«У 46 год навучыўся ездзіць у транспарце». Чырвоны Крыж выпусціў кнігу прызнанняў людзей з расстройствам псіхікі
Чырвоны Крыж упершыню ў Беларусі выпусціў зборнік прызнанняў людзей з сур'ёзнымі формамі расстройства псіхікі. Гісторыі розныя: адны не змаглі перажыць смерць блізкіх, іншыя — растанне з мужам або стрэс на працы. У «Адчыненым доме» яны перасталі баяцца людзей, завялі знаёмствы, знайшлі сілы вярнуцца да працы ці навучыліся карыстацца грамадскім транспартам.
«У нейкі момант мне здалося, што я абсалютна здаровая, і перастала прымаць таблеткі. Пасля было абвастрэнне. Я стала паводзіць сябе агрэсіўна, мне перасталі прыносіць задавальненне мае хобі, якімі я займалася. Мяне шпіталізавалі ў стацыянар», — згадвае 21-гадовая Вера.
Такіх гісторый у зборніку «Запаліць пагаслую зорку» сабралася з дзясятак. У кнізе таксама прадстаўлены вершы і малюнкі герояў — аказалася, што ў іх шмат прыхаваных талентаў.
Як адзначаюць эксперты, таўро «ненармальнасці» пакуль яшчэ застаецца стандартнай рэакцыяй грамадства на людзей з псіхічнымі захворваннямі. Але толькі ад яго ніхто не застрахаваны: псіхічныя расстройствы ўзнікаюць і ў здаровых людзей з выдатнай «генетыкай». У Чырвоным Крыжы заклікаюць грамадства пазбавіцца ад стэрэатыпаў і страхаў перад «дзіўнымі людзьмі».
Цяпер героі кнігі ўпэўнена дзеляць сваё жыццё на «да» і «пасля». Хаця кепскае згадваюць ахвотней.
«У мяне была цяжкая жыццёвая сітуацыя. Пастаянныя дэпрэсіі, бяссонныя ночы… Я вельмі баялася адкрыцца, даверыцца чалавеку. Я паспрабавала хадзіць да псіхолага, псіхатэрапеўта. І, шчыра кажучы, «была сытая па горла» гэтымі паходамі, — распавядае 27-гадовая Вольга. — Я вельмі баялася меркавання навакольных людзей і стала весці яшчэ больш ізаляваны лад жыцця, вельмі «замкнулася ў сабе». Не магла пазбавіцца ад прыгнятальных думак з мінулага».
У кожнага з герояў была свая прычына, з-за якой прыйшла хвароба. І кожны доўгі час не разумеў, што адбываецца і наколькі гэта сур'ёзна.
«Я нарадзіўся ў сям'і мікрабіёлагаў і ледзь не з дзіцячага садка цікавіўся навукай, фантастыкай і цікавымі гісторыямі. Але з цяжкасцю навучаўся, пастаянна з кімсьці ваяваў, прагульваў урокі. А на мяжы стагоддзяў і тысячагоддзяў ў маім лёсе была закладзена міна запаволенага дзеяння ў выглядзе пастаноўкі на псіхіятрычны ўлік і прысваення групы інваліднасці. Але да паўналецця і заканчэння школы я не ўспрымаў гэтыя паперкі сур'ёзна і нават быў рады бясплатнаму праезду», — успамінае 27-гадовы Андрэй.
Усе героі, сутыкнуўшыся з бядой, апынуліся ў «Адчыненым доме» і змаглі змяніць сваё жыццё да лепшага. Каб пазней прайсці свой шлях і знайсці ў сабе мужнасць распавесці пра тое, што перажылі.
Вярнуцца да паўнацэннага жыцця ім дапамаглі ў «Адчыненым доме» ў цэнтры Мінска. Праз праект Беларускага таварыства Чырвонага Крыжа «Падтрымка людзей з псіхічнымі захворваннямі» прайшлі 140 чалавек. Ва ўсіх — шызафрэнічнае або біпалярнае расстройства псіхікі. З іх больш за 80 чалавек дамагліся ўстойлівай рэмісіі — ім не трэба раз на год або раз на паўгода класціся ў стацыянар. Пры гэтым 44 чалавекі знайшлі сабе працу ці падпрацоўку, а 5 чалавек стварылі сям'ю.
Па словах спецыялістаў, героі кнігі зноў здабылі простыя, але такія важныя радасці: працу, сям'ю і хобі. А галоўнае — перасталі лічыць сябе душэўнымі інвалідамі.
«Пасля шматгадовага знаходжання толькі ў кватэры і бальніцы, я зноў свабодна жыву. Я падарожнічаю па Мінску і Беларусі. Наведаў многіх сваякоў, пабываў на экскурсіях, паплаваў на Мінскім моры», — цешыцца 30-гадовы Анатоль.
Чытаючы гісторыі, часам складана паверыць, што чалавек мог жыць зусім па-іншаму. І нават ні разу не ездзіў у гарадскім аўтобусе.
«Цяпер я навучыўся карыстацца грамадскім транспартам, стаў размаўляць з людзьмі. Разам з гасцямі і валанцёрамі мы хадзілі ў крамы адзення і абутку. Мне прапанавалі змяніць імідж. І гэта сапраўды надало мне ўпэўненасці. У мяне наладзіліся адносіны з дачкой, я магу цяпер бачыцца і мець зносіны з ёй часцей», — гаворыць адкрыта 46-гадовы Аляксандр.
Некаторыя героі змаглі не толькі завесці сяброў, але і стварыць сем'і.
«Калі раней я баялася якіх-небудзь стасункаў, то цяпер я адчула нейкую надзею. І вось пасля аднаго года знаёмства мой хлопец зрабіў мне прапанову. Раней я думала, што з маёй хваробай мне няма чаго думаць ні пра які замуствы, а цяпер, ведаючы маю сітуацыю, ён усё ж такі вырашыў ажаніцца са мной. І вось у траўні мы распісаліся», — прызнаецца 36-гадовая Ірына.
У «Адчыненым доме» нікога не называюць пацыентамі — толькі гасцямі. У ім няма лекараў-псіхіятраў, хоць супрацоўнікаў цэнтра кансультуюць спецыялісты РНПЦ псіхічнага здароўя і Гарадскога клінічнага псіхіятрычнага дыспансэра.
У цэнтры падкрэсліваюць, што ў становішчы герояў можа апынуцца кожны: моцны стрэс, складаныя жыццёвыя абставіны або хранічнае захворванне могуць прывесці да псіхічнага расстройства. «Важна, каб было жаданне рухацца наперад і змагацца са сваёй хваробай», — звяртаюць увагу ў Чырвоным Крыжы.
«Адчынены дом» Чырвонага Крыжа працуе па працоўных днях з 10 да 19 гадзін у Мінску па вуліцы Чырвонай, 3. Наведваць яго можна бясплатна — цэнтр адчынены для ўсіх, хто мае патрэбу ў псіхалагічнай і сацыяльнай падтрымцы.
Праз дзевяць месяцаў пасля вызвалення памёр палітвязень Валерый Богдан7
Каментары