельмі баяцца звычайнага мыла — проста пакладзіце яго ў агародзе і пабачыце эфект 4
Найбуйнейшая падзея ў свеце кіберспорту будзе асвятляцца па-беларуску 1
Кавуны ў слоіку на зіму — летні смак цэлы год 7
Спорт
Азаранка не паедзе на турнір у Канаду, ёй не далі візу 4
Беларусы не возьмуць удзелу ў чэмпіянаце Еўропы па лёгкай атлетыцы
Трэніраваць зборную Беларусі па тэнісе перакінулі спецыялістку з Федэрацыі рукапашнага бою 1
У Беларусі збіраюцца развіваць футгольф 1
Кінула працу на рудніку і стала чэмпіёнкай Беларусі па бодзібілдынгу 19
Баскетбалістку, якая зарабляе найбольш у свеце, асудзілі ў Расіі да 9 гадоў зняволення
Кітайская каманда будзе гуляць у чэмпіянаце Беларусі па гандболе
Здарэнні
У Бярозаўскім раёне пяцігадовы хлопчык пераехаў на машыне сямігадовага
Гіганцкага іспанскага смаўжа заўважылі ў Мінску
«Ён пісаў: я кахаю цябе». Былы вучань лідскай школы расказаў, як стаў ахвярай свайго настаўніка-педафіла 9
У мінскай бальніцы памёр мужчына з апёкамі 100% цела

У Ляхавіцкім раёне быкі напалі на людзей
Сям'я назбірала грыбоў у лесапарку ў Сухараве і трапіла ў рэанімацыю 5
У Мінску трохгадовы хлопчык выпаў з акна трэцяга паверха

У Гомельскім раёне 60-гадовы мужчына пагражаў 12-гадоваму падлетку нажом
У Ельскім раёне ноччу сутыкнуліся тры камбайны. За рулём аднаго з іх быў 14-гадовы падлетак
Карысная інфа
У суботу будзе спякотна, да +32 4
Спёка вярнулася. У пятніцу да +33°С 2
Вялікая хваля дажджоў ідзе з захаду ў цэнтр Беларусі 4
З-за навальніц на нядзелю абвясцілі жоўты ўзровень небяспекі 1
Здароўе
Ніякай бяссонніцы: прапануем метад, з якім вы можаце заснуць за хвіліну
Каб таблеткі хутчэй дзейнічалі, трэба легчы на правільны бок 4
Просты тэст падкажа, ці можа ў вас быць дыябет. Патрэбная толькі шклянка вады 11
Нарколаг — пра бяспечныя дозы выпіўкі, самы шкодны від алкаголю і тое, калі варта звярнуцца па дапамогу 8
Мова
Бабруйская настаўніца робіць настолкі, каб вывучаць беларускую мову гуляючы 1
Хочаце на роднай мове? Вось пяць рэсурсаў, дзе можна паглядзець кіно па-беларуску 5
Сэрвіс Slounik.org абнавіў дызайн і займеў мабільную версію
Сайт CityDog пачаў эксперымент, каб папулярызаваць беларускую мову 4
Аўто
«Толькі з Германіі, без прабегу па Беларусі». Якія люксавыя аўтамабілі беларусы прыганяюць для перапродажу  7
Арыштаваны беспілотны электрааўтобус прадаюць на беларускім аўкцыёне 3
«Каля 80% купцоў — з Расіі». Што колькі каштуе на аўтарынку ў Малінаўцы і чаго чакаць далей
«Расіяне вывозяць машыны цэлымі аўтавозамі». Перагоншчыкі машын уражаны наплывам кліентаў з Расіі 4
Эканоміка
Адмена спрошчанай сістэмы падаткаабкладання дазволіла сабраць з ІП больш падаткаў
Галоўчанка: Беларусь прыняла рашэнне аб стварэнні партовай магутнасці на паўночным захадзе Расіі
Урад збіраецца рабіць у Баранавічах «Вялікі Камень» для беларускіх прадпрымальнікаў 5
«Гэта не толькі наша мара, але і Расіі». Міністр Пархомчык адказаў на пытанне пра выпуск беларускага легкавіка 2
Меркаванні
«Яны самі прыйдуць да Азарава і Сахашчыка: «Гаварыце, чаго не хапае палку Каліноўскага?» Чаму сілавы варыянт супраціву стаў мэйнстрымам 1
Яўген Лівянт: Уступная кампанія праваленая, панабіралі «троечнікаў» 3
Дракахруст: Як Пазняк развёў Сахашчыка 15
Ільяш: Мы павінны прызнаць, у 2020-м у беларусаў не было ніводнага шанцу. Цяпер яны з'яўляюцца 10
Гісторыя
Што ўтойвае Біблія Скарыны? 1
