U savieckim mastactvaznaŭstvie tvorčaść narveskaha mastaka Munka razhladałasia vyklučna z epitetami «chvory» j «patalahičny».
Choć, što cikava, pra jaho pisali zaŭsiody. Repradukcyi jahonych tvoraŭ źmiaščalisia ŭ padručnikach. U adroźnieńnie ad sotniaŭ inšych tvorcaŭ, na čyj darobak nakładałasia «tabu». Tamu mastactva Munka dobra viadomaje i ŭ Biełarusi.
U tvorach Munka źviartajuć na siabie ŭvahu najpierš dysanantnyja spałučeńni koleraŭ i admysłovy virapadobny malunak. Da taho ž jaho lohka možna paznać pa zmročnych siužetach: «Chvoraje dzicia», «Vampir», «Pakoj čałavieka pry śmierci».
Jašče jak Munk byŭ zusim dziciom, ad suchotaŭ pamierła jahonaja maci, zatym siastra. Sam jon pakutavaŭ ad alkahalizmu, a ŭ vyniku — i ad ciažkaj depresii. Bajaŭsia kantaktaŭ z žančynami, što, darečy, jaskrava vidać ź jahonych tvoraŭ. Ale, niezvažajučy na ŭsio heta, a taksama na jahonuju mizantropiju j paśladoŭnaje nicšeanstva, Munk dažyŭ da hłybokaje staraści j pamior vypadkova, ad zapaleńnia lohkich, kali jamu było ŭžo za 80. Pry tym nie brakavała jamu j vialikaj pryžyćciovaj słavy. Jaho nazyvali nia jnakš jak pijanieram ekspresijanizmu. Luby adukavany skandynaŭ albo niemiec viedali jaho jak hienijalnaha sučaśnika.
U1893 h. Munk napisaŭ svoj samy słavuty šedeŭr «Kryk». Na hetaje pałatno spasyłalisia, pra jaho pisali, krali j viartali. «Kryk» natchniŭ stvaralnikaŭ adnajmiennaha tryleru, u jakim dziejničaje mańjak-zabojca ŭ mascy. Paźniej mastak jašče trojčy viartaŭsia da hetaha siužetu. Takim čynam, majem čatyry versii «Kryku», adna ź jakich, razam z karcinaju «Madonna», i była skradzienaja sioleta 22 žniŭnia z muzeju mastaka («Munch-Museum»), što ŭ Osła. U 1994 h. była vykradziena pieršaja versija tvoru, što źbierahajecca ŭ Nacyjanalnaj halerei Narvehii.
Poŭnaściu hety artykuł možna pračytać u papiarovaj i pdf-versii "Našaj Nivy"
Siarhiej Chareŭski
Kamientary