ZŠA, Rasija i Kitaj mocna śpiašajucca zamacavać svaje viersii adzinaj dla čałaviectva sistemy času dla Miesiaca. Čamu krainy nie mohuć damovicca i što daść pieršaje miesca ŭ hetaj honcy?
Niahledziačy na toje, što ź pieršaha naviedvańnia Miesiaca ludźmi prajšło 55 hadoŭ, na naturalnym spadarožniku Ziamli ŭsio jašče nie ŭstalavany adziny standart času, jaki b sinchranizavaŭsia ź ziamnym časam. Roźnica pamiž časam na Ziamli i Miesiacy jość: kali na apošnim pastavić atamny hadzińnik, to ŭ paraŭnańni ź ziamnym časam jon budzie śpiašacca na 56 mikrasiekund u sutki.
Niahledziačy na, zdajecca, niaznačnaść hetaj roźnicy, dakładnaja sinchranizacyja času pamiž Ziamloj i Miesiacam vielmi važnaja dla kaardynacyi kaśmičnych misij, asabliva dla bieśpierabojnaj pracy sistem kamunikacyj i dostupu da internetu.
Akramia taho, chutkaść płyni času na pavierchni Miesiaca adroźnivajecca ad takoj ža na jahonaj arbicie, tamu vyznačeńnie adzinaha miesiačnaha času patrabuje składanych matematyčnych vyličeńniaŭ i prasunutych technałohij navihacyi, jakich na momant pieršaj miesiačnaj misii jašče nie isnavała.
I voś ciapier ahienctva NASA pa inicyjatyvie Biełaha doma ŭziałasia za raspracoŭku kaardynavanaj miesiačnaj sistemy času (LTC), kab usie budučyja misii čałaviectva na Miesiacy rehulavalisia abjadnana pa adnym ahulnym standarcie. Hety standart budzie vykarystoŭvać technałohii padliku času, anałahičnyja vymiareńniu ahulnaha času na Ziamli (Suśvietny kaardynavany čas / UTC vyličvajecca z dapamohaj vysokadakładnych atamnych hadzińnikaŭ, praca jakich nie zaležyć ad kručeńnia Ziamli abo Sonca).
Inicyjatyvu ZŠA ŭžo aficyjna padtrymali 43 krainy (pieravažna zachodnija), uklučajučy mahutnyja ŭ kaśmičnaj śfiery Indyju i Japoniju. Adnak siarod padpisantaŭ niama jašče dźviuch viadučych kaśmičnych dziaržaŭ, Kitaja i Rasii, jakija z-za palityčnych roznahałośsiaŭ i ekanamičnaj vajny z Zachadam publična admaŭlajucca ad supracoŭnictva ź im i sprabujuć razam realizavać asobny prajekt vyvučeńnia Miesiaca z ustalavańniem na im ułasnaj sistemy času, paviedamlaje vydańnie South China Morning Post.
«Kitaj da 2028 hoda płanuje stvaryć svaju sistemu miesiačnaha času, anałahičnuju svajoj ziamnoj navihacyjnaj sietcy BeiDou. Płan kitajskich navukoŭcaŭ uklučaje ŭ siabie zapusk arbitalnaj hrupoŭki z 21 spadarožnika, kab zabiaśpiečyć dakładnyja navihacyju i pazicyjanavańnie času na Miesiacy, što budzie sinchranizavana ź sistemami na Ziamli.
Rasija, u svaju čarhu, nie raspracoŭvaje ŭłasny miesiačny čas i całkam padtrymlivaje kitajski prajekt. Abiedźvie krainy chočuć pabudavać pastajannuju bazu na Miesiacy da 2035 hoda», — piša South China Morning Post.
Vydańnie adznačaje, što jašče nieviadoma, ci buduć amierykanskaja i kitajskaja sistemy miesiačnaha času całkam identyčnyja. Kali nie, heta jašče bolš uskładnić kaardynacyju kaśmičnych misij čałaviectva na Miesiac, bo heta dadatkova zapatrabuje sinchranizacyju pamiž dźviuma sistemami času, dasiahnieńnie jakoj u tym liku budzie zaležać ad palityčnych adnosin pamiž ZŠA i Kitajem.
Aproč praktyčnaj važnaści, ustalavańnie adzinaha miesiačnaha času maje simvaličnaje značeńnie. Pieršy, chto heta zrobić, pakaža śvietu svaju moc i pieravahu nad astatnimi, jak heta ŭžo było, naprykład, padčas ustalavańnia Vialikabrytanijaj u XIX stahodździ Siaredniaha času pa Hrynvičy (GMT) u jakaści hłabalnaha standartu, što adlustroŭvała tahačasnaje daminavańnie Brytanskaj impieryi ŭ śviecie.
Bort Łukašenki z-za techničnych prablem viarnuŭsia ŭ Minsk bieź jaho12
Kamientary