Pierad suicydam Dźmitryj Stachoŭski rassyłaŭ siabram fota z 16 paviercha. Što im treba było rabić? Adkazvaje psichołah
25 maja zdaryłasia trahiedyja: 18-hadovy Dźmitryj Stachoŭski skinuŭsia sa šmatpaviarchovika. Chłopiec pakinuŭ dopis «Ukantakcie», u jakim kazaŭ, što nie vytrymlivaje cisku — junak prachodziŭ fihurantam pa spravie ab masavych biesparadkach. Na svoj apošni krok jon rašyŭsia ŭ toj dzień, kali jaho ŭ čarhovy raz vyklikali na dopyt u SK. Ale ž pierad hetym Dźmitryj nie raz kazaŭ siabram: lepš suicyd, čym kałonija. I ŭ svaju apošniuju noč jon pisaŭ siabram i znajomym, navat skidvaŭ im fota, maŭlaŭ, hladzicie, ja sapraŭdy na dachu. U vyniku vyratavać chłopca ci to nie zmahli, ci to nie paśpieli. Ale ž što rabić u takich situacyjach blizkim čałavieka? «Naša Niva» źviarnułasia da psichołaha, jaki pracuje ŭ słužbie ekstrannaj psichałahičnaj dapamohi.
«Kali čałaviek źbirajecca ździejśnić suicyd, značyć jon užo ŭ situacyi, kali nie bačyć nijakaha inšaha vyjścia. U takoj situacyi, kali jon užo hatovy da samahubstva, treba prosta spynić jaho fizična.
Kali junak sapraŭdy adpraviŭ fota, treba było vyśvietlić jaho miescaznachodžańnie i nieadkładna źviarnucca ŭ MNS i chutkuju, kab da jaho vyjechali, — tłumačyć psichołah.
— Kali vy sami znachodziciesia ŭ takoj situacyi — zvanicie ŭsim, kamu možna, kažycie pra heta. Nie maŭčycie. Zvanicie blizkim, siabram, zvanicie pa telefonach davieru, raskazvajcie, dzie vy znachodziciesia i što z vami».
A što rabić, kali ŭ razmovie čałaviek prosta zhadvaje suicyd jak mahčymaje rašeńnie prablem?
«Ihnaravać takoje ni ŭ jakim vypadku nielha.
Treba pasprabavać uhavaryć čałavieka źviarnucca ŭ psicha-nieŭrałahičny dyspansier, dzie jość śpiecyjalisty, jakija mohuć dapamahčy. Tam ź im buduć pracavać i psichijatr, i psichołah, i nieŭrołah, i inšyja śpiecyjalisty, jakija buduć namahacca dapamahčy čałavieku vyrulić z hetaj kryzisnaj situacyi.
Kali čałaviek zadumvajecca ab suicydzie, značyć u jaho źnižanaja krytyčnaść da navakolnaha śvietu, praściej kažučy, jon nie zusim u adekvacie. Adpaviedna, jamu patrebnaja dapamoha.
Psichołahi nikomu nie mohuć vydać padrabiaznaści, heta miedycynskaja tajamnica. Kali čałaviek baicca, što infarmacyja pra jaho niedzie ŭspłyvie — hetaha nie budzie, — zapeŭnivaje śpiecyjalist.
— Ci možna z čałaviekam havaryć pra suicyd? Ź im havaryć treba. U pieršuju čarhu, kab zrazumieć, što adbyvajecca z čałaviekam. Chutčej za ŭsio, jon baicca. Strach taksama šturchaje čałavieka na takija ŭčynki. Z čałaviekam treba abhavaryć usio, što jaho turbuje. Lepš adpravić jaho da kryzisnaha psichołaha, ale chacia b — pahavarycie ź im pra jaho situacyju. Čamu jon tak dumaje? Ci sapraŭdy ź jaho situacyi niama vyjścia?
Akažycie čałavieku ŭ pieršuju čarhu padtrymku. Skažycie jamu: ty nie adzin.
Kali čałaviek demanstruje hatoŭnaść da suicydu — značyć heta dla jaho jašče nie kančatkova vyrašanaje pytańnie. Moža, jon navat padśviadoma spadziajecca, što jamu chtości zmoža dapamahčy. Tamu nie ihnarujcie takoje!
Navat kali vašyja blizkija ci siabry vykazvajuć dumki pra suicyd u žartaŭlivaj formie — heta ŭžo niezdarovaja situacyja. Jana taksama patrabuje ŭvahi i zvarotu da śpiecyjalistaŭ, bo mahčyma, što čałavieku patrebnaja dapamoha».
U vypadku ź Dzimam Stachoŭskim była infarmacyja, što jaho siabry skinuli paviedamleńnie ŭ adzin z dvarovych čataŭ: maŭlaŭ, chłopiec choča skoknuć z dachu! Ale chutka dopis byŭ vydaleny.
«Takuju infarmacyju zaŭsiody lepš pierapravieryć. Zaŭsiody. Chaj lepš heta budzie pamyłka, čym zhublenaje žyćcio čałavieka, — padkreślivaje psichołah.
— Uvohule, kali ŭ vas ci vašych blizkich źjaŭlajucca suicydalnyja dumki, a vy nie viedajecie, što rabić — nie treba saromiecca, adrazu zvanicie na haračyja linii. Navat prosta, kab abhavaryć, što rabić, kudy źviarnucca, kab spytać parady».
Jašče raz nahadajem: kali vy pačuvajeciesia drenna, u vas abo ŭ vašych svajakoŭ źjaŭlajucca dumki ab suicydzie, kali łaska, źviarniciesia pa dapamohu abo raskažycie pra heta blizkamu čałavieku. Vy nie adny, vaša žyćcio važnaje. Telefon słužby ekstrannaj psichałahičnaj dapamohi dla darosłych — (8 017) 352-44-44, dla dziaciej i padletkaŭ — (8 017) 263-03-03.
Stała viadoma pra zatrymańnie 77-hadovaha Vasila Hustyra, adnaho z najlepšych ahraryjaŭ Biełarusi8
Kamientary