Стась Карпаў агаломшаны «Тутэйшымі» ад купалаўцаў: Ніколі не пляскаў так доўга

Вы запрошаныя на адкрытую рэпетыцыю праекта «Тутэйшыя». Гэта не прэм’ера, мы пакуль што з галавою ў працы — і гэтым творчым працэсам прагнем падзяліцца з вамі. Каб усё атрымалася, мы вельмі просім вас зразумець і прыняць наступныя правілы.

Першае правіла Байцоўскага клуба? Правільна: не казаць нікому пра Байцоўскі клуб. Чым менш людзей ведаюць яўкі і паролі, тым большая верагоднасць дабрацца да прэм’еры бяспечна…

Так у 2020 годзе пачыналася запрашэнне наведаць перадпаказ самай вядомай у Беларусі тэатральнай трупы. Сталіца нашай Радзімы.

Павялічыць

Так.

Я не тэатральны крытык, узровень маёй падрыхтоўкі для ацэнкі ўбачанага — сярэдні па беларускай палаце. Таму я не буду заглыбляцца ў нюансы, якіх я не ведаю і тонкасці, у якіх не разбіраюся.

Хутка вы прачытаеце яшчэ некалькі дзясяткаў рэцэнзій — і там будзе ўсё. Я ўпэўнены.

Не буду спыняцца на гульні акцёраў. Мне не хочацца пісаць «бліскучай гульні», бо бліскучасць — гэта проста як бы нейкая прафесійнасць, так? «Бліскучасць» — гэта такое бяздушнае азначэнне ўзроўню рамесніцтва.

Тое, што я ўбачыў, — іншае.

Так. Былі некаторыя хібы, былі ролі больш слабыя, былі моманты пераігрывання. Але ў цэлым — гэта не проста неймаверна прафесійна зроблена, але болей за тое — асабіста пражытае.

Я разумею, што павінен сказаць болей пра знешні бок.

Я павінен згадаць пра тое, як Пінігін з сумам расказваў, што яны рыхтавалі спектакль да восені, і сумна ўсміхаўся, што «па тэхнічных прычынах» прэм’ера не адбылася. Што купалаўцы не змаглі забраць дэкарацыі і таму гэты спектакль без дэкарацый.

Што яны не змаглі забраць касцюмы і таму спектакль касцюміраваны па прынцыпе «як змаглі».

Але «людзі — рабы сваіх рэчаў» — так сказаў герой «Байцоўскага клуба». І купалаўцы абышліся без рэчаў.

Павялічыць

Сядзець у цёмнай зале ў абстаноўцы строгай сакрэтнасці, назіраць за акцёрамі знішчанага тэатра, якія граюць твор знішчанага паэта пра нацыю, якую бясконца знішчаюць, — гэта не проста нейкі закальцаваны досвед — гэта трайны тулуп.

Адабраны тэатр, адабраная краіна.

Тут бы паставіць кропку і пайсці займацца сваімі справамі.

Але «толькі страціўшы усё, людзі становяцца вольнымі», — сказаў той жа персанаж таго ж твора.

 Тутэйшыя, за якіх так перажываў Купала, не зніклі.

І яны больш не называюць сябе тутэйшымі, Іван Дамінікавіч. Яны — Беларусы. Яны лепшыя за Янку Здольніка. І іх — мільёны.

Яны крычаць «Жыве Беларусь», нягледзячы на тое, што іх б’юць гарадавыя, і не зважаючы на тое, што пра іх падвываюць «усходнія вучоныя».

Купалаўцы без тэатра, без касцюмаў, без дэкарацый — усё тыя ж купалаўцы.

Яны нікуды не падзеліся. Можна з нічога стварыць штосьці. Але гэтае штосьці нельга ператварыць у нішто.

Такі парадокс.

Звычайна напрыканцы прынята казаць пра актуальнасць.

Гэты спектакль актуальны тым, што актуальны не цалкам.

Мы бачым, як шмат зроблена Купалам і яго наступнікамі для таго, каб калектыўны Мікіта Зносак не мог паблажліва казаць беларусам, што яны прыдуманы палякамі. Мы бачым, што ад Масквы да Таронта беларусы дастаюць свае сцягі.

Павялічыць

Мы бачым, што «ўсходні вучоны», які ў пастаноўцы заменены «ўсходнім журналістам» — не змяніўся за 100 гадоў, а заходні змяніўся моцна.

Мы бачым, што Янка Здольнік — не адзін і яму не трэба сіратліва бадзяцца па вёсках, каб будзіць народны дух.

Павялічыць

Што я адчуў? Што я магу сказаць пра гэты спектакль.

Я магу сказаць, што ніколі не пляскаў так доўга.

Гэты спектакль — чысты крык, бо як тым было ў «Клубе»? «Калі ў цябе ў роце ствол пісталета — ты можаш гаварыць толькі галоснымі».

П.С. «Тутэйшых» няможна будзе паглядзець на вялікай сцэне.

Купалаўцам забараняюць праводзіць нават творчыя вечары і прадаваць білеты.

Неўзабаве гэтая пастаноўка выйдзе ў запісе, і вы зможаце яе паглядзець дома. Таму падпісвайцеся на сацсеткі трупы. Напрыклад, на kupalaucy у facebook.

А яшчэ, калі ваша арганізацыя можа правесці такое мерапрыемства і мае для гэтага памяшканне, то вы можаце запрасіць купалаўцаў да сябе. Паверце, убачыць гэта ўжывую — найлепшы падарунак, які вы можаце зрабіць сабе, блізкім і сябрам.

Купалаўскі тэатр — болей не каля метро. Купалаўскі тэатр там, дзе мы ёсць.

• 1
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0