Маршрут для незабыўных выхадных. На Нарачы вы ўсе бывалі. А паглядзіце, што можна пабачыць вакол Блакітных азёр 2
Янка Брыль: як шчасліва пражыць нешчаслівую эпоху
Таджыкістан: велічная гісторыя не гарантуе велічнай сучаснасці 7
Шукаюць валанцёраў на раскопкі гарадзішча, дзе знаходзіўся старажытны Мінск
Рэпартаж са змрочнай турмы ў Баранавічах. Як там вязні сядзелі ў 1931 годзе і як вешалі асуджаных на смерць
Гісторык: Варагі загаспадарылі на Русі, бо заслугі ставілі вышэй за выслугу 4
Культура
Што пачытаць? 10 захапляльных кніг для летніх вечароў
Рэчы, пашытыя беларускай у пасляваенныя гады, захаваліся ў музеі Рэспублікі Комі
Жудасны новы свет. Прадказанні аднаго з самых апакапаліптычных геапалітычных стратэгаў 10
«Мне так хочацца, каб гэтую песню пачулі. Менавіта сёння». «Акрэсцінскі вальс» Кацярыны Ваданосавай ВІДЭА
Мастачка стварыла мазаіку ў гонар беларускіх палітвязняў
«Чума» Альбера Камю і наша сучаснасць. Новае відэа Андрэя Хадановіча
У гурта NAVIBAND выйшлі новыя песня і кліп на песню «Свяці». 1
Навука і тэхналогіі
Ці здолееце вы рашыць гэтую простую задачу з касцямі? Большасць не здолее 2
Ці бачаць павукі сны? Гэта магчыма 2
Хакер узламаў баявога робата з ЗША і расказаў, як гэта можа зрабіць кожны 1
Штучны інтэлект ужо стварае мастацтва. Ці здолее ён замяніць крэатыўны клас? 3
Любіце сачыць за самалётамі палітыкаў і знакамітасцяў праз анлайн-трэкеры? Расказваем, як яны працуюць
Навукоўцы часткова аднавілі працу сэрца і мозгу свінні праз гадзіну пасля яе смерці 1
Xiaomi паказала гаджэт, які дазволіць кіраваць разумным домам сілай думкі
Каханне і сэкс
«У тыдні сем дзён — ніяк ночы напалову не дзеляцца». Як завесці поліаморны шлюб з мужам і палюбоўнікам і выжыць у ім 33
Інтымны пірсінг паляпшае аргазм? Асабісты досвед дзяўчыны 6
«Ён не ведаў, што мне падабаюцца дзяўчаты». Бісэксуалка расказала пра свой досвед 26
Ад кахання да скону да судовага пазову. Гісторыя складаных адносін Шакіры і Жэрара Піке
Джэй Ло і Бен Афлек нарэшце ажаніліся! Згадваем іх гісторыю кахання
«Мне доўга здавалася, што ў мяне маленькі. І вось што я прыдумаў казаць, каб дзяўчына не збегла»
Правільны мужчына. Беларус-дальнабойнік стаў зоркай TikTok
Свет
Сейм Латвіі прызнаў Расію краінай — спонсарам тэрарызму
Эстонія вырашыла закрыць межы для грамадзян Расіі з выдадзенымі ёй шэнгенскімі візамі
Аўстрыя — аплот уплыву Масквы ў Заходняй Еўропе. Пра гэта сведчаць матэрыялы шпіёнскай справы
У КНДР заявілі пра перамогу над каранавірусам

Расіян дазволілі прышчапляць пратэрмінаваным «Спутнікам» 3
ЕС абмяркоўвае пытанне аб забароне шэнгенскіх віз для расіян 2
Украінскі генерал пра вызваленне Херсона: Гэта будзе хутка
Венгрыя і Славакія аплацілі транзіт расійскай нафты праз Украіну
Галоўнае
Эстонія вырашыла закрыць межы для грамадзян Расіі з выдадзенымі Талінам шэнгенскімі візамі
Адмена спрошчанай сістэмы падаткаабкладання дазволіла сабраць з ІП больш падаткаў
Апублікаванае ВІДЭА начных успышак у Зябраўцы
Ніякай бяссонніцы: прапануем метад, з якім вы можаце заснуць за хвіліну
«Яны самі прыйдуць да Азарава і Сахашчыка: «Гаварыце, чаго не хапае палку Каліноўскага?» Чаму сілавы варыянт супраціву стаў мэйнстрымам 2
Генпракуратура хоча прызнаць BYPOL і яго структурныя падраздзяленні тэрарыстычнай арганізацыяй
Другая гадавіна смерці Тарайкоўскага, а помніка на магіле няма — у чым справа? 1
Усяго патроху
