U Manholii znajšli pareštki bajca ź Biełarusi, jaki zahinuŭ 85 hadoŭ tamu
Na miescy bajoŭ kala raki Chałchin-Hoł u Manholii pošukavaja ekśpiedycyja, zaniataja vyjaŭleńniem pareštkaŭ sałdat, znajšła cieły 27 bajcoŭ. Siarod ich — Piotr Čarnamordzik z Horackaha rajona, jaki zahinuŭ u bai ŭ 1939 hodzie, paviedamlaje «Horacki vieśnik».
Raskopki ŭ dalinie raki Chałchin-Hoł, na miescy bajoŭ u 1939 hodzie, pravodzilisia ŭ miežach Mižnarodnaj ekśpiedycyi «Chałchin-Hoł. Tym bolšaja naša słava. 2024». Udzieł u ich pryniali siabry Biełaruskaha hieahrafičnaha tavarystva.
Padčas raskopak jany znajšli i ekshumavali pareštki 27 bajcoŭ, jakija zahinuli ŭ bitvach u 1939 hodzie. Siarod zahinułych u rajonie sopki Remiezava, pablizu nasielenaha punkta Sumber byli znojdzienyja pareštki zahinułaha vajskoŭca rodam ź Biełarusi.
Jak paviedamili ŭdzielniki ekśpiedycyi, «u bajca siarod asabistych rečaŭ byli supraćhaz, remień, łyžka, chłornica, flaha, patrony ŭ abojmach da vintoŭki Mosina, u nahrudnaj kišeni kašalok. Bajec lažaŭ u nienaturalnaj pozie, z-za čaho było składana vyznačyć miežy raskopu.
Pravioŭšy ekshumacyjnyja pracy, stała zrazumieła, što bajec atrymaŭ ranieńnie ŭ hałavu, chutčej za ŭsio heta ranieńnie i stała pryčynaj hibieli. Pry dalejšaj rabocie z vyjaŭlenymi pradmietami z kašalka byli vyniatyja dakumienty, jakija cudam zachavalisia: kamsamolski bilet, bilet člena Asaavijachima, daviedka ab zdačy normaŭ HTA, raśpiska, vydadzienaja Horackim rajvajenkamatam ab kanfiskacyi na zachoŭvańnie pašparta. Zachavałasia navat fatahrafija bajca, na jakoj z dalokaha 1939 hoda na nas hladzić małady chłopiec».
Pa acalełych frahmientach dakumientaŭ było ŭstanoŭlena, što heta pareštki bajca pa proźviščy Čarnamordzik, imia pračytać było nielha, imia pa baćku — Marduchavič. Jon byŭ pryzvany ŭ vojska Horackim vajenkamatam u 1938 hodzie.
Dalejšyja pošuki dazvolili vyznačyć poŭnaje imia bajca — Čarnamordzik Piotr Marduchavič, jon naradziŭsia ŭ 1918 hodzie na terytoryi Horackaha rajona Mahiloŭskaj vobłaści ŭ vioscy Rudkaŭščyna.
Ciapier pareštki Čarnamordzika buduć pachavany ŭ brackaj mahile va Ułan-Batary, a jahonyja dakumienty i rečy pieradaduć u Horacki historyka-etnahrafičny muziej.
U Kamianieckim rajonie ŭ poli znajšli pareštki rasstralanaha čałavieka
Žachlivaja znachodka ŭ centry Mahilova — pad ziamloj znajšli tysiačy čałaviečych kostak
U Vilni adkryłasia vystava, pryśviečanaja miescu stalinskich rasstrełaŭ pad Oršaj. Što adbyvałasia ŭ Kabylakach?
U 1959 hodzie na Homielščynie čaćviortakłaśniki pajšli na subotnik — i amal uvieś kłas zahinuŭ. Uspaminajem trahiedyju
Na zimu zapłanavanyja masavyja zatrymańni, składzienyja «pieršy i druhi śpisy»21
Kamientary