«Калі размаўляў з жонкай па-беларуску, адчуваў з яе боку непавагу і агіду»
Пакрокавая інструкцыя «Мовы Нанова», дзе вядзецца пра тое, як беларусізаваць мужа ці жонку, атрымала зваротную рэакцыю. На пошту курсаў прыйшоў ліст ад беларуса, што ўзяў у жонкі расіянку, а пасля паспрабаваў прывіць ёй любоў да беларускай мовы.
Імя аўтар ліста папрасіў не афішаваць.
«Мая другая палавінка — этнічная расіянка. Дзяцей пакуль няма, таму з гэтага пункту гледжання не маю чым падзяліцца. Але ўвогуле складанасць палягае ў тым, што з боку жонкі адчуваецца перадузятае стаўленне да беларускай мовы, часам нават непавага ды агіда.
Напрыклад, калі я кажу перад сном «дабранач» замест «спокойной ночі», то адчуваю ўсхваляванасць. «Смачна есці», «калі ласка» ці «дзякуй» таксама фактычна пад забаронай, не кажучы ўжо пра большае. А мне вельмі хочацца, каб дома часцей гучала беларуская мова.
Адзінае, дзе я бачу прыхільнасць да беларускай мовы — гэта тэатр. І тое таму, што ў нашым горадзе няма рускамоўнага тэатру (апроч выпадкаў, калі гастралююць калектывы з іншых гарадоў або з Расіі, але я свядома не афішую такія перыяды).
Канечне, у нас здараліся сваркі на глебе моўнага пытання. Больш з прычыны непаважлівых выказванняў пра беларускую мову, бо я патрабаваў элементарнай павагі, толькі і ўсяго. Тут трэба сказаць, што сварыцца ўсё ж не варта.
Шмат залежыць ад характару мужа ці жонкі. У маім выпадку я бачу гатоўнасць саступаць. Я не ведаю, што менавіта падзейнічала: ці то ранейшыя скандалы, ці то тэатральныя перавагі.
Але апошнім часам я стаў адчуваць паважлівае стаўленне да мовы, цікаўнасць да асобных словаў («а як па-беларуску будзе гэта ці тое») ды нават шкадаванне, што мова слаба пашырана ў грамадскіх месцах.
Спрабуючы разабрацца ў прычынах, я вылучыў некалькі фактараў:
1. Імперскі комплекс расіян (то бок спосаб мыслення, пры якім адзінай «нармальнай» мовай лічыцца руская, а іншыя, асабліва з былога СССР, прыніжаюцца. Англійская, напрыклад, паважаецца, мы нават яе вывучаем разам.
2. Успрыманне беларускай мовы як штучнай, на якой не могуць будавацца звычайныя зносіны.
3. Адсутнасць уяўлення пра тое, што Беларусь можа стаць цалкам беларускамоўнай (як, напрыклад, было напачатку 1990-х. Той перыяд я памятаю добра, але для людзей, што нарадзіліся пасля рэферэндуму 1995 года, гэта амаль фантастыка).
4. Адсутнасць ведаў пра багатую беларускую культуру і гісторыю (пашырэнне ведаў спрыяе больш прыхільнаму стаўленню да мовы).
5. Дзяржаўная палітыка, скіраваная на дэманстратыўнае прыніжэнне ўсяго беларускага.
Каментары