У чым прычыны? Аналізуе Павал Абрамовіч.
Непраўладны Саюз беларускіх пісьменнікаў замовіў сацыялагічнае апытанне, па выніках якога высветлілася: 82% чытаюць кнігі
Чаму такія вынікі?
З аднаго боку,
дзяржава імкнецца кантраляваць сферу беларускага кнігагандлю праз механізмы ліцэнзіяў, выдавецкіх планаў і цэнзуры;яна не аслабляе падаткі, не дае інвестыцыяў, дзічыцца найновых сродкаў камунікацыі, выдання і распаўсюду кніжнай прадукцыі;
паўсюль тут пануюць бюракратыя, адсутнасьць ведаў, густу і матывацыі. Больш за тое,
улады задзейнічалі адміністрацыйны рэсурс, каб аддаліць ад людзей сапраўдную нацыянальную літаратуру — як класічную, так і сучасную, — падмяніць яе ідэалагічнай графаманіяй,паралізаваць працу нелаяльных пісьменнікаў і прыватных выдаўцоў.
Акром таго, у краіне
не распрацаваныя нацыянальныя праграмы папулярызацыі чытання, зруйнаваныя перакладчыцкая школа і інстытут літаратурных крытыкаў.Распаўсюдам літаратуры
у дзіцячыя садкі бацькам даводзіцца несці свае кніжкі,бо іх настойліва просіць аб гэтым адміністрацыя, — гэта мела месца нават у часы беларускага «эканамічнага цуду».
Пры гэтым
на дзяржаўным узроўні мовай зносінаў у сферы культуры, як і ва ўсіх іншых, застаецца пераважным чынам расейская.
З другога боку,
беларускія чытачы апынуліся ў палоне расейскіх выдаўцоў,якія свабодна пачуваюцца на нашай тэрыторыі. Адбылося гэта дзякуючы моўнаму фактару, моцным сувязям на ўзроўні
расейскія выдавецкія групы могуць задаволіць чытацкі попыт на ўсе жанры масавай літаратуры, якая зараз дамініруе ва ўсім свеце, маюць рэзэрвы для якасных перакладаў замежных твораў розных узроўняў на сваю мову, спрытна друкуюць розныя даведнікі і энцыклапедыі.У гэтых варунках нядзіўна, што многія беларускія прыватныя кнігавыдавецтвы дзейнічаюць як расейскія філіі, а маладыя пісьменьнікі Беларусі вырашаюць пытаньне з моваю сваіх кніг на карысьць расейскай і адпраўляюць свае рукапісы ў Маскву і
Гэтую прыкрую сітуацыю можа змяніць толькі стварэнне эканамічна незалежнай дзяржавы ў нацыянальных формах — ўсё астатняе беларуская літаратура зробіць сама. Як магутная рака, на берагох якой нарэшце зруйнавалі хімічныя прадпрыемствы.
* * *
Глядзіце таксама: блог Паўла Абрамовіча.
Афіцэр-пагранічнік, які прайшоў праз турму, расказвае пра жыццё «да» і «пасля» дый не шкадуе слоў пагарды для амапаўцаў3
Каментары