Якуб Колас як галоўны антыкрызісны аўтар для беларусаў. Новае відэа на канале Андрэя Хадановіча
Андрэй Хадановіч працягвае разважаць пра беларускую і сусветную літаратуру. Гэтым разам ён да 140-годдзя класіка беларускай літаратуры гаворыць пра Якуба Коласа і ягоны твор «Новая зямля».
Сёння Хадановіч расказвае:
— што не распавёў Адам Міцкевіч, але гэта зрабіў яго аднафамілец у паэме «Новая зямля»;
— якая яна, ідэальная дзяржава для Якуба Коласа;
— чаму паэт, вярнуўшыся на радзіму, пабачыў яе зусім іншай;
— чаму з-за падзелу Беларусі класік больш не пабачыў маці;
— чаму мова Коласа — гэта фэст для тых, хто здольны ацаніць;
— як пацярпелі ад савецкай цэнзуры паэмы Коласа «Новая зямля» і «Сымон-музыка».
Вось некалькі думак з новага відэа:
— Вось колькі надрываў і трагічных падтэкстаў адразу ў гэтай ідылічнай карціне: вязень, для якога Беларусь — сінонім свабоды, выгнанец, для якога Беларусь — сінонім духоўнага вяртання на радзіму, і нарэшце чалавек, праз якога па-жывому падзялілі яго ідэальную Беларусь. Усяго гэтага я і блізка не вывучаў у савецкай школе. Мне расказвалі прапагандысцкую байку пра тое, што «Новая зямля» — гэта сацыяльны твор, бунт сялян супраць панскага прыгнёту. Гэтыя інтанацыі, безумоўна, у паэме ёсць, але гэта далёка не поўная карціна.
— Яшчэ адно немагчымае для савецкай школы выказванне Коласа-рэлаканта, які ў Расіі сумуе па радзіме. Хрэстаматыйна знанае сяброўства двух народных паэтаў Беларусі. Невыпадкова, што Якуб Колас ва ўласных мастацкіх творах, у лістах часта звяртаецца да Янкі Купалы. Цытую паводле даследавання Анатоля Трафімчыка: «Браток мой мілы! Ці здаралася табе калі-небудзь засесці на чыгуначнай станцыі, чакаць цягніка? Вось у такім становішчы адчуваю сябе цяпер, дзе б я ні знаходзіўся. Усё чакаю, калі настане магчымасць пакінуць гэтую Маскоўшчыну і зноў апынуцца сярод сваіх людзей. Скажу табе, дружа, татарскі тут народ. Баліць мая душа па Беларусі. Ці адчуваеш ты, братка, як цяжка жыць на чужыне».
— Захаваўся ліст да жонкі, дзе паэт дае ёй справаздачу: «Учора вечарам чытаў першы раз «Новую зямлю», прачытаў шэсць першых раздзелаў. Адзін слухач, не прыхільнік беларускасці, зазначыў: «Я не ведаў, што па-беларуску можна так пісаць. Зарэжце мяне, калі я не навучуся беларускай мове». Бачыце, зноў Якуб Колас у ролі антыкрызіснага беларускага менеджара — непабіўны жалезны аргумент Беларушчыны.
Каментары