У беларускіх універсітэтах уводзяць новы абавязковы прадмет. У спісе літаратуры да вывучэння — расійскі радыкальны філосаф
Яўген Лівянт: Уступная кампанія праваленая, панабіралі «троечнікаў» 3
Што пачытаць? 10 захапляльных кніг для летніх вечароў
Колькі грошай каштуе зняволенне ў беларускай турме 1
Фота / Відэа
Памятаеце мінчука, які ў 2017-м выратаваў на Дзень Волі бел-чырвона-белы сцяг з-пад ног амапаўцаў? Зараз ён праходзіць па крыміналцы 1
«Калі на кепскае паўплываць не можам, то добрае — наша зона адказнасці». Беларусы знутры краіны пра тое, як не ператварыцца ў рабоў
Апытанка
Самае чытанае
Дракахруст: Як Пазняк развёў Сахашчыка 15
Уначы чуліся шматлікія выбухі ў раёне аэрадрома «Зябраўка» пад Гомелем. Мінабароны: Адбылося ўзгаранне тэхнікі 8
«Ён асабіста мне рыбку лавіў з сажалкі, смажыў». Балерына Валачкова расказала, як гасцявала ў Лукашэнкі, а пасля адмовіла яму 20
«Давайце размаўляць». Лукашэнка намякнуў на жаданне аднавіць кантакты з Захадам 30
Пазняк на канферэнцыю ў Вільні: У палітычным сэнсе было б лепш гэтую групоўку ліквідаваць 67
Самае лайканае
Хто такі Валерый Сахашчык, які ўзначаліў сілавы блок у кабінеце Ціханоўскай 24
Сукенка Карач і кепка Пракоп'ева: як выглядалі ўдзельнікі канферэнцыі «Новая Беларусь» 29
Ільяш: Мы павінны прызнаць, у 2020-м у беларусаў не было ніводнага шанцу. Цяпер яны з'яўляюцца 10
Уначы чуліся шматлікія выбухі ў раёне аэрадрома «Зябраўка» пад Гомелем. Мінабароны: Адбылося ўзгаранне тэхнікі 8
Ірына Халіп: Я не хачу радавацца ніякай «Вуліцы-Ежы», пакуль сядзяць тысячы палітвязняў 19
Гарачыя тэмы
«Ён асабіста мне рыбку лавіў з сажалкі, смажыў». Балерына Валачкова расказала, як гасцявала ў Лукашэнкі, а пасля адмовіла яму 20
«Давайце размаўляць». Лукашэнка намякнуў на жаданне аднавіць кантакты з Захадам 30
Былы сілавік Ігар Макар прэтэндуе на беларускага Стэтхэма ФОТАФАКТ 17
«Я лічу сілавое рашэнне рэальным». Вось што сказаў Валерый Сахашчык у першай пасля прызначэння прамове 24
Ціханоўская стварае кабінет, мэта якога — «дэакупацыя краіны і правядзенне свабодных выбараў»
абнаўлялася анлайн
40
Паглядзіце на чырвоныя лініі на малюнку: яны прамыя ці крывыя? 3
Ільяш: Мы павінны прызнаць, у 2020-м у беларусаў не было ніводнага шанцу. Цяпер яны з'яўляюцца 10
«Зараз мы цябе ў аўтазак да тлустых закінем». Як склалася гісторыя маладзёнаў са страшнага фота, якое абляцела ўсю краіну
Бабруйская настаўніца робіць настолкі, каб вывучаць беларускую мову гуляючы 1
PDF версія
Каляндар
Каб скарыстацца календаром, калі ласка, актывуйце JavaScript у наладах свайго браўзера
пн аў ср чц пт сб нд
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31
Версія для смартфонаў
Навіны Вайна Эканоміка Грамадства Усяго патроху Культура Нашы партнёры
  • Эканоміка
  • Грамадства
  • Здарэнні
  • Свет
  • Спорт
  • Аўто
  • Меркаванні
  • Ад рэдакцыі
  • Вайна
  • Тэсты
  • Здароўе
  • Нерухомасць
  • Моды
  • Ежа
  • Навука і тэхналогіі
  • Надвор'е
  • Каханне і сэкс
  • Гісторыя
  • Мова
  • Кіно
  • Літаратура
  • Культура
Кантакты
© Усе правы абароненыя. Выкарыстанне платных матэрыялаў забаронена без пісьмовага дазволу. Выкарыстанне бясплатных рускамоўных версій матэрыялаў забаронена без пісьмовага дазволу. Выкарыстанне бясплатных беларускамоўных версій матэрыялаў дазваляецца пры ўмове наяўнасці актыўнай гіперспасылкі на Nashaniva.com у першым абзацы.
Дызайн сайту — арт-студыя PRAS
Уверх